῎Ετσι, μᾶς βοηθοῦν τοὺς ᾿Ορθοδόξους νὰ ξυπνοῦμε καὶ νὰ ζοῦμε ἐν ἐγρηγόρσει. Νὰ βρίσκωμε διαρκῶς ἐκεῖνο ποὺ μᾶς ἀναλαμβάνει καὶ μᾶς ἑνώνει «ἐν ὑπερώῳ τόπῳ».

Πρόλογος στὴ σερβικὴ ἔκδοση τοῦ 

"ΕΙΣΟ∆ΙΚΟΥ" 

Τὸ κείμενο αὐτό, ποὺ γράφτηκε πρὶν ἀπὸ τριάντα χρόνια, ἔχει, ὅπως εἶναι φυσικό, κάποια στοιχεῖα νεότητος: ὀξύτητος καὶ ἀμύνης. ῞Οσο ὅμως περνᾶ ὁ καιρός, νοιώθει κανεὶς ὅτι τὸ πλήρωμα τῆς γαληνιαίας ζωῆς ποὺ κρύβει ἡ θεία Λειτουργία τῆς Ὀρθοδόξου ᾿Εκκλησίας δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τὴ δική μας ἄμυνα καὶ τὶς ὀξύτητες. Αὐτὴ ἡ θεϊκὴ Λειτουργία τῆς Ζωῆς ἔχει τὸν πλοῦτο καὶ τὴ χάρι ποὺ «ρίπτει χαμαὶ» [1], πρὸς εὐλογίαν τους, ὅσους ἔρχονται ἐναντίον Της. 

῾Η ὁλοφάνερη καὶ ἐνστικτώδης μανία κατὰ τῶν ᾿Ορθοδόξων καὶ τῆς ῾Αγίας ᾿Εκκλησίας μας ποὺ ὑπάρχει σήμερα εἶναι φυσικὸ νὰ συμβαίνη στὸν κόσμο τῆς πτώσεως στὸν ὁποῖο ζοῦμε. 

Πρέπει ὅλη αὐτὴ ἡ κατὰ τῆς ᾿Ορθοδοξίας καὶ τῶν Ὀρθοδόξων λαῶν μανία νὰ ἀντιμετωπισθῆ μὲ τὴν ἁρμόζουσα ἠρεμία καὶ ἀγάπη. Νὰ ἀντιμετωπισθῆ μὲ τὸ νὰ γινώμαστε ὅλο καὶ περισσότερο ἀληθῶς Ὀρθόδοξοι. Αὐτὸ θὰ κάμη καλὸ καὶ σὲ μᾶς καὶ σὲ ὅσους μᾶς κτυποῦν. Καὶ εἶναι καλὸ τὸ κτύπημα ποὺ μᾶς κάνουν, γιατὶ εἶναι αὐθόρμητο καὶ ἀναπόφευκτο. Μᾶς κτυποῦν οἱ μεταξύ των ἐχθροί, γιατὶ κάτι ὑποσυνείδητα τοὺς ὠθεῖ, χωρὶς νὰ ξέρουν τί κάνουν. Καὶ ἂν νομίζουν ὅτι ξέρουν, ἡ γνῶσις τοῦ τί συμβαίνει εἶναι πιὸ βαθιά. ῎Ετσι, μᾶς βοηθοῦν τοὺς ᾿Ορθοδόξους νὰ ξυπνοῦμε καὶ νὰ ζοῦμε ἐν ἐγρηγόρσει. Νὰ βρίσκωμε διαρκῶς ἐκεῖνο ποὺ μᾶς ἀναλαμβάνει καὶ μᾶς ἑνώνει «ἐν ὑπερώῳ τόπῳ». Νὰ συνεργαζώμαστε συνειδητοποιοῦντες τὴν καθολικότητα τῆς πίστεως καὶ τὴ θεϊκότητα τῆς ἀποστολῆς μας. Νὰ ἀρθρώσωμε διὰ τῆς διαγωγῆς μας λόγο ᾿Ορθόδοξο καὶ κατανοητὸ ἀπὸ τοὺς πεινῶντας καὶ διψῶντας τὴν ᾿Αλήθεια. Νὰ νοιώσωμε ὅτι, ἐν τέλει, ἐνδεδυμένοι τὴν τῆς ᾿Ορθοδοξίας χάριν, δὲν φοβόμαστε καμμιὰ ἀπειλή. ∆ὲν ἔχομε κανένα ἐχθρό· οὔτε αὐτοὺς ποὺ μᾶς κτυποῦν. ∆ὲν ἔχομε παράπονο πρὸς οὐδὲ ἕνα. Καὶ εἴμαστε πρὸς ὅλους εὐγνώμονες. ᾿Επειδὴ λειτουργικὰ καὶ ἀδιάψευστα τρεφόμαστε ἀπὸ Αὐτὸν ποὺ μόνον ἀγαπᾶ, ποὺ εἶναι ᾿Αγάπη, καὶ «ἥπλωσε τὰς παλάμας καὶ ἥνωσε τὰ τὸ πρὶν διεστῶτα»[2]. 

Τώρα, κατὰ τοὺς σύγχρονους καιροὺς τῆς τραγικῆς πραγματικότητος, τῆς ἀπελευθερώσεως τῶν παθῶν καὶ τῶν ἐθνῶν. Τώρα, ποὺ ἔχουν ὅλοι τὴ δυνατότητα νὰ ποῦν καὶ νὰ φανερώσουν αὐτὸ ποὺ κρύβεται μέσα τους· προδίδονται, ἐκτονώνονται καὶ προχωροῦν. 

᾿Αλλὰ θὰ ἔλθη καιρὸς -καὶ ἤδη ἦλθε- ποὺ θὰ γίνη συνειδητὸ ἀπὸ τοὺς τίμιους ἀνθρώπους, ποὺ βρίσκονται παντοῦ, πόσο ἔχομε ἀνάγκη ὅλοι ἀπὸ τὴν ἀληθινὴ ἐλευθερία καὶ ἑνότητα. ῾Ενωνόμαστε δὲ ἀψευδῶς ἐλευθερούμενοι στὸν εὐρύχωρο καὶ ὑψηλὸ λειτουργικὸ τόπο καὶ τρόπο τῆς Ὀρθοδόξου ᾿Εκκλησίας, ὅπου ὅλοι εὐφραινόμεθα συλλειτουργοῦντες ἐν ἀγάπῃ Τριαδικῇ. Αὐτὸ ὁρίζει τὴ μοναδικότητα τῆς εὐθύνης ἡμῶν τῶν ᾿Ορθοδόξων. 

᾿Αποτελεῖ τιμὴ καὶ ἀφορμὴ χαρᾶς γιὰ τὴν ἐλαχιστότητά μου τὸ ὅτι τὴ μετάφρασι τοῦ ἀνὰ χεῖρας τεύχους κάνει ὁ σεβασμιώτατος Εἰρηναῖος (Μπούλοβιτς). ᾿Επίσκοπος, θεολόγος καὶ γνώστης τοῦ πνεύματος καὶ τοῦ γράμματος· τῆς πίστεως καὶ τῆς ζωῆς μας. 

Γνωρίζει τόσο καλὰ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα, καὶ ζῆ μὲ συνέπεια τὴν Ὀρθόδοξη πίστι, ἔτσι ποὺ τὸ κείμενο τῆς μεταφράσεώς του θὰ εἶναι, πιστεύω, ἀκριβέστερο καὶ σαφέστερο τοῦ πρωτοτύπου. Τὸν εὐχαριστῶ καὶ ζητῶ τὴν εὐχή του. Εὔχομαι δὲ τὸ σύντομο τοῦτο κείμενο νὰ γίνη μιὰ μικρὴ ἀφορμὴ γιὰ αὔξησι τῆς ἐπαφῆς μὲ τὸν ἀγωνιζόμενο, ἀδελφὸ σερβικὸ λαὸ πρὸς ἐκπλήρωσι τοῦ κοινοῦ χρέους, ποὺ ἔχομε ὅλοι οἱ ᾿Ορθόδοξοι πρὸς ὅλο τὸν κόσμο. 

[1] Πρβλ. ᾿Ιω. 18, 6.  

[2] Βλ. Γ΄ ᾠδὴ τοῦ Κανόνος τοῦ Ὄρθρου τοῦ Μ. Σαββάτου.