.jpg){kind=small}
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλίατοῦ π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακή 29 Αυγούστου του 1999
Τὸ ἡχητικὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ὁμιλία - σε mp3 εδώ
Η περικοπή αυτού του διαλόγου του Χριστού με αυτόν τον νέο, γνωστότατη ούσα μεν, κρύβει μέσα της, όπως εξάλλου και όλες οι βιβλικές περικοπές, θησαυρούς ανεξάντλητους όσον αφορά και τα πολύ πρακτικά δεδομένα της καθημερινής μας ζωής και δη της πνευματικής ζωής. Να προσεγγίσουμε λίγο, με μια βαθύτερη ματιά το κείμενο που ακούσαμε, και εξάλλου το γνωρίζουμε αρκετά καλά, και να το προσδιορίσουμε βαθύτερα. Να θυμηθούμε τρία ουσιαστικά σημεία που μπορεί να μας βοηθήσουν στη βαθύτερη κατανόησή του.
Είναι η εκ προοιμίου υπάρχουσα ευσέβεια αυτού του νεανίσκου, του νεαρού ανθρώπου, ήταν ευσεβής εκ των πραγμάτων. Η πρόκληση του Χριστού, αυτή την ευσέβεια κάπου να την πάει. Και εκείνο, το πολλές φορές ακατανόητο, για τους πλουσίους που είναι αδύνατο να εισέλθουν στη Βασιλεία των Ουρανών. Να δούμε βήμα προς βήμα αυτά τα πράγματα για να προσδιορίσουμε ειδικά την τελευταία φράση.
Έρχεται λοιπόν ο νεανίσκος «γονυπετῶν», δηλαδή κάνει και μια πράξη ευσεβείας. Απευθύνει στον Χριστό την επιφώνηση «διδάσκαλε ἀγαθέ» και μάλιστα ρωτάει «τί ποιήσω;» Έχει λοιπόν τα βασικά στοιχεία μιας ευσεβούς ζωής που προσαρμόζεται με τα δεδομένα της σχέσης μας με τον Θεό. Και έρχεται ο Χριστός αυτήν τη σχέση αγάπης και στροφής προς Εκείνον, προς τον Θεό, (έτσι φαίνεται) να την χτυπήσει. Δεν το αφήνει το πράγμα έτσι, δεν αφήνει δηλαδή, τη σχέση που θέλουμε να έχουμε μαζί Του την αγαπητική, τη σχέση προσεγγίσεως, να μείνει έτσι. Και τη χτυπάει και της δίνει μια άλλη μορφή. Γιατί αν την αφήσει έτσι, οτιδήποτε είναι στατικό, ακόμη και η σχέση μας με τον Θεό, μπορεί να λιμνάσει και να γίνει καρκίνος.
Και ο Χριστός ενδιαφέρεται να έχουμε εξόδους. Και παίρνει ακόμη και τη στροφή προς Αυτόν – μερικές φορές μπορεί και αυτή να είναι ψεύτικη, ας πούμε που είναι αληθινή – και αυτή να τη βγάλει σε άλλες διεξόδους. Και παίρνει όλη την ευσέβεια που έχουμε μπροστά Του να τη μεταθέσει στο πρόσωπο του αδελφού. Και όλη αυτή την κίνηση προς Αυτόν τη βγάζει κάπου αλλού, τη βγάζει προς τον άλλο. Και αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο να γίνει. Γιατί ανάγεσαι σε Αυτόν, πας πολύ ψηλά, και Εκείνος σε κατεβάζει πολύ χαμηλά για να σε πάει μετά πολύ ψηλά, γιατί στο τέλος του λέει: «καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι». Κάνει δηλαδή μια κίνηση που φαίνεται παλίνδρομη, αλλά σπάει αυτό το στατικό, αυτά τα λιμνάζοντα τα νερά, ακόμη και στη σχέση μας με τον Θεό. Αυτά τα λιμνάζοντα νερά στη σχέση μας με τον Θεό δημιουργούν βαθύτατες διαστροφές σε αυτή τη σχέση με τον Θεό. Και αρρωστημένες καταστάσεις, δήθεν πνευματικής ζωής, οι οποίες μπορούν να μας αρρωστήσουν κιόλας. Γιατί ακριβώς δεν έχουν διεξόδους, δεν στρέφονται στον άλλο. Και μετά από αυτή την έξοδο προς τον άλλο, όπως είπα πριν από λίγο, λέει «δεῦρο ἀκολούθει μοι». Περνάς από αυτή την συγκλονιστική σχέση με τον άλλο· είναι σαν τη σχέση που έχει ο Χριστός με τους μαθητές Του: τους βάζει στον κόσμο να σταυρωθούν και μετά τους βάζει έτσι να Τον καταλάβουν βαθύτερα.
Αυτή η κίνηση είναι ουσιαστική. Και τότε μπορούμε να ακολουθήσουμε τον Χριστό και τότε, αν πια μπορούμε να κάνουμε αυτή την κίνηση, από τον Χριστό στον άλλο και στον Χριστό, τότε μπορούμε να κατανοήσουμε τι σημαίνει αυτό: «πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα … καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι». Τότε πια, αυτή είναι μια εύκολη κίνηση. Και τότε, «δυσκόλως εἰσελεύσονται» οι τα χρήματα έχοντες «εἰς τὴν βασιλείαν» του Θεού, γιατί η βασιλεία του Θεού πρώτα-πρώτα βρίσκεται μέσα στην καρδιά μας. Και αυτή η καρδιά, για να γεμίσει από αυτή την βασιλεία, πρέπει να κενωθεί από όλα τα πράγματα του κόσμου. Αν μέσα της αυτή την καρδιά είναι γεμάτη άλλα πράγματα, δεν μπορεί να γεμίσει από την αγάπη του Θεού. Και η αγάπη του Θεού περνά μέσα από τον άνθρωπο. Αν πεις που αγαπάς τον Θεό και λες «εγώ θα τα δώσω όλα για Αυτόν» και δεν στραφείς προς τον άλλον δίδοντας αυτά που λέει ο Χριστός μας, τότε είσαι «γεμάτος». Είσαι γεμάτος, γιατί κρατάς όλα αυτά που έχεις και δεν μπορεί να γεμίσεις από την αγάπη του Θεού που έρχεται μόνο δια της σταυρικής στάσης προς τον άλλον.
Αυτό είναι ένα φοβερό μυστήριο της κοινωνικής ζωής της Εκκλησίας μας που, αν δεν το καταλάβεις, θα έχεις και λάθος κοίταγμα στον Θεό (λάθος θεοσέβεια) και λάθος κοίταγμα προς τον άνθρωπο (λάθος ανθρωπισμό). Και για τα δυο μπορεί να μιλήσουν όλοι οι άνθρωποι και να πούνε «αγάπη στον Θεό και αγάπη στον άνθρωπο», αλλά και τα δύο να είναι στραβά και τα δύο να είναι καρκινογόνα, αν δεν έχουν αυτή τη βαθιά εσωτερική σχέση. Γι' αυτό λοιπόν η πνευματική μας ζωή, που παίζεται σε αυτό το μέγεθος και αυτό είναι πνευματική ζωή – η πνευματική ζωή ορίζεται ως το μέγεθος της δυνατότητας να έχω μέσα μου τη βασιλεία του Θεού, και τότε μπορώ να γίνω, από τώρα και στο μέλλον, κάτοικος της βασιλείας Του – περνάει από αυτή την ισορροπία: να σπάσω τα λιμνάζοντα νερά της σχέσης με τον Θεό και να σπάσω την στατική αντίληψη προς τον άλλον· είναι ένας ψεύτικος ουμανισμός, αγαπάμε τον άνθρωπο, όλοι λένε που αγαπάνε. Έρχεται λοιπόν αυτή η ισορροπία να αλλάξει τα πάντα! Και γίνεται η πνευματική ζωή ένα τρομερό άνοιγμα! Και γίνεται μια ελευθερία! Και τότε, επειδή ξέρεις που δίνοντας τα όλα, τα αποκτάς όλα, ε, τα δίνεις όλα και αρχίζει μέσα σου και μπαίνει βήμα-βήμα, σπόρο-σπόρο η βασιλεία του Θεού. Και αυτή είναι η βασιλεία του Θεού για την οποία μιλάει εδώ ο Χριστός, στην οποία δεν μπορούν να μπουν οι πλούσιοι.
Ποιοι είναι οι πλούσιοι; Δεν είναι απλώς εκείνοι μόνο που κατέχουν και έχουν κάποια υλικά πράγματα. Είναι εκείνοι που έχουν μια αποκλειστικότητα στην σχέση τους με τον Θεό, λένε εμείς έχουμε τον Θεό, έχουμε τα πάντα. Ακόμη και αυτοί που γνωρίζουν τον Θεό, όλη την αλήθεια Του, εμείς οι Ορθόδοξοι. Είμαστε πλούσιοι. Αν αυτό τον πλούτο δεν τον εκβάλουμε μέσα από αυτήν την ισορροπία, βασιλεία του Θεού δεν μπορούμε να ζήσουμε. Είναι εκείνοι που νομίζουν που κατέχουν πολλά και δεν έχουν τίποτα. Τελευταία και πολύ υλική κατηγορία είναι εκείνοι που κατέχουν την έννοια των υλικών πραγμάτων. Μπορεί «πλούσιος» να είναι εκείνος ο οποίος αγαπάει τον άλλο και κάνει κάτι για τον άλλο, έχει μια ιδεολογία αγαπητική. Αν δεν αγαπήσει τον Θεό αγαπώντας και τον άλλο, δεν κάνει και πάλι τίποτε.
Αυτή είναι η ισορροπία λοιπόν του πλούτου και της βασιλείας του Θεού. Και τότε η βασιλεία του Θεού αρχίζει από τώρα και γίνεται αγαλλίαμα καρδίας, όπως λέει η Αγία Γραφή, και γίνεται μια κατάσταση αγαθοπάροχος που έρχεται από τον Θεό. Γι’ αυτό στο τέλος λέει «ποιος μπορεί να το κάνει αυτό;» και λέει «ό,τι είναι αδύνατο για τον άνθρωπο είναι δυνατό για τον Θεό». Είναι κατάσταση αγαθοπάροχος· και όλα αυτά να τα κάνεις, έρχεται μετά η Χάρις του Θεού και τα ορίζει και τα σφραγίζει και τα ενδυναμώνει και τα καθορίζει. Και τότε είσαι πια πολίτης της βασιλείας του Θεού, γιατί άνοιξες το παράθυρο, όχι γιατί έχεις απαιτήσεις γι' αυτήν. Γιατί έρχεται ο Θεός και συγκαταβαίνει πάνω σου και γίνεσαι ολόκληρος μια δωρεά του Θεού και γίνεσαι η βασιλεία του Θεού. Βασιλεία του Θεού σημαίνει να ζεις καθημερινά τη δωρεά Του και να μην έχεις τίποτε! Ούτε αυτήν δεν την έχεις – και αυτό δωρεά είναι! Τίποτε πια δεν κατέχεις και είσαι ξεκρέμαστος. Ούτε μπορείς να πεις ότι εγώ το έκανα και το έχω. Και αυτό το «ξεκρέμαστο», αυτό σου δίνει αυτή την αίσθηση της ελευθερίας. Γι' αυτό δεν μπορούν οι πλούσιοι να εισέλθουν στη βασιλεία του Θεού, γιατί δεν έχουν αυτή την ελευθερία. Την ελευθερία μιας μικρής- μικρής κλωστής, που είναι τόσο ελεύθερη, τόσο «ξάλαφρη», που μπορεί να εισέλθει απ' όλες τις μικρές τρυπούλες. Αυτό το «ξάλαφρο», αυτό το ελεύθερο, που δεν μπορείς να πεις ότι «κατέχω» ούτε την Χάρη του Θεός, Εκείνος μου την δίνει.
Αυτή είναι η ελευθερία λοιπόν: Αγαπώ τον Θεό ξεκρέμαστα και, επειδή Τον αγαπώ, τα δίνω όλα για τους άλλους. Και επειδή τα δίνω όλα για τους άλλους, τα ξαναδίνω όλα για τον Θεό. Και μετά έρχεται η Χάρις του Θεού και με κάνει πανάλαφρο. Και τότε μπορεί να χωρέσω μέσα από όλες τις μικρές ραφίδες και από όλες τις μικρές τρύπες, εκεί, των μικρών γεγονότων, που κανείς δεν χωρεί. Αυτοί οι Χριστιανοί εισχωρούν. Εισχωρούν παντού, είναι χωρητικοί παντού, μπορεί το μυαλό τους να χωρέσει παντού. Έχουν τη δυνατότητα να εισέλθουν σε όλα. Δεν υπάρχουν μερικά πράγματα τα οποία τους φοβίζουν, αντιπαλότητες, εχθρότητες, άλλα δεδομένα. Εισέρχονται παντού και είναι αγλαοφανείς. Και τότε είναι αυτοί που κατέχουν τη βασιλεία του Θεού.
Το κείμενο λοιπόν αυτό το σημερινό είναι «καταληκτήριο» για τη πνευματική μας ζωή. Και την ορίζει και την σφραγίζει. Αρκεί από εκεί να αρχίσουμε και από εκεί να περπατήσουμε: αγάπη στον Θεό, στροφή αυτής της αγάπης προς τον άνθρωπο, ξανά στον Θεό στρεφόμαστε. Και πια, έχοντες την εμπειρία τού τι σημαίνει να αγαπάς, τα δίνεις όλα. Και μετά, επειδή προσδοκάς τη Χάρη του Θεού και επειδή Εκείνη πάντα έρχεται, γίνεσαι ελεύθερος και ποτέ δεν επιστρέφεις πίσω. Και όταν φτάσεις εκεί πια, θα έρθει η σφραγίδα εκείνη της δυνατής χριστιανικής ζωής: το να είναι αδύνατο να αμαρτήσεις! Γιατί είσαι ξεκρέμαστος στα χέρια του Θεού! Αμαρτάνομε γιατί δεν είμαστε ξεκρέμαστοι. Αμαρτάνομε γιατί από κάτι εξαρτώμαστε. Και τότε είναι δυνατό πραγματικά να ζεις σ’ αυτόν τον κόσμο, που είναι γεμάτος από αμαρτίες, και να είναι αδύνατο να πέσεις! Γιατί είσαι ελεύθερος πια! Μπορεί αυτά τα πράγματα να φαίνονται πολύ μακρινά και απίθανα. Κι όμως είναι η όντως ζωή μας και η ζωή μας! Και πρέπει λίγο να τα ψάξουμε και να τα αναζητήσουμε, ξεκινώντας όπως ο νεανίσκος, «γονυπετών» προς Αυτόν και λέγων «Διδάσκαλε αγαθέ, τι ποιήσω ίνα αιώνιον ζωήν κληρονομήσω;» ….
※
Περισσότερες ομιλίες του πατρός Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα : www.floga.gr
.jpg)
