Το παρεκκλήσι του Αδάμ*

 Αγίου Νείλου του Ασκητή  

Στον Συγκλητικό Πτολεμαίο επιστολή δεύτερη

Πολλές φορές παρακαλώντας την ταπεινότητα μου με παρακινείς να σου γράφω και εγώ δεν τεμπελιάζω για τον σκοπό αυτόν. Κάποιος λοιπόν πριν από εμάς είπε, ότι στην Εκκλησία διασώζεται μια τέτοια άγραφη παράδοση, ότι δήθεν πρώτη η Ιουδαία απέκτησε άνθρωπο κάτοικο της τον πρωτόπλαστο Αδάμ, ο όποιος εγκαταστάθηκε σ’ αυτήν μετά την εξορία του από τον Παράδεισο, για να παρηγορηθεί γι’ αυτά πού στερήθηκε. Η Παλαιστίνη επομένως δέχτηκε και τον πρώτο νεκρό άνθρωπο, επειδή εκεί ο Αδάμ πλήρωσε την καταδίκη του. Φαινόταν λοιπόν παράξενο στους τότε ανθρώπους να βλέπουν το κόκκαλο του κεφαλιού του, το όποιο απέμεινε από τη σάρκα του και αφού έθαψαν το κρανίο του σε κάποιον τόπον, τον ονόμασαν τόπο του Κρανίου. Και ήταν φυσικό ούτε ο Νώε να λησμονήσει τον τάφο του αρχηγού όλων των ανθρώπων, με αποτέλεσμα μετά τον κατακλυσμό να διατηρηθεί από αυτόν η παράδοση. Γι’αυτό και Εκείνος που ερεύνησε τις αρχές του ανθρώπινου θανάτου δέχτηκε το πάθος στον λεγόμενο Κρανίου τόπο, ώστε στον τόπο όπου άρχισε ο θάνατος των ανθρώπων, από εκεί να αρχίσει και η ζωή της βασιλείας και όπως στην περίπτωση του Αδάμ ο θάνατος νίκησε, έτσι να νικηθεί με τον θάνατο του Χρίστου. Γι’ αυτό ο προφήτης Ησαΐας είπε «Με κέρας, σε τόσο εύφορο»• «μέ κέρας», επειδή εναντίον του θανάτου έχει ως όπλο αμυντικό τον σταυρό του Δεσπότη, και «εύφορο», επειδή μετά τον παράδεισο αξιώθηκε να έχει τα πρωτεία όλης της οικουμένης. 

* Το παρεκκλήσι του Αδάμ βρίσκεται κάτω από το Γολγοθά συγκεκριμένα κάτω από το σημείο που στήθηκε ο σταυρός του Χριστού. Η παράδοση αναφέρει ότι σ' αυτή την θυρίδα ο Νώε τοποθέτησε τα κρανία του Αδάμ και της Εύας.