MHN ΑΠΡΙΛIOΣ

MHN ΑΠΡΙΛIOΣ 

ἔχων ἡμέρας τριάκοντα 

Ἡ ἡμέρα ἔχει ὥρας 13 καὶ ἡ νὺξ ὥρας 11

Καλή βέβαια είναι και η προσευχή του νου στην ησυχία...αλλά κατά καιρούς είναι αναγκαίο να συντροφεύει κανείς τους ομότροπους αδελφούς και να μετέχει με αυτούς της προσευχής και ψαλμωδίας

Είχε ήδη περάσει τρία ολόκληρα έτη στη Θεσσαλονίκη o σοφός [Γρηγόριος ο Παλαμάς] κατά τα όποια μερίμνησε για όσα είπαμε προηγουμένως, λέγοντας και γράφοντας. Το περισσότερο μέρος του χρόνου τούτου το περνούσε με την συντροφιά του πένθους, διανέμοντας το μεταξύ μονώσεως και ησυχίας, και συναντώντας τον Θεό μόνος του, όπως συνήθιζε. Και επειδή δεν είχε κοντά του την φίλη του ερημιά και την αδιατάρακτη από ανθρώπους αναχώρηση, κατασκεύασε για τον εαυτό του ένα οικίσκο, εσωτερικότερο από όλους, τέτοιον που να είναι ανενόχλητος από κτύπους και θορύβους και ομιλίες. Εκεί αναχωρούσε από όλα και κατακτούσε, όσο του ήταν δυνατό, νύκτα και ημέρα τα αγαθά της ερημίας.

Καθόταν λοιπόν εκεί ησυχάζοντας ο μεγάλος και προσευχόμενος μυστικώς στο Θεό. Κάποια ημέρα οι μαθητές και συνασκητές στον τρόπο αυτόν ήταν όλοι μαζί στον θαυμαστό Ισίδωρο, όπου τελούσαν αγρυπνία, ψάλλοντας και πανηγυρίζοντας κατά τα πρέποντα τον Αντώνιο, τον κοινό καθηγητή και πατέρα των μοναχών. Ήταν εσπέρα της καθιερωμένης κοινής ετησίας πανηγύρεως του αγίου αυτού, από την οποία δεν έλειπε ούτε ο ίδιος ο μέγας Αντώνιος, ώ του θαύματος, αλλά και παρίστατο μεσολαβώντας δικαίως μεταξύ των δύο μερών.

Ενώ δηλαδή ο Γρηγόριος προσευχόταν εκεί ησυχαστικώς, όπως είπα, έρχεται ξαφνικά Θείο Φως και περιλάμπει, όπως συχνά συνέβαινε, στο άπλετο δε τούτο φως φαινόταν μέσα και ο μέγας Αντώνιος. Αυτός δε είπε στον Γρηγόριο, εμπρός στα μάτια τού οποίου στάθηκε· «Καλή βέβαια είναι και η προσευχή του νου στην ησυχία, διότι καθαρίζει το οπτικό της ψυχής και το καταξιώνει της αποκαλύψεως και θέας των απορρήτων μυστηρίων αλλά κατά καιρούς είναι αναγκαίο να συντροφεύει κανείς τους ομότροπους αδελφούς και να μετέχει με αυτούς της προσευχής και ψαλμωδίας και  των άλλων πνευματικών επιδόσεων· πρέπει λοιπόν και τώρα να μεταβείς προς εκείνους, που αγρυπνούν και ψάλλουν, διότι χρειάζονται πολύ την επιστασία σου».

Καί αυτός μεν, αφού δίδαξε αυτά τον φίλο απήλθε προς τον εαυτό του, ο δε Γρηγόριος εξεπλήρωσε αμέσως την εντολή, αφήνοντας την ησυχία και τον οικίσκο. Έρχεται με πολλή χαρά στους χαίροντας φίλους και τελεί την ακολουθία άγρυπνος μαζί μ’ εκείνους όλη την ιερά εκείνη νύκτα.

***

ΦΙΛΟΘΕΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ 

ΒΙΟΣ

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

ΕΠΕ

 Άπαντα Έργα [11 Τόμοι] του Ἁγίου Γρηγορίου του Παλαμά - εδώ

ΘΕΟΤΟΚΑΡΙΟΝ ΗΧΟΣ Β΄ ΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΕΣΠΕΡΑΣ.

 

ΘΕΟΤΟΚΑΡΙΟΝ

ΗΧΟΣ Β΄ 

ΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΕΣΠΕΡΑΣ.

ΚΑΝΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ.

ΠΟΙΗΜΑ ΙΩΔΑΝΝΟΥ ΕΥΧΑΙΤΩΝ.

ᾨδὴ α΄. 

ἦχος β΄. Ἐν βυθῷ κατέστρωσε πότε.
‘Ὑπέρ πᾶσαν φύσιν λογικήν, τόν ἐξαμαρτήσαντα, ἡ ὑπερβᾶσα Ἀγγέλων τάγματα, ἐν ἁγιωσύνη τε καί σεμνότητι. καί νόος καθαρότητι, σῶσον με Παρθένε, ἵνα σε γεραίρω τήν Πανύμνητον,

Ἡδονῶν ὁ κλύδων ὁ σφοδρός, αὔραις κυμαινόμενος, τῶν τῆς κακίας πνευμάτων χειμάζει με, Κόρη ἀπειρόγαμε, μετανοίας με πηδαλίῳ ἰθύνασα, ποός τούς ἀπαθείας, ὅρμους τούς γαληνιῶντας ὅρμισον.

Λεπρωθέντα νοῦν καί τήν ψυχήν, κάθαρόν με Δέσποινα, ὡς τόν λεπρόν ὁ υἱός σοῦ ἐκάθηρε· θέλω καθαρίσθητι, ἐπειποῦσα μοι· καί γάρ πάντα. τῷ λόγῳ σου, πείθεται τεκούσης, λόγον τοῦ Πατρός τόν ὁμοούσιον.

Ὑλοτόμος Δέσποινα γενοῦ, τήν ὑλομανοῦσαν μου, καί χερσωθεῖσαν καρδίαν καθαίρουσα, καί προρρίζους τίλλουσα καί ἐκτέμνουσα, καί πυρί θείῳ καίουσα, τάς ἀκανθηφόρους, καί θανατηφόρους ἁμαρτίας μου.

ᾨδὴ γ’. Ἐν πέτρᾳ με τῆς πίστεως.
Ανϑρώπων σωτηρίας ἡ ζῶσα, πύλη, ὑπάνοιξόν μοι πύλας δικαιοσύνης, καί θύραν μετανοίας ὡς ἄν ἐν ταύταις, ἐξομολόγησιν καί ἐξαγόρευσιν, εἰσελθών προσάξαιμι τῷ Κυρίῳ μου.

Σφραγῖδι με σημείωσον καί τῷ τύπῳ, τῆς σκέπης σοῦ ψυχῆς μου ἐν τῷ μετώπῳ, ὡς ἄν ἀπό προσώπου φύγοιμι τόξου, τοῦ ὀλοθρεύοντος, μή ὡς ἀσήμαντον, Θεοτόκε πρόβατον.

Εἰκόνα τοῦ υἱοῦ σου τήν κεχωσμένην, δραχμήν βασιλικήν τήν ἀπολωλυῖαν, ζητήσασα, Παρθένε καί ἐφευροῦσα, τόν ἐπικείμενον χοῦν ἐν αὐτῇ τῶν παθῶν, καί τήν κόνιν τίναξον καί ἀπόσμιηξον.

Ῥομφαίᾳ με τόν τρώσαντα ἁμαρτίας, ἀντίτρωσον ἐκχέασα τήν ῥομφαίαν, πλευράν τήν διατρήσασαν τοῦ υἱοῦ σου, Θεογεννήτρια, καί καταδίωξον, καί εἰς τέλος σύντριψον καί κατάσφαξον.

ᾨδὴ δ΄. Ἐλήλυθας ἐκ Παρθένου.
Ἐν θλίψεσι σέ πλουτοῦμεν Παρθένε παράκλησιν· ἐν λύπαις ἀνάψυξιν· ἐν πειρασμοῖς παραμύθιον, πρόμαχον καί σύμμαχον, καί σωτηρίαν ἑτοίμην καί ἀντίληψιν.

Ἡ τέξασα θελητήν τού ἐλέους μή θέλοντα, ἁμαρτωλῶν θάνατον, τῇ μετανοίᾳ, ὅς μάλιστα, τούτου ἡδυνόμενον, πρός μετανοίας ὁδούς με χειραγώγησον.

Ἰώμενος τῆς προμήτορος Εὔας τό σύντριμμα, ἐκ τῆς Θεομήτορος Κόρης ἡμῶν ἐπεδήμησας, Δέσποτα φιλάνθρωπε· δέ ἧς κάμε συντριβέντα λόγῳ ἴασαι.

Στενάζοντα, ἐν νυκτί καί ἡμέρᾳ ἑκάστοτε, καί θρήνοις κοπτόμενον, καί ῥαντιζόμενον δάκρυσιν, οἴκτειρόν με Δέσποινα, καί ἀοράτῳ ῥοπῇ σου παρακάλεσον.

ᾨδὴ ε’. Ὀ φωτισμός.
Ὁ ποταμός, τῶν Θεοῦ χαρισμάτων τούς ὀφθαλμούς μου, ἔμπλησον δακρύων καί τῆς ψυχῆς μου, Θεοκυῆτορ τάς ἀνύδρους ἀρούρας, καί αὐχμώσας μέθυσον αὔλακας, ἵνα, πληθυνθῶσιν αὐτῆς τά γεννήματα.

Ἐν ταῖς χερσί, σοῦ Παρθένε οἱ κλῆροι οἱ τῆς ψυχῆς μου· ῥῦσαι ἐκ χειρός μέ νῦν τῶν ἐχθρῶν μου· ἐπίφανόν τε σοῦ τό πρόσωπον Κόρη, Παναγίᾳ ἐπί τόν δοῦλον σου· σῶσον με τῷ θείῳ ἐλέει σου Δέσποινα.

Ἀνατολῆς, τῆς ἐξ ὕψους φανείσης ἐδείχθη πύλη· θρόνος ἐπηρμένος τοῦ βασιλέως οὐρανομήκης καί μετάρσιος κλῖμαξ· δί ἧς ἐπέβη Χριστός πανάχραντε, καί τοῖς ἀπωσμένοις βροτοῖς προσωμίλησεν.

Ὁ ὑψηλός, καί περίβλεπτος θρόνος τοῦ βασιλέως, τῶν βασιλευόντων ἡ θεία, κλίνη ἡ θεοδόχος· ὁ πανάγιος οἶκος, τό ἀβέβηλον ἱλαστήριον· ἡ Θεογεννήτωρ Μαρίᾳ, ὑμνείσθω μοι.

ᾨδὴ ς’. Ἐν ἀβύσσῳ πταισμάτων.
Ψαλμικῶς εὐφημοῦντες βοῶμεν σοι· Χαῖρε τό πιώτατον ὅρος Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, ὅ κατοικεῖν ηὐδόκησε, δί ἡμῶν σωτηρίαν Θεόνυμφε.

Χαῖρε πύλη Θεοῦ ἀδιόδευτε· Χαῖρε τῆς ἀπάτης τήν κάμινον σβέσασα· Χαῖρε δί ἧς μοι δέδωκεν, ἡ φλογίνη ῥομφαία, τήν εἴσοδον.

Ὀμβροφόρε νεφέλη θεόδροσε, τήν κατεψυγμένην ψυχήν μου τῷ καύσωνι, τῆς ἁμαρτίας δρόσισον, καί χειμάρρῳ τρυφῇς αὐτήν πότισον.

Ῥυπαροί λογισμοί με μολύνουσι· φαῦλαι καί αἰσχραί ἐνθυμήσεις μιαίνουσι, τήν ταπεινήν καρδίαν μου, Παναγίᾳ Παρθένε βοήθει μοι.

Κάθισμα. 

Τά ἄνω ζητῶν.
Τῷ θείῳ φωτί τό σκότος τῆς καρδίας μου, μακράν ἀγαθῇ ἀπέλασον διδοῦσα μοι, ὀχετούς εἰς ἔκπλυνσιν τῶν κακῶν μου δι’ ὧν ἐλύπησα τόν ὑπεράγαθον Κύριον ἐν σοί γάρ μοι μόνῃ ἡ παράκλησις.

ᾨδὴ ζ’. Εἰκόνος χρυσῆς.
Τόν βίον ψυχή, ὡς πανήγυριν σαφῶς ἐπισταμένῃ, καλῶς ἐντεῦθεν πραγματεύθητι, ὡς ἄν κερδήσεις τά μέγιστα, τήν τῶν οὐρανῶν Βασιλείαν, καί τήν δόξαν τήν ἄρρητον, εἰ γάρ παρέλθῃ πρός μικρόν, ἄλλον οὐχ ἕξεις καιρόν.

Ὀδόν τῆς ζωῆς, ἡ τεκοῦσα τόν Χριστόν σύ με ὁδήγησον, ὁδόν εἰς εὐθεῖαν τήν ἀπάγουσαν εἰς Παραδείσου σκηνώματα, καί πρός τάς ἐκεῖ καταπαύσεις, τήν ὁδόν κατευθύνουσα, καί τῆς ψυχῆς μου ἀγαθῇ τά διαδήματα.

Ἰός τήν ἰσχύν, ἁμαρτίας χαλεπῆς ἐκδαπανᾷ μου· ἀλλ᾽ ἐπινεύσει φιλευσπλάγχνῳ σου, τῇ σῇ παλάμη τῆς χάριτος, πρόφθασον ἀπάντλησον τοῦτον, ὡς τοῦ κόσμου τόν αἴροντα, τάς ἁμαρτίας ἐπί γῆς μόνη κυήσασα.

Υἱόν τοῦ Θεοῦ διά σπλάγχνα οἰκτιρμῶν υἱόν ἀνθρώπου, γεγεννημένον ἡ γεννήσασα, υἱόν φωτός καί ἡμέρας με, τόν νυκτός τε καί σκότους, ὑπεράμωμε ποίησον, καί οὐρανίου Πατρός ἄξιον δεῖξον υἱόν.

ᾨδὴ η’. Τόν ἐν καμίνῳ.
Χαλδαϊκήν πυρκαϊάν, καί πυρφόρον μοι παθῶν ἄσπετον φλόγα, ὁ Ναβουχοδονόσορ ὁ νοητός καί δεινήν, ἀνῆψε παφλάζουσαν κάμινον· ἥν τῶν πρεσβειῶν σου, δρόσῳ σβέσον Παρθένε.

Νοῦν κεκτημένος, ἐμπαθῆ, καί ἀτόποις λογισμοῖς κεκοινωμένον, ἐπί σέ καταφεύγω τό καθαρόν τοῦ Θεοῦ, εὐῶδες παλάτιον Δέσποινα, κάθαρόν με πάσης, γηίνης δυσωδίας.

Χριστοῦ σε βίβλον ἱεράν, ἐν τῷ Πνεύματι Θεοῦ ἐσφραγισμένην, ἐπιστάμενος Κόρη παγκάλων δυσωπῶ, τῇ βίβλῳ τῶν ζώντων ἐγγράψαι με, καί τῆς ἀνολέθρου ζωῆς καταξιῶσαι.

Ἡ προστασίᾳ, τῶν πιστῶν, ἡ ἐλπίς καί χαρᾷ τῶν θλιβομένων, εἰς χαράν ἐμήν στρέψον τόν κοπετόν μοῦ ἁγνῇ· καί δός μοι ἀνθ’ ὧν νῦν οὐ βλέπω σε, τῷ αἰῶνι τούτῳ, βλέπειν σε ἐν ἐκείνῳ.

Αἰνοῦμεν εὐλογοῦμεν. ὁ Εἱρμός.
Τόν ἐν καμίνῳ τοῦ πυρός, τῶν Ἑβραίων τοῖς παισί συγκαταβάντα, καί τήν φλόγα εἰς δρόσον μεταβαλόντα, Θεόν ὑμνεῖτε.

ᾨδὴ θ’. Τόν ἐκ Θεοῦ Θεόν λόγον.
Ἁγιωτέρᾳ, Ἀγγέλων, Χερουβείμ ὑπερτέρᾳ, πυρίνων ἀνωτέρᾳ, Σεραφείμ,, καί νοερᾶς πάσης τάξεως, ὤφθης τιμιωτέρᾳ, καί δόξῃ ἀσυγκρίτῳ καί τιμή, ὑπερενδοξοτέρᾳ, Μαρίᾳ Κόρη Δέσποινα.

Νύμφη Θεοῦ Παναγία, θησαυρέ σωτηρίας, λιμήν τῶν ἐν πελάγει συμφορῶν, σκέπη ψυχῶν καί ἀντίληψις, σωτηρία, γενοῦ μοι, καί πλοῦτος καί πανεύδιος λιμήν, τήν ψυχήν μου ῥιγῶσαν, σκεπάζουσα, καί θάλπουσα.

Ἡ ἀγεώργητος χώρα, γεωργόν ἡ τεκοῦσα, ἡ ἄρουρα τόν στάχυν τῆς ζωῆς, ἡ ἀνηρώτως βλαστήσασα, τῶν καλῶν ἀφθονίαν, καί πάντων εὐθηνίαν ἀγαθῶν, τῷ λιμῷ τετηκότα, διάθρεψόν με Δέσποινα.

Σοί τῇ τεκούσῃ τόν πάντων, ποιητήν καί σωτῆρα, ὅ πένης καί πτωχός καί ἐνδεής, τι προσαγάγω ἐπάξιον; ὁ,τιοῦν μέν οὐχ ἄλλο, διάπυρον δε πίστιν καί στοργήν, καί ἀγάπην γνησίαν, ἐν αἷς με σῶσον Δέσποινα.

Προσόμοια. 

Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου σε.
Χαίροις ὁ πανάγιος ναός· Χαῖρε Βασιλέως καθέδρᾳ· Χαῖρε πυρίμορφε, θρόνε τοῦ Παντάνακτος· Χαῖρε Ἀγγέλων χαρά. Τοῦ ᾿Αδάμ, χαῖρε ἔγερσις, τοῦ παραπεσόντος· Χαῖρε τό κατάκριμα, τῆς Εὔας λύσασα· Χαῖρε ὀρθοδόξων τό κλέος· τῶν ἁμαρτωλῶν ἡ προστάτις καί ἀδικουμένων ἡ βοήθεια.

Χαῖρε ἡ λαβίς ἡ ἡ μυστικῇ, ἦν περ Ἠσαΐας προεῖδεν, ἄνθρακα φέρουσα, ῥύπου ἐκκαθαίροντα, τήν κτίσιν ἅπασαν· Χαῖρε βάτε πυρίφλεκτε, καί μή καιομένῃ· Χαῖρε στῦλε πύρινε δί οὗ εἰσήχθημεν, πάντες εἰς κατάπαυσιν θείαν· Χαῖρε τοῦ ἐλέους ἡ θύρα, καί ἁμαρτανόντων ἡ συγχώρησις.

Χαῖρε ἡ πολύαστρος ἁγνῇ, σφαίρᾳ, οὐρανοῦ ἡ ἀστέρας, πλάνητας ἅπαντας, καί ἀπλανεῖς φέρουσα, καί ὑπερλάμπουσα· Χαῖρε κύκλε λαμπρότατε, δώδεκα ζῳδίων, δι’ οὗ μέσον ὥδευσε Χριστός ὁ ἥλιος, καί οἰκονομίαις ἐνσάρκου, ὑπέρ σωτηρίας ἀνθρώπων, πᾶσαν τήν περίοδον ἐπλήρωσεν.

Μόνῃ τόν ἀχώρητον Θεόν, ἀστενοχωρήτως ἐν μήτρα, ἐκυφόρησας, ἄνθρωπον γενόμενον δί ἀγαθότητα, Παναγία, θεόνυμφε· Διό δυσωπῶ σε. τῶν στενοχωρούντων με παθῶν ἀπάλλαξον· ὅπως τήν στενήν εὐθυπόρως, τρίβον διοδεύσας εἰς πλάτος, φθάσω τῆς ἐκεῖ Μακαριότητος.

Άπαντα Έργα [11 Τόμοι] του Ἁγίου Γρηγορίου του Παλαμά

Άπαντα Έργα [11 Τόμοι]

 του Ἁγίου Γρηγορίου του Παλαμά 

 από τις εκδόσεις Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας, 

Πατερικαί Εκδόσεις «Αγ.Γρηγόριος ο Παλαμάς», Θεσσαλονίκη

1ος εδώ Τόμος 

ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟΙ ΔΥΟ ΠΕΡΙ ΕΚΠΟΡΕΥΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

2ος εδώ Τόμος

ΛΟΓΟΙ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ

3ος εδώ Τόμος 

ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΙ ΔΟΓΜΑΤΙΚΑΙ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑΙ

4ος εδώ Τόμος 

ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ

5ος εδώ Τόμος 

ΠΡΟΣ ΑΚΙΝΔΥΝΟΝ - ΛΟΓΟΙ ΑΝΤΙΡΡΗΤΙΚΟΙ (Α΄-Γ΄)

6ος εδώ Τόμος 

ΠΡΟΣ ΑΚΙΝΔΥΝΟΝ - ΛΟΓΟΙ ΑΝΤΙΡΡΗΤΙΚΟΙ (Δ-Ζ)

7ος εδώ Τόμος 

ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΣ. ΛΟΓΟΙ ΚΑΤΑ ΓΡΗΓΟΡΑ

8ος εδώ Τόμος 

ΟΜΙΛΙΕΣ ΕΚΑΤΟΝ ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΥΧΕΣ

9ος εδώ Τόμος 

ΟΜΙΛΙΕΣ  (Α΄-Κ΄)

10ος εδώ Τόμος 

ΟΜΙΛΙΕΣ (ΚΑ'-ΜΒ')

11ος εδώ Τόμος 

ΟΜΙΛΙΕΣ (ΜΓ-ΞΓ)

 

※

Δευτέρα Κυριακή των Νηστειών

 

Δευτέρα Κυριακή των Νηστειών 

Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά 

Συναξάρι Τριωδιου

 Άπαντα Έργα [11 Τόμοι] του Ἁγίου Γρηγορίου του Παλαμά - εδώ

Την ημέρα αυτή τελούμε τη μνήμη του αγίου πατέρα μας Γρηγορίου του Παλαμά, αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. 

Ο άγιος Γρηγόριος, ο υιός του θείου και ανεσπέρου φωτός, ο αληθινός άνθρωπος του Θεού και θαυμαστός υπηρέτης και λειτουργός των θείων, πατρίδα είχε την Βασιλεύουσα και οι γονείς του ήταν περιφανείς και ένδοξοι, και φρόντισε να στολίσει τον εαυτό του όχι μόνο εξωτερικά, αλλά πολύ περισσότερο εσωτερικά, στην ψυχή, με την αρετή και την παιδεία. 

Ο πατέρας του πέθανε όταν ο Γρηγόριος ήταν σε πολύ τρυφερή ηλικία, και η μητέρα του τον ανέτρεφε και τον παιδαγωγούσε, μαζί με τους αδελφούς και τις αδελφές του, με το θέλημα του Κυρίου και τις ιερές Γραφές, και τον έστειλε και σε δασκάλους για να διδαχθεί την κοσμική σοφία. Αυτός, κοντά στην ευφυΐα που είχε εκ φύσεως, έβαλε και την κατάλληλη επιμέλεια και σε λίγο διάστημα συγκέντρωσε κάθε λογής επιστήμη. 

Όταν έγινε περίπου είκοσι χρόνων, θεώρησε τα επίγεια ασήμαντα και πιο απατηλά από τα όνειρα και ζητούσε να ανατρέξει στον Θεό, τον αίτιο και χορηγό της αληθινής σοφίας, και να αφιερωθεί σ’ αυτόν ολοκληρωτικά με τον ασκητικό βίο. 

Φανέρωσε λοιπόν στη μητέρα τον θεοφιλή σκοπό του και ότι από πολύν καιρό έτρεφε αυτόν τον πόθο και τον φλογερό έρωτα προς τον Θεό, και διαπίστωσε ότι και εκείνη προ πολλού αυτά είχε στο μυαλό της και αυτά την ευχαριστούσαν. Αμέσως λοιπόν η μητέρα μάζεψε και τα άλλα παιδιά, τους φανέρωσε τον σκοπό του μεγάλου Γρηγορίου και τους ρώτησε τι γνώμη έχουν γι’ αυτά. Όμοια και εκείνος τους μίλησε με προτρεπτικά λόγια και γρήγορα τους έπεισε όλους να τον ακολουθήσουν πρόθυμα στον πόθο του και στη φυγή από τον κόσμο. 

Μοίρασε λοιπόν με ευαγγελικό τρόπο τα υπάρχοντα στους φτωχούς, παράτησε γενναία την εύνοια του βασιλιά και τις τιμές που τον περίμεναν στα ανάκτορα, και ακολούθησε τον Χριστό. Τη μητέρα και τις αδελφές τις έβαλε σε γυναικείο μοναστήρι, και αυτός πήρε τους αδελφούς του και πήγε στο Άγιο Όρος, τον Άθωνα. 

Εκεί έπεισε τους αδελφούς του να μείνουν σε άλλες μονές, ίσως γιατί οι περιστάσεις δεν επέτρεπαν το να μείνουν μαζί, και ο ίδιος έγινε υποτακτικός ενός θαυμαστού ασκητή, του Νικοδήμου, ο οποίος ζούσε με μόνον τον Θεό στην ησυχία. Απ’ αυτόν διδάχτηκε κάθε αρετή στην πράξη με ταπείνωση ψυχής, και εκεί δέχτηκε με μυστική αποκάλυψη την προστασία της πάναγνης Θεοτόκου και την ακαταγώνιστη βοήθειά της προς όλους. 

Μετά την εκδημία του γέροντά του έμεινε για λίγα χρόνια στη Μονή Μεγίστης Λαύρας με σπουδή μεγάλη και φρόνημα γεροντικό, και έπειτα έφυγε επιθυμώντας την ησυχία και ασπάστηκε την ερημιτική ζωή. Προσθέτοντας δε πάντοτε πόθο στον πόθο και επιθυμώντας να είναι πάντοτε μαζί με τον Θεό, παρέδωσε τον εαυτό του σε άκρα σκληραγωγία. 

Με τη μεγάλη προσοχή συμμάζεψε τις αισθήσεις του και ανύψωσε τον νου του στον Θεό. Όλο τον χρόνο του τον αφιέρωνε στην προσευχή και τη μελέτη των θείων και ρύθμισε τη ζωή του με άριστο τρόπο, και έτσι νίκησε κατά κράτος τους πολέμους των δαιμόνων με τη βοήθεια του Θεού. 

Με τις ολονύχτιες προσευχές και τις πηγές των δακρύων του καθάρισε την ψυχή του και έγινε εκλεκτό σκεύος του Αγίου Πνεύματος και είδε πολλές θεοφάνειες. Και το πιο θαυμαστό είναι ότι, αν και από τις επιδρομές των Ισμαηλιτών αναγκάστηκε να έλθει στη Θεσσαλονίκη, στη Σκήτη της Βέροιας και σε κάποιες άλλες πόλεις, όμως δεν έφευγε καθόλου από την ακρίβεια της μοναστικής ζωής. 

Αφού λοιπόν για πολλά χρόνια καθάρισε τελείως το σώμα και την ψυχή, κατά θεία νεύση δέχτηκε το μέγα χρίσμα της ιεροσύνης και επιτελούσε την ιερή μυσταγωγία σαν να ήταν άυλος και εκστατικός, ώστε και μόνο βλεπόμενος προξενούσε κατάνυξη στις ψυχές εκείνων που τον έβλεπαν. 

Και αληθινά ήταν μέγας και αναγνωριζόταν ως πνευματοφόρος απ’ αυτούς που ζούσαν κατά Θεόν, αλλά και από κείνους που έβλεπαν μόνο τα εξωτερικά. Διότι είχε λάβει εξουσία εναντίον των δαιμόνων και απελευθέρωνε από τις απάτες τους αυτούς που είχαν αιχμαλωτιστεί, και τα άκαρπα δέντρα τα έκανε καρποφόρα, και προέβλεπε τα μέλλοντα, και ήταν στολισμένος και με τα άλλα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. 

Επειδή όμως το να ασκούμε την αρετή βρίσκεται στη δική μας εξουσία, αλλά το να πέσουμε σε πειρασμούς δεν εξαρτάται από εμάς, και επειδή χωρίς πειρασμούς ο άνθρωπος δεν γίνεται τέλειος ούτε φανερώνεται η πίστη που έχει στον Θεό, γι’ αυτό και παραχωρήθηκε από τον Θεό ο μέγας Γρηγόριος να πέσει σε πολλούς και διάφορους πειρασμούς, για να φανεί πραγματικά τέλειος σε όλα. 

Ποιος νους μπορεί να συλλάβει αυτά που ακολούθησαν; Ποια λόγια μπορούν να φανερώσουν τις μηχανές του φοβερού εχθρού, τις μεγαλύτερες από τις πρώτες, και τις εναντίον του διαβολές και συκοφαντίες των νέων θεομάχων και όσες κακώσεις και θλίψεις έπαθε απ’ αυτούς αγωνιζόμενος για την ευσέβεια επί εικοσιτρία ολόκληρα χρόνια; Διότι το ιταλικό θηρίο, ο Καλαβρός Βαρλαάμ, που υπερηφανευόταν για την κοσμική σοφία του και με τη ματαιότητα των λογισμών του νόμιζε ότι τα ξέρει όλα, σήκωσε δεινό πόλεμο εναντίον της Εκκλησίας του Χριστού και της ορθόδοξης πίστης μας και όλων εκείνων που την κρατούσαν ακλόνητα. 

Αυτός δηλαδή, την κοινή χάρη του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος και το φως του μέλλοντος αιώνος, με το οποίο και οι δίκαιοι θα λάμψουν όπως ο ήλιος και το οποίο φανέρωσε ο Χριστός όταν έλαμψε πάνω στο Θαβώρ, και γενικά κάθε δύναμη και ενέργεια της τρισυπόστατης Θεότητας και οτιδήποτε διαφέρει από τη θεία ουσία, ο Βαρλαάμ φρενοβλαβώς δογμάτισε πως είναι κτιστό (δηλαδή δημιούργημα του Θεού). Και εκείνους που ευσεβώς φρονούσαν ότι είναι άκτιστο το θειότατο αυτό φως, όπως και κάθε δύναμη και ενέργεια του Θεού, διότι κανένα από τα θεία προσόντα δεν είναι υστερογενές, αυτούς με λόγους και με συγγράμματα τους ονόμαζε διθεΐτες και πολύθεους, όπως μας ονομάζουν οι Ιουδαίοι, ο Σαβέλλιος και ο Άρειος. 

Γι’ αυτό λοιπόν ο θείος Γρηγόριος, ως υπέρμαχος της ευσεβείας και περισσότερο από κάθε άλλον αγωνιζόμενος και συκοφαντούμενος γι’ αυτήν, κλήθηκε από την Εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο ευσεβής βασιλιάς Ανδρόνικος Δ’ ο Παλαιολόγος συνεκάλεσε Ιερά Σύνοδο. Και αφού ο Βαρλαάμ ήλθε και παρουσίασε τα κακόδοξα δόγματά του και τις κατηγορίες του εναντίον των ευσεβών, ο μέγας Γρηγόριος φωτίστηκε από το Άγιο Πνεύμα, έλαβε ακαταμάχητη δύναμη από τον ουρανό και έφραξε και καταντρόπιασε εκείνο το στόμα που ανοίχτηκε εναντίον του Θεού, και με πύρινα λόγια και συγγράμματα έκανε στάχτη τις αιρέσεις του σαν φρύγανα. Και έτσι μη μπορώντας να υπομείνει την ντροπή ο εχθρός της ευσέβειας, έφυγε προς τους Λατίνους, από τους οποίους και είχε έρθει. 

Αμέσως μετα από εκείνον ο Γρηγόριος έλεγξε στη Σύνοδο τον Πολυκίνδυνο (Ακίνδυνο) και με λόγους αντιρρητικούς διέλυσε τα συγγράμματά του. Ωστόσο οι συμμέτοχοι στην πλάνη του ούτε τότε έπαψαν να πολεμούν την Εκκλησία του Θεού 

Για όλα αυτά, και μετά από πολλή πίεση της Ιεράς Συνόδου και του ίδιου του βασιλιά, ο Γρηγόριος υπάκουσε στη θεία ψήφο, ανέβηκε στον αρχιερατικό θρόνο και έγινε ποιμένας της Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης. Γι’ αυτό και έκανε γενναίους και δυνατούς αγώνες για την ορθόδοξη πίστη, πολύ περισσότερους από τους προηγούμενους. 

Και νίκησε κατά κράτος τους κακούς διαδόχους του Ακινδύνου και του Βαρλαάμ, που ήταν πολλοί και σκληροί και κακά γεννήματα κακών θηρίων, και ανέτρεψε τα δόγματα και τα συγγράμματά τους όχι μια ή δύο ή τρεις φορές, αλλά πολλές, και με πολλούς θεόπνευστους λόγους και συγγράμματα. Και αυτό το έκανε ενώπιον όχι ενός βασιλιά ή ενός πατριάρχη, αλλά τριών διαδοχικών βασιλέων και ισάριθμων πατριαρχών και πολλών Συνόδων. 

Και παρ’ όλα αυτά μερικοί από τους κακόδοξους, χωρίς να αναλογιστούν τη θεία δίκη, έμειναν αμετανόητοι. Αλλά και όλων των αιρέσεων υπάρχουν ακόμη λείψανα, που δείχνουν αναισχυντία προς τους Αγίους που τις κατατρόπωσαν –για να μην αναφέρω το πάντολμο γένος των Ιουδαίων που μέχρι και σήμερα έχει τη λύσσα εναντίον του Χριστού. 

Τέτοια λοιπόν, με λίγα λόγια, και τόσο μεγάλα στάθηκαν τα τρόπαια του μεγάλου Γρηγορίου εναντίον των ασεβών. Ο δε Θεός, με άρρητους τρόπους, τον έστειλε και στην Ανατολή ως διδάσκαλο. 

Ο Γρηγόριος δηλαδή στάλθηκε από τη Θεσσαλονίκη στην Κωνσταντινούπολη ως πρέσβης, για να συμφιλιώσει τους βασιλείς, γαμπρό και πεθερό, που μάχονταν ο ένας εναντίον του άλλου. Στον δρόμο πιάστηκε από τους Αγαρηνούς και κρατήθηκε αιχμάλωτος ένα χρόνο, οδηγούμενος μαρτυρικά από τόπο σε τόπο και από πόλη σε πόλη και διδάσκοντας άφοβα το Ευαγγέλιο του Χριστού. 

Και όσους ήταν σταθεροί στην πίστη, περισσότερο τους στερέωνε και τους παρακινούσε να μένουν ακλόνητοι στην πίστη τους· αυτούς όμως που κλονίζονταν και πρόβαλλαν κάποιες απορίες και αμφισβητήσεις για τα γεγονότα κείνης της εποχής (δηλαδή για την παράδοξη προέλαση και εξάπλωση των Αγαρηνών), τους στήριζε με θεία σοφία λύνοντας τις απορίες τους. 

Με τους απίστους πάλι και με κείνους που με άθλιο τρόπο αποκόπηκαν από τους Χριστιανούς και προσχώρησαν σ’ αυτούς και περιέπαιζαν τα χριστιανικά δόγματα για την ένσαρκη οικονομία και για την προσκύνηση από εμάς του τιμίου Σταυρού και των αγίων εικόνων, συζητούσε με παρρησία, όπως επίσης και για τον Μωάμεθ και για άλλα πολλά ζητήματα που εκείνοι πρόβαλλαν. Και άλλοι βέβαια τον θαύμαζαν, άλλοι όμως μάνιαζαν εναντίον του και ήθελαν να του κάνουν κακό, οι οποίοι και θα τον θανάτωναν μαρτυρικά, αν από θεία πρόνοια δεν τους συγκρατούσε η ελπίδα ότι θα πάρουν γι’ αυτόν λύτρα. 

Πράγμα που έγινε, και ελευθερώθηκε ο μέγας από κάποιους φιλοχρίστους και επέστρεψε στο ποίμνιό του μάρτυρας αναίμακτος, και, κοντά στα άλλα πολλά και μεγάλα χαρίσματα που είχε, στολισμένος και με τα στίγματα του Χριστού. 

Και για να δείξουμε κάποια από τα χαρακτηριστικά του, αυτά ήταν τα εξής: η υπερβολική πραότητα και ταπείνωση, όταν ο λόγος δεν ήταν για τον Θεό και τα θεία, γιατί στην περίπτωση αυτή γινόταν υπερβολικά μαχητικός· η πολλή αμνησικακία και ανεξικακία· η φροντίδα του να ανταμείβει, όσο μπορούσε, με αγαθά όσους του έκαναν κάποιο κακό· το να μη δέχεται καθόλου λόγια εναντίον άλλων· η καρτερία και μεγαλοψυχία στις συμφορές που έρχονταν· η αποστροφή κάθε ευχαρίστησης και κενοδοξίας· το να είναι ευτελή και απέριττα όλα του τα αναγκαία για το σώμα, αν και αυτό με τον καιρό είχε εξασθενήσει πολύ· και πάνω απ’ όλα, το να είναι πάντοτε σκεπτικός και προσεκτικός και συγκεντρωμένος στον εαυτό του, με συνέπεια τα δάκρυα να μη λείπουν ποτέ από τα μάτια του, αλλά να αναβλύζουν σαν από πηγές. 

Με τέτοιους λοιπόν αγώνες από την αρχή ως το τέλος αγωνίστηκε ως αθλητής εναντίον των παθών και των δαιμόνων, και έδιωξε τους αιρετικούς μακριά από την Εκκλησία του Χριστού, και κατελάμπρυνε την ορθόδοξη πίστη με λόγους και συγγράμματα, με τα οποία κατά κάποιο τρόπο επισφράγισε κάθε θεόπνευστη γραφή, έτσι ώστε η ζωή και ο λόγος του να είναι σαν ένας επίλογος και σφραγίδα του βίου και των λόγων των Αγίων. 

Και αφού εποίμανε επί δεκατρία χρόνια το ποίμνιό του με τρόπο αποστολικό και θεάρεστο, μετατέθηκε στην αιώνια ζωή έχοντας ζήσει εξήντα τρία χρόνια. Και το μεν πνεύμα του παρέδωσε στα χέρια του Θεού, το δε σώμα του, το οποίο με εξαίσιο τρόπο λαμπρύνθηκε και δοξάστηκε, το άφησε ως κληρονομιά και πολύτιμο θησαυρό στο ποίμνιό του. Και αυτό σώζεται στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης και ευεργετεί με θαύματα όσους καταφεύγουν με πίστη και χαρίζει απαλλαγή από κάθε λογής ασθένειες. Τέτοια θαύματα διηγείται πολλά η βιογραφία του. 

Με τις πρεσβείες του Αγίου, Θεέ μας, ελέησε και σώσε μας. Αμήν. 

Διασκευή για την Κ.Ο. του κειμένου του Τρωδίου με τη βοήθεια και της μετάφρασης του αγίου Αθανασίου του Παρίου που περιέχεται στο βιβλίο Νέον Λειμωνάριον, Βενετία 1819, σελ. 284.

Το ήθος του Β΄ Ήχου

Το ήθος του Β΄ Ήχου 

Ήχος Β΄

Καν δευτέραν είληφας εν τάξει θέσιν,

αλλ΄ ηδονή πρώτη σοι τω μελιρρύτω.

Το σον μελιχρόν και γλυκύτατον μέλος

οστά πιαίνει, καρδίας τ΄ ενηδύνει.

Σειρήνες ήδον δευτέρου πάντως μέλη.

Ούτω πράως σοι ρει μελισταγές μέλος.

 

Δηλαδή: Αν και έλαβες τη δεύτερη θέση στην τάξη των ήχων, εντούτοις περισσότερη ηδονή υπάρχει σε σένα τον μελίρρυτον. Το μέλος σου, ως μέλι ευχάριστο και γλυκύτατο, μαλακώνει και τα οστά των ανθρώπων και τις καρδιές ευχαριστεί και τέρπει. Ασφαλώς οι Σειρήνες έψαλλαν μέλη του δεύτερου ήχου. Τόσο ήρεμα εκχύνεται το μέλος σου, όμοιο με μέλι που στάζει.

Ο Β’ Ηχος είναι ικετευτικός και παθητικός προς συναίσθηση αμαρτωλότητας.

Τρία κεφάλαια για την προσευχή και την καθαρότητα της καρδιάς

Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς

Τρία κεφάλαια για την προσευχή και την καθαρότητα της καρδιάς

1. Επειδή το θείο είναι αυτοαγαθότητα, έλεος αληθινό και άβυσσος καλωσύνης, ή μάλλον που κι αυτή την άβυσσο περιλαμβάνει, γιατί είναι πάνω από κάθε όνομα που λέμε και κάθε τι που νοούμε, μόνο με την ένωση μαζί Του μπορεί κανείς να βρει έλεος. Ενώνεται δε κανείς μαζί Του με τη μετοχή, κατά το δυνατόν, των όμοιων αρετών και με την κοινωνία κατά την προσευχή προς το Θεό με τη δέηση και την ένωση. Η κοινωνία όμως δια μέσου των αρετών, λόγω ομοιότητας, κάνει κατάλληλο τον αγωνιστή να υποδέχεται το θείον, όχι όμως και να τον ενώνει μαζί Του.

Ενώ η δύναμη της προσευχής ιερουργεί και τελεσιουργεί την ανάταση και ένωση του ανθρώπου προς το Θεό, γιατί είναι σύνδεσμος των λογικών κτισμάτων με τον Κτίστη, όταν βέβαια η προσευχή, με τη φλογερή κατάνυξη, ξεπεράσει τα πάθη και τους λογισμούς. Γιατί είναι αδύνατο να ενωθεί ο Θεός με τον εμπαθή νου. ώστε, όσο ο νους είναι εμπαθής ενώ προσεύχεται, δεν έχει βρει το έλεος του Θεού. Όσο πάλι μπορεί να ξεπερνά τους λογισμούς, τόσο αποκτά και το πένθος. κι ανάλογα με το πένθος δέχεται και το έλεος της θείας παρηγοριάς. Κι αν μείνει σ’ αυτά για καιρό με ταπείνωση, τότε μεταποιεί ολοκληρωτικά και το παθητικό μέρος της ψυχής.

2. Όταν το ενιαίο του νου γίνει τρισσό, μένοντας ενιαίο, τότε ενώνεται με τη θεαρχική Τριαδική Μονάδα, αποκλείει κάθε είσοδο πλάνης και γίνεται ανώτερο από τη σάρκα, τον κόσμο και τον κοσμοκράτορα διάβολο. Και έτσι, ξεφεύγοντας ολοσχερώς τις αφορμές από αυτά, βρίσκεται μέσα στον εαυτό του και το Θεό και απολαμβάνει πλουσιοπάροχα την πνευματική αγαλλίαση που πηγάζει από μέσα του όσο βρίσκεται σ’ αυτή τη κατάσταση. Το ενιαίο του νου γίνεται τρισσό, μένοντας ενιαίο, με τη στροφή του νου στον εαυτό του και με την ανάβαση στο Θεό δια μέσου του εαυτού του. Η στροφή του νου προς τον εαυτό του είναι η φύλαξη του εαυτού του, ενώ η ανάβασή του στο Θεό γίνεται αρχικά με την προσευχή, προσευχή όμως με συνεπτυγμένη μορφή, αν και κάποτε γίνεται και με πιο διεξοδική, πράγμα που είναι πιο κοπιαστικό. Αν τώρα παραμένει κανείς καρτερικά στη σύμπτυξη αυτή του νου και την ανύψωσή του στο Θεό, εμποδίζοντας με ισχυρή βία την τάση της διάνοιάς του να κινείται σε πολλά, πλησιάζει το Θεό νοερά και επιτυγχάνει τα άρρητα και γεύεται τον μέλλοντα αιώνα και με νοερή αίσθηση γνωρίζει ότι ο Κύριος είναι αγαθός, όπως λέει και ο Ψαλμωδός: «Γευθείτε και δείτε ότι ο Κύριος είναι αγαθός»(Ψαλμ.33,9). Το να βρει λοιπόν κανείς το νου του τρισσό, να είναι δηλαδή ο ίδιος μόνος του ο φύλακας και ο φυλασσόμενος και ο προσευχόμενος κατά τη φύλαξη, δεν είναι ίσως πολύ δύσκολο. Η μακρά όμως καρτερική παραμονή σ’ αυτή την κατάσταση που γεννά τα απόρρητα, είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο. Οποιοσδήποτε κόπος άλλης αρετής είναι μικρός κι ευκολότατος, αν συγκριθεί με αυτόν. Γι’ αυτό και πολλοί που αφήνουν την προσπάθεια εξαιτίας της στενοχωρίας της προσευχητικής αρετής, δεν αξιώνονται να φτάσουν στην πλατωσιά των θείων χαρισμάτων. Εκείνους όμως που υπομένουν, τους περιμένουν μεγαλύτερες εκδηλώσεις της θείας βοήθειας, που τους υποβαστάζουν και τους σηκώνουν και τους προωθούν με ηδονή προς τα εμπρός, κάνοντας πιο βατή τη δύσβατη οδό και βάζοντας μέσα τους την αγγελική, ας πούμε επιτηδειότητα και ενδυναμώνοντας την ανθρώπινη φύση μας να πλησιάζει τα υπέρ φύση , σύμφωνα με το λόγο του Προφήτη: «Όσοι υπομένουν, θα βγάλουν φτερά. θα ανανεωθεί η ισχύς τους»(Ησ. 40,31).

3. Νους ονομάζεται και η ενέργεια του νου που αποτελείται από λογισμούς και έννοιες. Νους είναι και η δύναμη που τα ενεργεί αυτά, η οποία και καρδιά ονομάζεται από τη Γραφή. Σύμφωνα με αυτήν, που είναι η κυριότατη απ’ όλες τις εσωτερικές μας δυνάμεις, η ψυχή μας είναι λογική. Η ενέργεια λοιπόν του νου που συνίσταται στους λογισμούς, στους ανθρώπους που σχολάζουν στην προσευχή και μάλιστα τη μονόλογιστη, τακτοποιείται και καθαίρεται εύκολα. Η δύναμη όμως του νου που γεννά αυτή την ενέργεια, δεν μπορεί να καθαρθεί, αν δεν καθαρθούν κι όλες οι άλλες δυνάμεις της ψυχής. Γιατί η ψυχή είναι οντότητα πολυδύναμη. Όταν λοιπόν δημιουργηθεί μέσα της κακία από κάποια από τις δυνάμεις της, μολύνεται ολόκληρη και μετέχουν στο μολυσμό της μιας όλες οι δυνάμεις, επειδή η ψυχή είναι ενιαία. Αφού λοιπόν κάθε δύναμη της ψυχής παρέχει διαφορετική ενέργεια, είναι δυνατό, μια οποιαδήποτε ενέργεια να καθαρθεί προσωρινά μετά από κατάλληλη προσπάθεια. αυτό όμως δε σημαίνει ότι κι η αντίστοιχη δύναμη της ψυχής είναι καθαρή. Γιατί καθώς επικοινωνεί με τις άλλες, μπορεί να είναι ακάθαρτη μάλλον, παρά καθαρή. Γι’ αυτό εκείνος, που με την επιμέλεια της προσευχής καθάρισε την ενέργεια του νου και φωτίστηκε σ’ ένα βαθμό, ή με φως γνώσεως ή και με νοερά έλλαμψη, αν για τούτο θεωρήσει τον εαυτό του καθαρμένο, πλανάται εξαπατώντας τον εαυτό του και με την οίηση ανοίγει εναντίον του εαυτού του μεγάλη θύρα στο διάβολο που πάντοτε επιχειρεί να μας πλανά. Αν όμως, γνωρίζοντας την ακαθαρσία της καρδιάς του, δεν υπερηφανευτεί με τη μέτρια εκείνη καθαρότητα, τότε χρησιμοποιώντας αυτή σαν βοηθό, βλέπει καθαρότερα την ακαθαρσία, και των άλλων ψυχικών του δυνάμεων και προοδεύει στην ταπείνωση και προσθέτει πένθος στο πένθος και εφευρίσκει την κατάλληλη θεραπεία για την κάθε μία δύναμη της ψυχής. Καθαρίζει λοιπόν με την πράξη την πρακτική του δύναμη, με τη γνώση τη γνωστική και με την προσευχή τη θεωρητική, και με αυτά φτάνει στην τέλεια κι αληθινή και μονιμότατη καθαρότητα της καρδιάς και του νου. Αυτήν δεν μπορεί ποτέ να αποκτηθεί από κανένα, παρά με την τελειότητα στην πράξη, την επίμονη γύμναση, τη θεωρία και τη θεωρητική προσευχή. 

Πηγή : 

Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, Δ΄τόμος,

ΘΕΟΤΟΚΑΡΙΟΝ ΗΧΟΣ Β ΄- ΤΩ ΣΑΒΒΑΤΩ ΕΣΠΕΡΑΣ.

 

ΘΕΟΤΟΚΑΡΙΟΝ

ΗΧΟΣ Β΄ 

ΤΩ ΣΑΒΒΑΤΩ ΕΣΠΕΡΑΣ.

ΚΑΝΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ.

ΠΟΙΗΜΑ ΜΗΤΡΟΦΑΝΟΥΣ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΜΎΡΝΗΣ.

Οὗτινος εἰσι καί τά ἐν τῇ ὀκτωήχῳ Τριαδικά· φέρων ἀκροστιχίδα τήν δε.
“ Μητροφάνης μέλπω σε Δέσποινα Θεοτόκε,,

ᾨδὴ α΄. 

Ἦχος β΄. Ἔν βυθῷ κατέστρωσε πότε.
Μορφωθείς ἐκ σοῦ τό καθ᾿ ἡμᾶς, ἥλιος ἀνέσπερος, σέ λογικόν οὐρανόν φαεινότατον, προφανῶς ἀνέδειξε· διό ῥῦσαί με, τῶν παθῶν τῆς ζοφώσεως, ὅπως ἀνυμνήσω, πόθῳ σε τήν μόνην Μητροπάρθενον.

Ἡ πηγῇ ἐλέους τόν Χριστόν, Πάναγνε κυήσασα, καί τήν Ἐδέμ τοῖς βροτοῖς διανοίξασα, πύλας μοι διάνοιξον, τοῦ ἐλέους σου, Θεοτόκε καί δώρησαι, τῶν πλημμελημάτων, Δέσποινα, τοῦ Κόσμου τήν συγχώρησιν.

Τήν λαβίδα τήν τόν νοητόν, ἄνθρακα βαστάσασαν, καί τῶν βροτῶν τήν φύσιν ἐκκαθάρασαν, δυσωπῶ σε Δέσποινα, τόν μολυσμόν τῶν πταισμάτων μου ἄφελε, καί τῶν συνθολούντων, ῥῦσαι με παθῶν ταῖς σαῖς δεήσεσιν.

Ῥῆξον μου πταισμάτων τάς σειρᾷς, πάντων καταφύγιον, τόν σόν Υἱόν καί Θεόν ἱκετεύουσα, καί τήν τυραννοῦσαν με, ἀειπάρθενε, ἁμαρτίαν κατάβαλε· ὅπως σε γεραίρω, πάντοτε Πανύμνητε σῳζόμενος.

ᾨδὴ γ’. Ἐν πέτρᾳ με τῆς πίστεως.
Ὀμίχλην τῶν παθῶν μου καί σκοτομήνην, ἀπέλασον ταῖς αἴγλαις τῶν πρεσβειῶν σου, καί φώτισόν με Πάναγνε ἡ τεκοῦσα, τόν ἀνατείλαντα, πρό ἑωσφόρον Χριστόν, ἐξ ἡλίου ἥλιον ἄδυτον Δέσποινα.

Φλογίζουσα ῥομφαία τάς ἁμαρτίας, καί πάθη τῆς ψυχῆς μου γενοῦ Παρθένε· καί δεῖξον με Παράδεισον ὥσπερ ἄλλον, ἀνεπιβούλευτον, καί φυλαττόμενον, ὑπό σοῦ καί φέροντα ἄνθη τοῦ Πνεύματος.

Ἀνέστησας Πανάχραντε τῷ σῷ τόκῳ, σκηνήν τήν πεπτωκυῖαν καί συντριβεῖσαν, Δαβίδ τοῦ σοῦ προπάτορος Θεοτόκε· διό ἀνάστησον, κάμε τόν δοῦλον σου, συντριβέντα πάθεσι καί παραπτώμασιν.

Νοσοῦσαν τήν ψυχήν μου Θεοκυῆτορ, δαιμόνων ἐπηρείαις καί ῥαθυμίᾳ, θεράπευσον καί δάκρυα μετανοίας, δός τῇ καρδίᾳ μου, καί τοῦ Δεσπότου μου, ἐν αὐτῇ ἐμφύτευσον φόβον Πάναγνε.

ᾨδὴ δ΄. Ὑμνῶ σε ἀκοῇ.
Ἡ ζύμη τῆς βροτείας φύσεως, ἡ ἀμόλυντος καί ἁγία· ἐξ ἧς λαβών φύραμα, ἀνέπλασεν αὐτήν ὁ Κτίστης· καμοῦ τῶν παθῶν τόν ῥύπον ἔκπλυνον, καί μολυσμοῦ πταισμάτων με καθάρισον.

Σειράς μου τῶν παθῶν διάλυσον, καί τούς βρόχους τῶν ἐγκλημάτων, διάρρηξον Δέσποινα, τῶν πρεσβειῶν σου τῇ μαχαίρᾳ, Χριστόν ἡ τεκοῦσα τόν τήν λύτρωσιν, τοῖς ἐν δεσμοῖς τοῦ ᾿Αδου παρεχόμενον.

Μοτώσει πρεσβειῶν σου Δέσποινα, καί μαλάγματι καί ἐλαίῳ, ψυχῆς ἐμῆς μώλωπας, καί τάς πληγάς τῆς ἁμαρτίας ἁγνῇ, νῦν θεράπευσον ὡς τέξασα,, θεαρχικόν βοήθημα, τῆς φύσεως.

Ἐκ πάντων τῶν χαλῶν γεγύμνωμαι, καί ὑπέρκειμαι τῇ κακίᾳ, ὑπερβαλών ἅπαντας, τούς πάλαι τε καί νῦν πεσόντας· διό τοῖς. προτέροις με καλλωπίσον, καί τῶν δευτέρων λύτρωσαι Θεόνυμφε.

ᾨδὴ ἐ’. Ὁ φωτισμός.
Ἐκ τῆς ἀρᾷς, τῆς ἀρχαίας τόν Κόσμον ὡς ἐλυτρώσω, Δέσποινα τοῦ Κόσμου τήν εὐλογίαν Χριστόν τεκοῦσα, λογισμῶν τῶν ἀτόπων λύτρωσαι με, καί πάσης θλίψεως· μόνη γάρ ὑπάρχεις πιστῶν ἀγαλλίασις.

Λαῖλαψ δεινῇ, συστροφῆς τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας, τήν ἐμήν διάνοιαν ἐκταράττει, πρόφθασον θᾶττον καί γαλλήνισον ταύτην, ἡ τεκοῦσα τόν πάσης Κτίσεως, μόνον κυβερνήτην Χριστόν Παντοδύναμον.

Λάμψον μοι φῶς μετανοίας, ἐν σκότει τῆς ἀπωλείας, τῷ κατῳκισμένῳ Θεογεννῆτορ· δίδου μοι χεῖρα βοηθείας κειμένῳ, καί ταῖς σαῖς πρεσβείαις με ἔγειρον, πράττειν τοῦ Θεοῦ, τά σεπτά δικαιώματα.

Πολιορκεῖ τῆς ψυχῆς μου τήν πόλιν δαιμόνων στῖφος, καί καταπορθῆσαι σφοδρῶς πειρᾶται δεδοξασμένη τοῦ Παντάνακτος Πόλις, τείχησόν με ταῖς πυργοβάρεσι, Δέσποινα τῶν σῶν πρεσβειῶν καί διάσωσον.

ᾨδὴ ς΄. Ἐν ἀβύσσῳ πταισμάτων.
Ὡς ζωήν τήν αἰώνιον τέξασα, τόν ἀπό τοῦ σώματος ἐξεγειρόμενον, ἐν τῇ ψυχή μου θάνατον, σαῖς πρεσβείαις Πανάχραντε γέκρωσον.

Σκολιάς τροχιάς πορευόμενον, πρός εὐθυτάτην με τρίβον ὁδήγησον, ἡ τήν ὁδόν κυήσασα, τῆς ζωῆς τόν Χριστόν καί Θεόν ἡμῶν.

Ἐνεδρεύει πειράζων με Δέσποινα, δράκων ὁ μισάνθρωπος· ἀλλ᾽ ὡς γεννήσασα, τόν κεφαλάς συντρίψαντα, τῶν δρακόντων καί τοῦτον κατάργησον.

Διαπλέων τοῦ βίου τό πέλαγος, περιπίπτω κύμασιν ἀπείρων θλίψεων· ἡ κυβερνήτην τέξασα, τοῦ Παντός Παναγίᾳ βοήθει μοι.

Κάθισμα. Τά ἄνω ζητῶν.
Εἴς σέ τήν ἁγνήν, πιστῶς ἐπιβοώμενοι, κινδύνων πολλῶν, καί πταισμάτων λυτρωθείημεν· καί γάρ ἄλλην ἄχραντε, ταχινήν οὑκ ἔχομεν παράκλησιν, συμπαθῇ φιλάγαθον εὔσπλαγχνον, βραβεύουσαν πᾶσι σωτηρίαν ψυχῶν.

ᾨδὴ ζ΄. Εἰκόνος χρυσῆς.
Σέ πύλην εἰδώς, νοητῆς ἀνατολῆς τῆς οὐρανόθεν, ἐπιφανείσης εἰσελεύσεσθαι, εἰς οὐρανούς ὁ οἰκέτης σου, διά σοῦ λιτάζω Παρθένε· διό δέξαι με Δέσποινα, καί φωταγώγησον ἐν σοί καί καθοδήγησον.

Πηγῇ φωτισμοῦ, Παραδείσου λογικοῦ ἐξωρμημένη, τῆς γῆς ποτίζει πᾶν τό πρόσωπον, τρυφῆς χειμάρρους ὁ αὐλός, Πνεύματος ἁγίου ἡ χάρις, ἐκ σοῦ Πάναγνε Δέσποινα· ἧς καταξίωσον κάμε, μεταλαβεῖν δαψιλῶς.

Ὁ πόκος ποτέ, προεδήλου Γεδεών τήν σήν γαστέρα, εἰσδεξαμένην τήν οὐράνιον, δρόσον τήν πάντας δροσίζουσαν, τούς κεκρατημένους τῷ δίψει τῆς ἁμαρτίας Πανύμνητε, εὐλογημένη ἡ Θεόν σαρκί κυήσασα.

Ἰκριῶ Χριστός, ὁ υἱός σου προσπαγείς ἐθελουσίως, ἀρχάς τοῦ σκότους ἐθριάμβευσε, καί τού θανάτου κατέλυσε, τήν φθοροποιόν δυναστείαν. Διό Δέσποινα Πάναγνε, τό ἐμπαθές μοῦ τῆς σαρκός φρόνημα νέκρωσον.

ᾨδὴ η’. Ἰνδάλματος.
Ναμάτων ζωτικῶν, τήν τακεῖσαν μου καρδίαν τῆς ἁμαρτίας, φλογμῶ Παρθένε σύ κατάρδευσον Θεοτόκε, ἐν κατανοίξει πάντοτε διατηροῦσα με, πίστει μελῳδοῦντα· ὑμνείτω τόν Κύριον πᾶσα κτίσις, καί ὑπερυψούτω.

Ἀμόλυντε ἀμνάς, ἀπειρόγαμε ἀμίαντε μόνη Κόρη, ἡ ἀπειρόζυγος καί ἄφθορος Θεοῦ νύμφη ἡ ἀλοχεύτως μόσχον σιτευτόν κυήσασα, δάμαλις ὡραία· ἐλαφρῦνον ἄρον ἐκ τῆς ψυχῆς μου, τόν βαρύν κλοιόν, καί ζυγόν τῆς ἁμαρτίας.

Θεότευκτος σκηνῇ, χρηματίζουσα τόν ἅγιον τῶν ἁγίων, τόν ὑποδείξαντα τῆς πάλαι σκηνῆς τόν τύπον, ἀρχιερέα, μέγαν ἔνδον ἔχουσα, τήν ἐμήν καρδίαν Παρθένε, ἀνάδειξον τοῦ ὑψίστου, καί παμβασιλέως Χριστοῦ σκηνήν ἁγίαν.

Ἐτμήθη ἐκ τῆς σῆς, μήτρας Δέσποινα, ὁ ἔντιμος ὡς ἐξ ὄρους, λίθος πανάσπιλε, καί στήλην ἀπᾴσῃς πλάνης ὡς Παντοκράτωρ, μόνος πανσθενής συνέτριψε· δί οὗ νῦν εἰκόνας παθῶν ἐξαφάνισον τῆς ψυχῆς μου, τάς τῶν νοητῶν δυσμενῶν συνθλῶσα μύλας.

Αἰνοῦμεν εὐλογοῦμεν. ὁ Εἱρμός.
Ἰνδάλματος χρυσοῦ καταπτύσαντες τρισόλβιον νεανίαι, τήν ἀπαράλλακτον καί ζῶσαν Θεοῦ εἰκόνα, τεθεαμένοι, μέσον τοῦ πυρός ἀνέμελπον, ἡ οὐσιωθεῖσα ὑμνείτω τόν Κύριον.

ᾨδὴ θ΄. Ἡ τόν πρό ἡλίου.
Ὁ τάς ἀσωμάτους οὐσίας, ὡς Θεός ὑποστησάμιενος, ἐχ σοῦ ἁγία Κόρη σεσωμάτωται· διό ῥῦσαι σωματικῶν παθῶν ἐπαναστάσεως, καί σαρκικοῦ φρονήματος, τόν σύν ἱκέτην σαῖς δεήσεσιν.

Τῆς δικαιοσύνης Παρθένε, τόν ἥλιον Χριστόν ἀνέτειλας, καί οὐρανός ἐδείχθης φωτεινότατος· διό νύκτα τήν τῶν παθῶν, σαῖς αἴγλαις διασκέδασον, καί τήν ψυχήν μου φώτισον, καί τήν καρδίαν καταλάμπρυνον.

Ὀποῦ τῶν δικαίων ὁ δῆμος, ἐν φωνῇ ἀγαλλιάσεως, ἐγκατοικεῖν μέ τότε τόν ἀνάξιον, καταξίωσον τῶν κακῶν, τό πλῆθος παρορῶσα μου, ἡ τόν τοῦ κόσμου αἴροντα, τήν ἁμαρτίαν γαλουχήσασα.

Κρῖνον Θεοτόκε Μαρία, καί δίκασον δεινόν ἀντίδικον, καί τῆς αὐτοῦ με δίκης ἀπολύτρωσαι· τόν Κριτήν γάρ τόν ἀγαθόν, καί δίκαιον γεγέννηκας, τόν ἐν ζυγοῖς Θεότητος, καταδικάσαντα τόν θάνατον.

Ἔλυσας τῆς Εὔας τήν λύπην, τόν ᾿Αδάυ, τόν νέον τέξασα, τού πρίν Ἀδάμ τήν φύσιν ἀναπλάσαντα· διό λῦσον καί τῶν ἐμῶν, πταισμάτων τό γειρόγραφον, καί πειρασμοῦ καί θλίψεων, καί τῶν παθῶν με ἐλευϑέρωσον.

Προσόμοια. Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου σε.
Χαῖρε ὑψιμέδοντος Θεοῦ, Μήτηρ καί Παρθένε καί σκέπη, τῶν προστρεχόντων εἰς σε· Χαῖρε πάντων Ἄνασσα τῶν Ἀρχαγγέλων ἁγνή· οὐρανῶν Χαῖρε Δέσποινα, καί τῶν ἐπιγείων, μόνη κυρέὔουσα ὡς βασιλίς ἀληϑῶς· Χαῖρε βασιλέων τό κέρας· πάντων τῶν πιστῶν Χαῖρε δόξα τῶν Χριστιανῶν τό καταφύγιον.

Χαῖρε μυστηρίου τοῦ φρικτοῦ, καί ἀκαταγνώστου Παρθένε, θεία φανέρωσις· Χαῖρε στάμνε πάγχρυσε· Χαῖρε Παράδεισε τοῦ Ἀδάμ Χαῖρε θύγατερ, καί τοῦ Πλαστουργοῦ μου, Μήτηρ ἀπειρόγαμε, εὐλογημένῃ σεμνῇ· Χαῖρε τῶν εἰς σέ προστρεχόντων, καύχημα, καί ἄρρηκτον τεῖχος· Χαῖρε θλιβομένων ἡ παράκλησις.

Χαῖρε λίθε τίμιε Θεοῦ, τῶν τιμίων λίθων ἁπάντων ἡ ὑπερέχουσα· Χαῖρε ὁ λαμπρότατος τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ, μαργαρίτης καί ἔμψυχον, κειμήλιον Χαῖρε, λιθομαργαρόχρυσον, Θεοκυῆτορ ἁγνῇ· Χαῖρε τό βαρύτιμον σκεῦος, Πνεύματος ἁγίου Παρθένε, τῶν πολυτελῶν ἡ πολυτέλεια.

Δεῦρο ὦ ταλαίπωρε ψυχῇ· προσπεσόν Μητρί τοῦ Χριστοῦ σου, δακρυρροοῦσα, θερμῶς, λύσιν τῶν σφαλμάτων σου, καί δυσχερῶν συνοχῇς, αἰτουμένῃ καί κράζουσα, Πανάμωμε Κόρη, πρόφθασον καί ῥῦσαι με πάσης κολάσεως· πάσης ἀπειλῇς ψυχοφθόρου· πάσης τρικυμίας καί νόσου, καί ἐχθρῶν τῶν μάτην πολεμούντων με. 

Οσία Ματρώνα η Ανυπόδητη, η δια Χριστόν σαλή από τη Ρωσία.

Οσία Ματρώνα η Ανυπόδητη, η δια Χριστόν σαλή από τη Ρωσία. 

30 Μαρτίου.

Η Ματρώνα Πέτροβνα Μυλνίκοβα ήταν γνωστή στην Πετρούπολη με το όνομα «Ματρώνα η Ανυπόδητη». 

Γεννήθηκε στο χωριό Βανίνα, της περιοχής Όντελενσκ, της επαρχίας Κοστρόμα, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της το πέρασε στην Αγία Πετρούπολη. Υπηρέτησε αρχικά την πατρίδα της στο στρατό, κοντά στον άνδρα της κι όταν αυτός πέθανε, αφοσιώθηκε στην υπηρεσία του Θεού και του πλησίον. 

Τον πρώτο καιρό περιπλανιόταν σε διάφορα προσκυνήματα. Παντού βάδιζε ξυπόλητη γι’ αυτό και της έδωσαν την προσωνυμία «ανυπόδητη». Πεζή και ξυπόλητη έκανε και το προσκύνημα ως τους Αγίους Τόπους και μάλιστα τέσσερις φορές. Κι αφού έζησε αρκετό διάστημα υπηρετώντας τους φτωχούς συνανθρώπους της και τους προσκυνητές, αποφάσισε ν΄ ακολουθήσει την πιο επίπονη κι αυστηρή άσκηση, εκείνην της διά Χριστόν σαλής. 

Οι γονείς της ήταν χωρικοί και κατάγονταν από την ίδια περιοχή. Πατέρας της ήταν ο Πιότρ Εφστιγκνίεβιτς Στσερμπίνιν και μητέρα της η Αγάπη, από το χωριό Αντόνοβο της ίδιας επαρχίας. Εκτός από την Ματρώνα είχαν τρείς γιούς: Το Μακάριο, τον Αλέξανδρο και τον Ιβάν. Όλοι τους ήταν αγράμματοι, όπως και η Ματρώνα, και ζούσαν με την γεωργία. Από τους συγγενείς της Ματρώνουσκα μόνο δύο εγγόνια ήταν γνωστά στην Πετρούπολη: Ο Παύλος Ιβάνωφ Πουμυάντσεφ και η αδερφή του Ελισάβετ. Η ίδια η Ματρώνα είχε παντρευτεί τον Γέγκορ Τιχόνοβιτς Μυλνίκωφ, έναν άνθρωπο από την κατώτερη τάξη της Κοστρόμα. Ο γάμος όμως γι’ αυτήν ήταν μια σκληρή δοκιμασία. 

Σ’ όλο το διάστημα που ήταν παντρεμένη δοκίμασε πολλές θλίψεις. Στην Κοστρόμα η Ματρώνα Πέτροβνα είχε ένα μικρό σπίτι στην οδό Σέργιεφ κι ένα μικρό παντοπωλείο. Στον Τουρκικό πόλεμο του 1877 - 1878 ο άντρας της επιστρατεύτηκε και πέθανε στο στρατό. Η Ματρώνα τον είχε ακολουθήσει ως νοσοκόμα. Για την υπηρεσία της αυτή πληρωνόταν με 25 ρούβλια το μήνα. Με το που έπαιρνε το μισθό της όμως τον μοίραζε στους στρατιώτες εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι. 

Όταν τέλειωσε ο πόλεμος η Ματρώνουσκα αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής της στην υπηρεσία του Θεού και του πλησίον. Πούλησε όλη την περιουσία που είχε στην Κοστρόμα και μοίρασε τα χρήματα στους φτωχούς. Η ίδια από τότε ανέλαβε τη δύσκολη και σκληρή άσκηση της διά Χριστόν Σαλής κι άρχισε να περιπλανιέται από δω κι από κει σε διάφορα προσκυνήματα. 

Το πρώτο της προσκύνημα το ‘κανε ξυπόλητη στους θαυματουργούς του Σολόφκι. Από τότε, δηλαδή από την εποχή της τουρκικής επίθεσης, η γερόντισσα ταξίδεψε σε πολλούς άγιους τόπους της Ρωσίας και της Παλαιστίνης (στα Ιεροσόλυμα πήγε τέσσερις φορές). 

Παντού πήγαινε ξυπόλητη. Δεν ξαναφόρεσε παπούτσια στην ζωή της. Δεν έδινε καμία σημασία αν ήταν χειμώνας ή καλοκαίρι, αν έκανε κρύο ή ζέστη. Περπατούσε πάντα ξυπόλητη για σχεδόν τριαντατρία χρόνια. Ρούχα ζεστά δεν είχε. Φορούσε πάντα ελαφρά καλοκαιρινά και άσπρα, σαν ένδειξη της αγγελικής αγνότητάς της. 

Στην Αγία Πετρούπολη έζησε περίπου τριάντα χρόνια. Στην αρχή ζούσε στην πλευρά της Πετρούπολης. Έπειτα, τα τελευταία δεκάξι χρόνια τα πέρασε στο παρεκκλήσι «Χαρά των Θλιβομένων», που είναι δίπλα στο Υαλουργείο. 

Στη γειτονιά αυτή, κοντά στο παρεκκλήσι, στη λεωφόρο Σλίσελμπουργκ, μπορούσε να συναντήσει κανείς την Ματρώνουσκα. Ήταν πάντα ντυμένη στα λευκά, μ’ ένα μπαστουνάκι στο χέρι, μα πάντα ξυπόλητη. 

Σπάνια τύχαινε να περνάει κανείς κοντά από το διαμέρισμα της Ματρώνουσκα και να μην σταματάει να της ζητήσει να κάνει προσευχή για τις διάφορες δύσκολες περιστάσεις της ζωής του. Και πολλοί από τους θαυμαστές της της έδιναν ελεημοσύνες ανάλογα με τη δύναμή τους. Μερικοί δεν ντρέπονταν να της αφήνουν έστω κι ένα καπίκι, ενώ άλλοι της έδιναν γενναία ποσά. 

Η Κα Λ. για παράδειγμα της έδωσε κάποτε πεντακόσια ρούβλια, ο έμπορος Ρ. της έδινε είκοσι πέντε ρούβλια το μήνα, πολλοί άλλοι της έδιναν πότε πότε διάφορα αξιόλογα ποσά. Κι η Ματρώνουσκα χρησιμοποιούσε όλες αυτές τις δωρεές για ελεημοσύνες. Έδινε στους φτωχούς, βοηθούσε τις οικογένειές τους, έστελνε δωρεές σε Μοναστήρια και σε φτωχές Ενορίες. Αγόραζε Ευαγγέλια και άγιες Εικόνες και τα έδινε ευλογία στους επισκέπτες της, που ανέρχονταν σε χιλιάδες κάθε χρόνο. Κι ακόμα έστελνε κάθε χρόνο περίπου χίλια οκτακόσια κιλά λάδι για τα καντήλια σε διάφορα Μοναστήρια κι ενοριακές Εκκλησίες. Με τις προσευχές της Ματρώνουσκα πολλοί αλκοολικοί ελευθερώθηκαν από το ολέθριο πάθος τους τη μέθη. 

Ιδιαίτερα αγαπητή η Ματρώνουσκα ήταν ανάμεσα στους φτωχούς της Πετρούπολης, στους απλούς και συνηθισμένους ανθρώπους, αυτούς που κατέφευγαν σε κείνην για να τη συμβουλευτούν και να παρηγορηθούν στις περιόδους των θλίψεων και των δοκιμασιών. Δεν μπορεί να πει κανείς όμως πως οι θαυμαστές της Ματρώνουσκα ήταν αποκλειστικά οι φτωχοί κι οι δυστυχισμένοι. Είχε πολλούς θαυμαστές κι από τους μορφωμένους, από τη μεσαία αλλά κι από την υψηλή κοινωνία. Γινόταν δεκτή και σε σπίτια αρχόντων, που κατέφευγαν σ’ αυτήν για πνευματική βοήθεια, γιατί είχε το χάρισμα της προόρασης και τους προειδοποιούσε για πολλά κακά που τους περίμεναν, πρόλεγε το μέλλον τους. 

Η αγία Ματρώνα γνώριζε προσωπικά και είχε μάλιστα πνευματική συγγενεια με τον Ιωάννη της Κρονστάνδης . Έχει διατηρηθεί μια αρχειακή φωτογραφία στον αγιασμό κάποιου κτιρίου Συμμετείχε επίσης σε πολλά από τα διάσημα ταξίδια του Αγ. Ιωάννη της Κρονστάνδης στη Ρωσία. 

Το μακάριο τέλος της. 

Από τις αρχές του 1909 η Ματρώνουσκα είχε αρχίσει να προετοιμάζεται για το θάνατο. για δύο χρόνια συνέχεια, ως την ευλογημένη της κοίμηση, κοινωνούσε τα άγια μυστήρια κάθε Κυριακή. Δύο φορές αυτήν την περίοδο έκανε ευχέλαιο. Σ’ όλη της τη ζωή είχε κάνει δεκατρείς φορές ευχέλαιο. Το Μάρτιο του 1911 η Ματρώνουσκα άρχισε να νιώθει πολύ αδιάθετη. Πονούσε πολύ και μέρα με τη μέρα έχανε δυνάμεις. στις 28 Μαρτίου ένιωθε τόσο αδύναμη, ώστε αναγκάστηκε να ξαπλώσει. την άλλη μέρα όμως ήταν πάλι καθιστή στο κρεβάτι της. Όσοι την επισκέφτηκαν δεν πίστευαν πως ο θάνατος ήταν τόσο κοντά. Η προορατική γερόντισσα όμως το έβλεπε πως ο θάνατος την πλησίαζε και είπε: - Θά σάς αποχαιρετήσω με το νερό και τον πάγο. Τα λόγια της αποδείχθηκαν προφητικά, στις 30 Μαρτίου η Ματρώνουσκα ένιωθε τον εαυτό της ακόμα χειρότερα. και γύρω στη μία η ώρα το μεσημέρι, την ώρα που ο πάγος έλιωνε και γινόταν νερό, αναπαύτηκε ειρηνικά εν Κυρίω. 

Η είδηση του θανάτου της διαδόθηκε αστραπιαία σ’ όλη την Αγία Πετρούπολη. Σύντομα στο σπίτι όπου έμενε, στη λεωφόρο Σλίσελμπουργκ, μαζεύτηκε τόσος κόσμος, ώστε οι αρχές αναγκάστηκαν να στείλουν εκεί μια αστυνομική ομάδα για να τηρήσει την τάξη. το πλήθος που μαζεύτηκε για ν’ αποτίσει τον ύστατο φόρο τιμής κι ευγνωμοσύνης και να προσκυνήσει τη νεκρή γερόντισσα προέρχονταν από διάφορες τάξεις. Ήταν εκεί φτωχοί άνθρωποι που είχαν ευεργετηθεί από την γερόντισσα. Μα ήταν και εύποροι, που της έδιναν χρήματα για τις ελεημοσύνες της. Εκείνοι που ήθελαν να περάσουν στο σπίτι και να προσκυνήσουν το λείψανό της ήταν πάρα πολλοί. Έτσι αναγκάστηκαν να κρατήσουν κάποια σειρά και να τους περνούν μέσα ανά δέκα κάθε φορά. 

Το σώμα της το έβαλαν σ’ ένα φέρετρο και το τοποθέτησαν στο αγαπημένο της κελλί, που ήταν γεμάτο εικόνες. Ήταν ντυμένη με το μεγάλο σχήμα και στο στήθος φορούσε ένα ξύλινο σταυρό, επειδή σκόπευε να πάει στα Ιεροσόλυμα και να καρεί εκεί μεγαλόσχημη με το όνομα Μαρία. Είχε υποσχεθεί στο Θεό πως αυτό θα το κρατούσε μυστικό απ’ όλους. Σύμφωνα με πολλές εφημερίδες της πρωτεύουσας, ο συνολικός αριθμός εκείνων που παρακολούθησαν την κηδεία ήταν γύρω στους είκοσι ως είκοσι πέντε χιλιάδες κόσμος. 

Από τα θαύματά της. 

Ο Προκόπιος Βασίλιεβιτς Λαμπούτιν ήταν χωρικός από το χωριό Σλόμποντα, της περιοχής Τβερ... Ζούσε στην Αγία Πετρούπολη, στη λεωφόρο Ζαμπαλκάνσκυ... Αυτός μας διηγήθηκε πως τον Οκτώβριο του 1910 ήταν άνεργος. Όλα τ' αποθέματά του είχαν εξαντληθεί. 

Όσο κι αν προσπαθούσε δεν τα κατάφερνε να βρει μια δουλειά ή να κερδίσει λίγα χρήματα για να ζήσει. Σ’ αυτή τη θλιβερή κι απελπιστική κατάσταση επισκέφτηκε τη Ματρώνουσκα, της διηγήθηκε την ελεεινή του θέση και τη δυστυχία του και την παρακάλεσε να προσευχηθεί γι’ αυτόν. Η Ματρώνουσκα προσευχήθηκε αμέσως. Μετά σταύρωσε τον Λαμπούτιν με μία Εικόνα, τον ράντισε με Αγιασμό και του είπε: -Λοιπόν, μην απελπίζεσαι τόσο εύκολα. Θα προσευχηθώ πάλι για σένα κι ο Θεός θα δώσει. Αύριο θα 'χεις δουλειά. Με το που γύρισε στο σπίτι του από τη Ματρώνουσκα, ο Λαμπούτιν έλαβε ευχάριστα νέα από το θείο του πως είχε βρει κάποια δουλειά. Την άλλη μέρα δούλευε κιόλας, όπως ακριβώς το προείπε η Ματρώνουσκα... 

Απόσπασμα από το ομώνυμο βιβλίο του Πέτρου Μπότση

Πηγή: Προσκυνητής