Διδασκαλία ηθική για τους άρχοντες των χριστιανών.

ΛΟΓΟΣ Η΄ 

Διδασκαλία ηθική για τους άρχοντες των χριστιανών. 

Η ανδρεία του σώματος έχει την ιδιότητα να καταβάλλει τα σώματα των εχθρών, να συντρίβει τα γερά τείχη των πόλεων και να μάχεται τον ορατό εχθρό, ενώ η ανδρεία της ψυχής του θεοσεβούς βασιλέως πρέπει να συνίσταται στο να νικάει τα σαρκικά πάθη με τον φόβο του Θεού και με τον θείo ζήλο. Αυτό μαρτυρεί ο λόγος του Θεού που λέγει: «Τω φόβω δε Κυρίου εκκλίνει πας από κακού» [1] . Και τι μεγαλύτερο κακό μπορεί να υπάρχει από τα σαρκικά πάθη, που εναντιώνονται της ψυχής για να την παραμορφώσουν ενώπιον του Θεού και Δημιουργού της; Προσ­πάθησε λοιπόν, ευσεβέστατε άρχοντα, να την κρατήσεις αγνή για τον αθάνατο Βασιλέα και Νυμφίο της, για να αξιωθεί και αυτή μαζί με τις φρόνιμες παρθένες, κρατώντας το αναμμένο λυχνάρι, να εισέλθει στην ουράνια παστάδα του Νυμφίου της [2] . 

Ευσεβέστατε άρχοντα, να θεωρείς αληθινό βασιλέα και αυτοκράτορα αυτόν που όχι μόνο εξασφαλίζει την ευημερία των υπηκόων του με την δικαιοσύνη και τους καλούς νόμους, αλλά αυτόν που υπερνικά πάντοτε τα άλογα πάθη της ψυχής του, την οργή και τον θυμό και τις άνομες σαρκικές επιθυμίες. Γιατί όποιον τον νικούν τα άλογα πάθη, δεν αποτελεί την έμψυχη εικόνα του ουρανίου Κυρίου, αλλά μόνο το ανθρωποειδές ομοίωμα της άλογης φύσεως. 

Ο αληθής θεικός νούς όχι μόνο στολίζει εσωτερικά τον άνθρωπο με σοφία, πραότητα και κάθε αλήθεια, αλλά τακτοποιεί τα εξωτερικά μέλη του σώματός του, όπως τα μάτια, τα αυτιά, την γλώσσα και τα χέρια. Αυτός ο νούς δεν μπορεί να του επιτρέψει να απολαμβάνει με τα μάτια του ακόλαστα την ομορφιά του άλλου η να ακούει τα άσεμνα τραγούδια και τα αισχρά αστεία των γελωτοποιών και των ιεροσύλων η να ακούει τις συκοφαντίες φθονερών ανθρώπων η ο ίδιος να αδικεί με την γλώσσα του, να κακολογεί και να αισχρολογεί και να προσβάλλει τους αδίκους η να αρπάζει ξένες περιουσίες. Και με ποιόν τρόπο μπορούμε να αποκτήσουμε αυτήν την Χάρη του Σωτήρος, μας το διδάσκει ο θεόπνευστος προφητάναξ Δαυίδ, ψάλλοντας υπό μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων: «Εν τίνι κατορθώσει νεώτερος την οδόν αυτού»; Αυτή είναι η ερώτηση, στην οποία το Άγιο Πνεύμα απαντάει: «Εν τω φυλάξασθαι τους λόγους σου» [3] , δηλαδή με το να εκτελεί τις εντολές του Βασιλεύοντος στους ουρανούς. Γι’ αυτό και αλλού προσεύχεται λέγοντας: «Χρηστότητα και παιδείαν και γνώσιν δίδαξόν με, ότι ταίς εντολαίς σου επίστευσα» [4] . Εάν τηρούμε ολόψυχα αυτές τις εντολές, θα λάβουμε αναμφίβολα κάθε χάρη και πνευματική ευλογία. 

«Δικαιοσύνη υψοί έθνος», λέγει ο σοφός Σολομών [5] . Και ο πατέρας του είπε: «Δίκαιος ει, Κύριε, και ευθείαι αι κρίσεις σου. Ενετείλω δικαιοσύνην τα μαρτύριά σου και αλήθειαν σφόδρα» [6] . Και αλλού λέγει: «Οφθαλμοί Κυρίου επί δικαίους, και ώτα αυτού εις δέησιν αυτών. Πρόσωπον δε Κυρίου επί ποιούντας κακά του εξολοθρεύσαι εκ γης το μνημόσυνον αυτών» [7] . Αυτός που βασιλεύει ευσεβώς στην γη έχει ανάγκη κυρίως από την δικαιοσύνη. Τότε τον βοηθάει και τον συντρέχει αόρατα στην διακυβέρνηση του επιγείου βασιλείου του ο ίδιος ο Βασιλέας της δικαιοσύνης, ο Ιησούς Χριστός, ο οποίος είναι Θεός των πάντων. Ευσεβέστατε άρχοντα, επιδίωκε να αποκτήσεις αυτήν την αρετή, για να μπορέσεις και εσύ να πείς με θάρρος: «Εγώ δε εν δικαιοσύνη οφθήσομαι τω προσώπω σου, χορτασθήσομαι εν τω οφθήναί μοι την δόξαν σου» [8] . Τότε, προσευχόμενος στον Κύριο των πάντων να σε βοηθήσει και να σε σώσει από τις θλιβερές περιστάσεις, θα μπορέσεις να πείς χωρίς αιδώ: «Εποίησα κρίμα και δικαιοσύνην· μη παραδώς με τοις αδικούσί με» [9] . 

«Εμνήσθην του Θεού και ευφράνθην· ηδολέσχησα, και ωλιγοψύχησε το πνεύμα μου» [10] , λέγει αυτός ο δίκαιος προφητάναξ. Αληθινά είναι άξια θαυμασμού και κάθε επαίνου η αρετή αυτού του εναρέτου και θεοσεβούς, που μολονότι ήταν περιβεβλημένος από αναρίθμητα και πολύτιμα αγαθά αυτού του αιώνα, δεν χάρηκε τίποτα από αυτά, κατά την δική του διαβεβαίωση, παρά μόνο την μνήμη του Θεού. Και αυτό είναι δίκαιο. Επειδή η μνήμη των αγαθών της ζωής και η ολόψυχη προσκόλληση σε αυτά μας στερεί την απόλαυση των αιωνίων αγαθών και μας απομακρύνει από αυτά. Αντιθέτως η παντοτινή μνήμη του Δημιουργού που μεριμνά για τα πάντα, του παναγάθου Θεού και Κυρίου, που συνίσταται στην εκτέλεση των σωτηρίων εντολών Του, μας κάνει αναμφίβολα κληρονόμους της αιωνίας ζωής και της ατελεύτητης βασιλείας. 

Ας εξετάζουμε σοφά, για να κατανοούμε σωστά την δύναμη των λόγων της Αγίας Γραφής: «Ποιμένες πολλοί διέφθειραν τον αμπελώνά μου, εμόλυναν την μερίδα μου» [11] . Αυτό το θείο ρητό χρειάζεται μεγάλη προσοχή και πρακτική εφαρμογή από τους βασιλείς και ιερείς, που επιθυμούν να βασιλεύουν θεάρεστα στην γη. Αν οι άνθρωποι που τους εμπιστεύτηκαν και ονομάζονται χριστιανοί αποτελούν τον αμπελώνα και την κληρονομία του Κυρίου, ενώ ποιμένες αυτής της ιερής κληρονομιάς του Υψίστου Κυρίου είναι οι βασιλείς και ιερείς και άλλοι αξιωματούχοι, τότε ας προσ­έχουν αυτοί πολύ, πως τους εξουσιάζουν και τους κυβερνούν –κατά τον νόμο και τις εντολές που δόθηκαν από τον Ύψιστο Κύριο. Όσοι «αγρυπνούσιν υπέρ των ψυχών» έχουν να δώσουν αναφορά γι’ αυτούς στον Ύψιστο, όπως λέγει ο θείος Απόστολος [12] . 

1. Παρ. 15, 27. 2. Βλ. Ματθ. 25,1-10. 3. Ψαλμ. 118, 9. 4. Ψαλμ. 118, 66. 5. Παρ. 14, 34. 6. Ψαλμ. 118, 137-138. 7. Ψαλμ. 33, 16-17. 8. Ψαλμ. 16, 15. 9. Ψαλμ. 118, 121. 10. Ψαλμ. 76, 4. 11. Ιερ. 12, 10. 12. Εβρ. 13, 17.