Δεν στεκόμαστε ποτέ παθητικά. Η παθητική στάση είναι εξόντωση του άλλου.

 

 

Απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα  ομιλία του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλος που έγινε στο ναό του Παντοκράτορα π. Φαλήρου στις  17-02-91

Ερώτηση: Αν ακούσω κάποιον ότι με κακολογεί τί να κάνω;

Να, αρχίζει η Σαρακοστή και εσείς ακούτε για την ευχή του Αγίου Εφραίμ, "πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας και κλπ, μή μοι δῶς" και λές εγώ τώρα τα κόβω όλα! Και ενώ τα κόβεις εσύ, σου αρχίζει ο άλλος. Και αν ακούσω που με κακολογεί τί να κάνω; Έχεις να κάνεις κάτι. Ούτε μπορείς να του βγάλεις την γλώσσα και να τον δείρεις, ούτε μπορείς να πεις δεν βαριέσαι. Ας το κάνει!

Κοιτάξτε και το δε βαριέσαι είναι στάση λανθασμένη. Εμείς αξιοποιούμε και τα θετικά και τα αρνητικά που έχουμε γύρω μας. Δεν έχουμε παθητική αντίσταση. Το έχουμε πει και μια άλλη φορά, που είχαμε κάνει σύγκριση με το ήθος του Γκάντι. Εμείς αξιοποιούμε και το πάθος που έρχεται επάνω μας. Προσέξτε πολύ, πολύ, αυτό το λεπτό σημείο.

Δεν μπορείς λοιπόν να πεις σε μια προσβολή οποιαδήποτε μορφής, απλώς δεν πειράζει, πρόβλημα του. Έ τί να πω; Τόσο καιρό τον έβριζα! Κατάφερα τώρα στην Εκκλησία μέσα, να πω δεν πειράζει πρόβλημα του. Ούτε αυτό είναι καλό; Τί να κάνω; Πατέρα θα με εξοντώσεις! Μα εδώ πέρα είναι τα σωστά τα πράγματα. Ειδάλλως θα κλειστείς και θα πεις δεν βαριέσαι, δεν πειράζει. Άστους να καίγονται στις αμαρτίες τους.

Υπάρχει το σωστό σημείο, ποιο είναι;

Απαντάει ο γέροντας: Σήκω αμέσως και κάνε προσευχή. Πρώτα για αυτόν και με τον τρόπο αυτό και για τον εαυτό σου. Λέγοντας Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησε αυτόν τον αδερφό και εμένα τον αχρείο δούλο σου. Και σκέπασε μας από του πονηρού με τις ευχές των αγίων σου. Αμήν.

Να η θετική, δυναμική στάση. Αξιοποιείς την πρόκληση που ήρθε απ’ έξω. Για να κάνεις προσευχή γι’ αυτόν και για σένα. Όταν κάνεις προσευχή για κάποιον άλλον - και εσύ κάνεις προσευχή! Δεν σημαίνει που δεν είχες προσευχή. Προσεύχεσαι εσύ για τον άλλον. Και έτσι η πρόκληση αξιοποιείται ευλογημένα. Έτσι λοιπόν δεν στεκόμαστε ποτέ παθητικά. Η παθητική στάση είναι εξόντωση του άλλου. Υπάρχει η σιωπή της εξοντώσεως και υπάρχει η σιωπή του αγιασμού. Ούτε η κάθε σιωπή είναι ευλογημένη και ούτε η κάθε σιωπή δημιουργεί αγιασμό. Βλέπετε όλα αυτά τα πράγματα είναι σχετικά στην ορθοδοξία. Ένα είναι το σπουδαίο. Πώς αξιοποιείς όλα αυτά που γίνονται απ’ έξω, τα συν και τα πλην, για να βγάλεις αγιασμό. Πολύ όμορφο λοιπόν το παράδειγμα. Και έτσι όχι μόνο λέμε να μην έχουμε πνεύμα αργίας, περιεργείας, κακολογίας και όλα τα άλλα, καταλαλιάς. Όχι μόνο δεν νευριάζουμε γι’ αυτό που κάνει ο άλλος απέναντι μας. Πάμε παραπέρα. Ωφελούμεθα και από αυτό που κάνει ο άλλος και βάζουμε αυτό το όφελος μας να μπει και στην ψυχή του. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε; Να μια πολύ σπουδαία μορφή τρόπου αντιμετωπίσεως των πειρασμών και μεγάλης αναπαύσεως. Και αν ακόμη δεν αντείπουμε τίποτε και αν ακόμη δεν χτυπήσουμε τον καταλαλούντα, πέφτουμε σε μεγάλη απελπισία. Και απελπισία είναι ο συντετριμμένος εγωισμός που δεν βρήκε λύση σε αυτό που ήρθε απέξω.

Δεν αρκεί να συντρίβεις τον εγωισμό σου. Αρκεί να του δίνεις δυνατότητες να κάνει κάτι. «Καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ Θεὸς οὐκ ἐξουθενώσει». Παίρνει ο Θεός, [την καρδιά μας] την κάνει κάτι, δεν αρκεί να μείνει συντετριμμένη! Η συντριβή της καρδιάς μόνη της δεν είναι αρκετό. Σε συντρίβουν οι άλλοι, την καρδιά σου. Και συντρίβεσαι, πάσχει ο εγωισμός σου. Τί κάνεις αυτά τα συντρίμμια; Αν δεν τα πας στον Χριστό, πάλι δεν γίνεται τίποτα.

Ούτε   βλέπετε η  συντριβή σώζει. Δεν σώζονται οι συντετριμμένοι μόνοι τους, αν τα συντρίμμια, το ξαναλέω δεν πάνε στον Χριστό. Βλέπετε πόσο μακριά στην πράξη της πνευματικής μας ζωής είμαστε σε μια τέτοια απλή κατάσταση, τόσο καθημερινή. Άρα όχι μόνο είναι αστείο πνευματικά να διαμαρτυρόμεθα γι’ αυτά τα οποία  μας κάνουν οι άλλοι. Το έχουμε πει και άλλη φορά -προπάντων σε ώρα εξομολογήσεως- αλλά ακόμα και η παθητική αντιμετώπιση είναι άλλο τόσο αστεία αν δεν κάνουμε αυτό το ένα και μοναδικό. Αυτή είναι η απάντηση δεν υπάρχει ενδιάμεση κατάσταση.