Ὁ Ἰορδάνης ποταμὸς

Ὁ Ἰορδάνης ποταμὸς 

Hopko Thomas Fr.

ΠΗΓΗ:ΕΔΩ  

Ὁ Ἰορδάνης ποταμὸς διαδραματίζει ἕναν πολὺ μεγάλο ρόλο στὴ Βίβλο. Προτοῦ νὰ γίνει ὁ ποταμὸς στὸν ὁποῖο βαπτίστηκε Ἰησοῦς ὁ Μεσσίας, ἀποκαλύπτεται ὡς ὁ ποταμὸς ποὺ ὁρίζει τὴ «γῆ τῆς ἐπαγγελίας». Τὸ νὰ διασχίσεις τὸν Ἰορδάνη σήμαινε, γιὰ τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραήλ, πὼς εἰσέρχεσαι στὴν ἐκπλήρωση τῶν ὑποσχέσεων τοῦ Κυρίου. Σήμαινε ὅτι μπαίνεις στὴ «γῆ ποὺ ρέει γάλα καὶ μέλι», στὸν τόπο ὅπου ὁ Θεὸς θὰ κατοικήσει μὲ τὸ λαὸ Του παρέχοντάς του τὶς ἀτελεύτητες εὐλογίες τῆς παρουσίας Του.

Στὴν Καινὴ Διαθήκη, μὲ τὴν πνευματικὴ καὶ μυστικὴ τώρα πιὰ ἐκπλήρωση τοῦ Παλαιοῦ, τὸ νὰ διασχίσεις τὸν Ἰορδάνη σήμαινε ὅτι εἰσέρχεσαι στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, σήμαινε ὅτι ἔχεις ἐμπειρία τῆς πληρότητας τῆς ζωῆς τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Μωυσῆς δὲν εὐλογήθηκε νὰ διασχίσει τὸν Ἰορδάνη ἔγινε σύμβολο τοῦ γεγονότος, ὅτι ὁ Νόμος ἀπὸ μόνος του δὲν μποροῦσε νὰ σώσει τὸν Ἰσραὴλ ἢ τὸν κόσμο. Ἔπρεπε νὰ ὑπάρξει ὁ Γιεσούα, ποὺ κατὰ λέξη σημαίνει Σωτὴρ καὶ εἶναι ὁ ἑβραϊκὸς τύπος τῆς ἑλληνικῆς λέξεως Ἰησοῦς, ποὺ ὁδηγεῖ τὸ λαὸ διὰ μέσου τοῦ Ἰορδάνη καὶ τὸν εἰσάγει στὴ γῆ τῆς ἐπαγγελίας, συμβολίζοντας ἔτσι τὴ λυτρωτικὴ ἐνέργεια τοῦ νέου Γιεσούα, τοῦ Ἰησοῦ, τοῦ μεσσιανικοῦ Σωτήρα στὴ διαθήκη τῆς χάριτος. 

«Καὶ μετὰ τὸ θάνατο τοῦ Μωυσῆ εἶπε ὁ Κύριος στὸν Ἰησοῦ τὸν υἱὸ τοῦ Ναυῆ, τὸ βοηθὸ τοῦ Μωυσῆ, λέγοντας: ὁ Μωυσῆς ὁ ὑπηρέτης μου πέθανε. Τώρα, λοιπὸν, σήκω καὶ πέρνα τὸν Ἰορδάνη, ἐσὺ καὶ ὅλος αὐτὸς ὁ λαός, πρὸς τὴ γῆ τὴν ὁποία ἐγὼ δίνω σ’ αὐτούς.»

Ὅταν ὁ Ἰησοῦς ἔφθασε στὸν Ἰορδάνη, τὰ ὕδατα σχίσθηκαν στὴν παρουσία τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, μὲ τοὺς ἱερεῖς νὰ βαστάζουν στὰ χέρια τους τὴν Κιβωτὸ τῆς Διαθήκης. Καθὼς τὰ ὕδατα τῆς θαλάσσης σχίσθηκαν γιὰ νὰ ἐπιτρέψουν στὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ νὰ διαβεῖ ὡς διὰ ξηρᾶς κατὰ τὴν ἔξοδό τους ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, ἔτσι ἐπίσης καὶ κατὰ τὴν εἴσοδο στὴ γῆ τῆς ἐπαγγελίας ὁ Ἰορδάνης ποταμὸς σχίσθηκε γιὰ νὰ διαβεῖ ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν τόπο τοῦ τελικοῦ του προορισμοῦ.

«Ἰδοὺ ἡ κιβωτὸς τῆς διαθήκης τοῦ Κυρίου ὅλης τῆς γῆς διαπερνᾶ τὸν Ἰορδάνη. Ὁρίστε ἀνάμεσά σας δώδεκα ἄνδρες ἀπὸ τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ, ἕναν ἀπὸ κάθε φυλή, καὶ μόλις θὰ πατήσουν τὰ πόδια τῶν ἱερέων ποὺ μεταφέρουν τὴν κιβωτὸ τῆς διαθήκης τοῦ Κυρίου ὅλης τῆς γῆς στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνη, θὰ συμβεῖ νὰ χαθεῖ τὸ νερὸ τοῦ Ἰορδάνη καὶ τὸ νερὸ ποὺ θὰ συνεχίζει νὰ ἔρχεται θὰ σταματήσει.»

Ὁ Κύριος διέταξε, ἀκόμα, τὸ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ νὰ πάρει δώδεκα λίθους ἀπὸ τὸν ποταμὸ Ἰορδάνη καὶ νὰ τοὺς τοποθετήσει μαζὶ σὲ ἕνα μέρος, κάνοντας ἕνα σωρὸ ἐκεῖ ὅπου εἶχε διαβεῖ ὁ λαός, γιὰ νὰ παραμείνουν «εἰς μνημόσυνον τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ ἕως τοῦ αἰῶνος» γιὰ ὅ,τι εἶχε κάνει γι’ αὐτοὺς ὁ Κύριος. 

«Καὶ ἔτσι ἔπραξαν οἱ υἱοὶ Ἰσραήλ, ὅπως διέταξε ὁ Κύριος τὸν Ἰησοῦ, καὶ ἀφοῦ πῆραν δώδεκα πέτρες ἀπὸ τὸν Ἰορδάνη, ὅπως ἀκριβῶς διέταξε ὁ Κύριος τὸν Ἰησοῦ μετὰ τὸ πέρας τῆς διαβάσεως τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ, καὶ τὶς ἔφεραν μαζί τους στὸ στρατόπεδό τους, τὶς ἄφησαν ἐκεῖ. Τοποθέτησε δὲ καὶ ὁ Ἰησοῦς κι ἄλλες δώδεκα πέτρες μέσα στὸν Ἰορδάνη, ἐκεῖ ὅπου πέρασαν τὰ πόδια τῶν ἱερέων ποὺ βάσταζαν τὴν κιβωτὸ τῆς διαθήκης τοῦ Κυρίου καὶ βρίσκονται ἐκεῖ μέχρι σήμερα. Στάθηκαν δὲ οἱ ἱερεῖς ποὺ βάσταζαν τὴν κιβωτὸ τῆς διαθήκης στὸν Ἰορδάνη, μέχρις ὅτου νὰ ὁλοκληρώσει ὁ Ἰησοῦς ὅλα αὐτὰ ποὺ τὸν διέταξε ὁ Κύριος νὰ ἀναγγείλει στὸ λαὸ καὶ ἔσπευσε μετὰ ὁ λαὸς καὶ διάβηκαν ὅλοι.»

Μετὰ τὴ διάβαση τοῦ λαοῦ διὰ μέσου τοῦ Ἰορδάνη, «ὥρμησεν τὸ ὕδωρ τοῦ Ἰορδάνου κατὰ χῶραν καὶ ἐπορεύετο καθὰ ἐχθὲς καὶ τρίτην ἡμέραν δι’ ὅλης τῆς κρηπίδος» (Ἰησ. 4:18). Αὐτὸ τὸ ἐξαίσιο θαῦμα ἔγινε μέρος τῆς ζωντανῆς μνήμης τοῦ Ἰσραὴλ καὶ αὐτὸ τὸ γεγονὸς ἑορταζόταν ἀπὸ τότε ἀπὸ τὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ στὴ λατρεία του. Οἱ ψαλμοὶ ποὺ ἀναθυμοῦνται αὐτὴ τὴν θεία ἐνέργεια ψάλλονται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στὴν ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων, ὡς προεικονίσεις τῆς τελικῆς πράξεως τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων μὲ τὸν θάνατο καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ Του, τοῦ ἀγαπητοῦ Του Υἱοῦ ποὺ βαπτίσθηκε στὰ ἴδια Ἰορδάνεια νάματα. 

Ὁ ποταμὸς Ἰορδάνης σχίσθηκε ἐπίσης κατὰ τὴ διέλευση τοῦ Ἠλία καὶ τοῦ Ἐλισαίου, ἕνα γεγονὸς ποὺ ξανα-φέρνουμε στὴ μνήμη στὴν ἀκολουθία τῶν Θεοφανείων (Β’ Βασιλ. 2). Καὶ ἦταν ἀπὸ τὸν Ἰορδάνη ποὺ ὁ Ἠλίας ἀνελήφθη στοὺς οὐρανοὺς μὲ σκοπὸ νὰ ἐπιστρέψει ξανά, καθὼς ἀναφέρει ἡ παράδοση, γιὰ νὰ ἑτοιμάσει τὴν ὁδὸ γιὰ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Μεσσία (Μάτθ. 17:9-13) Ἦταν, ἐπίσης, στὸν Ἰορδάνη ποὺ ὁ Νεεμᾶν ὁ Σύρος καθαρίστηκε ἀπὸ τὴ λέπρα του, σημεῖο στὸ ὁποῖο παραπέμπει ὁ Ἰησοῦς ὡς προεικόνιση τῆς σωτηρίας ὅλων τῶν ἀνθρώπων καὶ ὄχι μόνο τῶν Ἰσραηλιτῶν (Λούκ. 4:47). Στὴν περιγραφὴ τῆς θεραπείας τοῦ Νεεμᾶν δίνεται, γιὰ ἄλλη μία φορᾶ, ἔμφαση στὴν ξεχωριστὴ σημασία τοῦ Ἰορδάνη. 

«Καὶ ἔστειλε ὁ Ἐλισαῖος ἀγγελιαφόρο πρὸς αὐτόν, λέγοντας: Πήγαινε καὶ λούσου ἑφτὰ φορὲς στὸν Ἰορδάνη καὶ θὰ γίνει ὑγιὴς ἡ σάρκα σου καὶ θὰ καθαρισθεῖς. Καὶ θύμωσε ὁ Νεεμᾶν καὶ ἔφυγε καὶ εἶπε: Ἰδού, ἔλεγα μάλιστα πὼς θὰ βγεῖ εἰς συνάντησή μου καὶ θὰ σταθεῖ μπροστά μου καὶ θὰ ἐπικαλεσθεῖ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ του καὶ θὰ βάλει τὸ χέρι του στὸ μέρος τῆς ἀρρώστιας καὶ θὰ θεραπεύσει τὴ λέπρα. Δὲν εἶναι καλοὶ οἱ ποταμοὶ Ἀβανὰ καὶ Φαρφὰρ τῆς Δαμασκοῦ πότερο ἀπὸ τὸν Ἰορδάνη καὶ ἀπὸ ὅλα τὰ ὕδατα τοῦ Ἰσραήλ; Τί κι ἂν πάω νὰ λουσθῶ σ’ αὐτοὺς καὶ νὰ καθαρισθῶ; Καὶ ἄλλαξε δρόμο καὶ ἔφυγε θυμωμένος. Καὶ πλησίασαν οἱ δοῦλοι του καὶ τοῦ εἶπαν: Ὁ προφήτης δέ σοῦ εἶπε δὰ καὶ κανένα μεγάλο πράγμα, δὲ θὰ τὸ τηρήσεις; Ἁπλά σοῦ εἶπε λούσου καὶ θὰ καθαρισθεῖς. Καὶ κατέβηκε ὁ Νεεμᾶν καὶ βαπτίσθηκε στὸν Ἰορδάνη ἑφτὰ φορὲς, σύμφωνα μὲ τὸν λόγο τοῦ Ἐλισαίου, καὶ ἔγινε ὑγιὴς ἡ σάρκα του, ὅπως ἡ σάρκα μικροῦ παιδιοῦ, καὶ καθαρίσθηκε.»

Δὲν μποροῦμε νὰ πλυθοῦμε σὲ ὁποιονδήποτε ποταμὸ καὶ νὰ καθαρισθοῦμε; Ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ εἶναι: ὄχι. Μόνο στὸν Ἰορδάνη, μὲ τὸ βάπτισμα τοῦ Χριστοῦ, καθαριζόμαστε ἀπὸ ὅλες μας τὶς ἁμαρτίες. Μόνο διὰ μέσου τοῦ Ἰορδάνη εἰσερχόμαστε στὴ χώρα τῶν ζώντων, στὴ γῆ τῆς ἐπαγγελίας τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Μόνο διὰ τῶν ἁγιασμένων ὑδάτων τοῦ Ἰορδάνη μᾶς ἐξαγιάζει ὁ Θεὸς γιὰ πάντα. 

«Στρεφόταν παλιὰ ὁ Ἰορδάνης ποταμὸς διὰ τῆς μηλωτῆς (δέρμα προβάτου) τοῦ Ἐλισαίου, καθὼς ὁ Ἠλίας ἀνέβαινε στὸν οὐρανό, καὶ διαιροῦνταν τὰ ὕδατα σὲ δυὸ μέρη. Καὶ ἔγινε ἡ ὑγρὴ ὁδὸς ξερὴ, προτυπώνοντας ἀληθινὰ τὸ βάπτισμα διὰ τοῦ ὁποίου ἐμεῖς διαπερνοῦμε τὴ ρευστὴ διάβαση τοῦ βίου. Ὁ Χριστὸς φανερώθηκε στὸν Ἰορδάνη γιὰ νὰ ἁγιάσει τὰ ὕδατα.»

«Καθὼς σὲ εἶδε, Δέσποτα, ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος νὰ ἔρχεσαι πρὸς αὐτόν, ἔμεινε κατάπληκτος ὡς δοῦλος εὐγνώμων καὶ μέσα στὸ φόβο του κραύγαζε: Τί εἴδους ταπείνωση, τί εἴδους φτώχεια εἶναι αὐτὴ πού περιβάλλεσαι, Σωτήρα; Ἐσὺ, ποὺ ἀπὸ τὸν πλοῦτο τῆς ἀγαθότητάς Σου τὸν πεσμένο ἄνθρωπο ἀνύψωσες, ὡς εὔσπλαχνος, μὲ τὸ νὰ τὸν ντυθεῖς ὁ ἴδιος.»

«Ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ διαπερνώντας τὸ λαὸ στὸν Ἰορδάνη ποταμὸ μαζὶ μὲ τὴν κιβωτὸ τοῦ Θεοῦ προτύπωνε τὴ μελλοντικὴ εὐεργεσία. Διότι προτυπώνει πνευματικὰ ἡ μυστικὴ διάβασή τους τὴν εἰκόνα τῆς ἀναμορφώσεώς μας καὶ τὸν ἀψευδῆ τύπο τῆς ἀναγεννήσεώς μας. Ὁ Χριστὸς φανερώθηκε στὸν Ἰορδάνη γιὰ νὰ ἁγιάσει τὰ ὕδατα.»

«Μέγα καὶ φοβερὸ μυστήριο τελεῖται. Ὁ Δεσπότης τῶν ὅλων, γιὰ νὰ καθαρίσει ὅλους τοὺς θνητούς, βαπτίζεται ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ δούλου.»

«Ἔτρεμε τὸ χέρι τοῦ Προδρόμου, ὅταν τῆς ἀχράντου κορυφῆς Σου ἄγγιζε. Στράφηκε πρὸς τὰ πίσω ὁ Ἰορδάνης ποταμός, μὴ τολμώντας νὰ Σὲ ὑπηρετήσει. Διότι αὐτὸς πού ντράπηκε τὸν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, πῶς δὲ θὰ δειλίαζε Αὐτὸν πού τὸν δημιούργησε; Ὅμως ἐκπλήρωσες κάθε σου σχέδιο, Σωτήρα μας, γιὰ νὰ σώσεις μὲ τὴ φανέρωσή Σου τὸν κόσμο, Σὺ ποὺ μόνος εἶσαι φιλάνθρωπος».