Aπομαγνητοφωνημένη ομιλία του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, στα πλαίσια της ερμηνείας που έγινε στο κήρυγμα της Κυριακής του Παραλύτου στις
18 Μάϊου του 1997
Οι βηματισμοί που κάνει η Εκκλησία κάθε Κυριακή μετά την Ανάσταση θέλουν ακριβώς να προσδιορίσουνε το πώς η Ανάσταση, αυτό το μεγάλο γεγονός, θα γίνει και δική μας πραγματικότητα. Όπως την πρώτη Κυριακή μετά την Ανάσταση η Εκκλησία πρότεινε το ξεπέρασμα της απιστίας, μετά πρότεινε το άνοιγμα στο Χριστό χωρίς φόβο μέσα από τις Μυροφόρες, έρχεται σήμερα να κάνει έναν ακόμη βηματισμό, για τον προσδιορισμό της Αναστάσεως πάνω μας, επιλέγοντας να προβάλλεται σήμερα αυτό το γεγονός της θεραπείας του Παραλύτου, που φυσικά συνέβη πριν από την Aνάσταση του Χριστού μας, αλλά το γεγονός δηλώνει πολλά και υποβοηθεί σε αυτό το ήθος. Αν θα μπορούσα να το πω με μία πρόταση το τι προσδιορίζει η σημερινή Κυριακή, είναι ότι, για να μπορείς να αναστηθείς μαζί με τον Χριστό, θα σταματήσεις την αυτό-θεραπεία σου. Γιατί η θεραπεία λειτουργιέται σε ένα χώρο κοινωνικό, από το Χριστό και μέσα από άλλα επίπεδα.
Τις απλές λέξεις, οι οποίες προσδιόριζαν το κείμενo σήμερα, μπορεί και o οποιοσδήποτε απλούς αναγνώστης να τις καταλάβει και να τις σημειώσει. Ότι ο Χριστός μπορεί βέβαια να θεραπεύσει μόνος του, με μία αμεσότητα, αλλά εδώ πέρα το κείμενο έχει ένα περίγυρο, προσώπων μεν, αλλά και πραγμάτων. Υπάρχει η κολυμβήθρα, υπάρχει το νερό, και μάλιστα κάτι πολύ προβληματικό: ένα νερό το οποίο ταράζεται. Και μάλιστα ακόμη κάτι πιο προβληματικό: όποιος μπαίνει πρώτος μέσα στον νερό γίνεται καλά – θαρρείς και υπάρχει ένα στοιχείο «πρωτιάς» και διαγωνισμού. Και πάλι κατεβαίνει Άγγελος και ταράττει το ύδωρ. Γιατί ο Χριστός θα μπορούσε ο ίδιος να θεραπεύσει άμεσα ή ο ίδιος να κινήσει το ύδωρ. Βλέπετε όλα αυτά, πριν ακόμη να τα προσδιορίσουμε ερμηνευτικά, δηλώνουν ένα χώρο γενικότερο, ένα χώρο κοινωνικό, προσωπικών γεγονότων, αλλά και συμμετοχής στο χώρο της Αναστάσεως άλλων πραγμάτων που ανήκουνε στη φύση την υλική.
Πολύ λίγο να τα προσδιορίσουμε, για να καταλάβετε πώς ακριβώς εδώ πέρα η Εκκλησία μας προβάλλει την κατάργηση της αυτό-θεραπείας με δικές μας μεθόδους. Και τότε μόνο θα μπορούμε να αφεθούμε στα χέρια του Χριστού που θα μας οδηγήσει στην Ανάσταση. Οι ερμηνευτές Πατέρες, ομιλώντας μεν για την κολυμβήθρα, την προσδιορίζουνε και τη λένε ότι είναι η Εκκλησία. Και αλλού η Εκκλησία λέγεται κολυμβήθρα, είναι η κολυμβήθρα της σωτηρίας. Εξάλλου, η κολυμβήθρα μέσα στην οποία βαπτιζόμαστε δηλώνει αυτά τα πρώτα βήματά μας τα οποία κάνουμε μέσα σε αυτή την Εκκλησία, στο χώρο της Εκκλησίας μέσα. Υπάρχει το ύδωρ, το οποίο ταράσσεται. Λένε οι Πατέρες οι ερμηνευτές: η Εκκλησία είναι ένας χώρος ζωντανός, εδώ μέσα δεν υπάρχει τίποτε νεκρό. Όλα εδώ μέσα έχουν μια ζωντάνια, αλλά μία απλή ζωντάνια. Πόσο απλό είναι να κινηθεί το νερό μέσα σε ένα χώρο περιορισμένο όσο είναι μία κολυμβήθρα, μεγάλη ή μικρή, όσο και να την προσδιορίζετε! Τα κύματα και η δίνη, η οποία θα δημιουργηθεί από αυτή την ταραχή του ύδατος, είναι ελάχιστη. Κι όμως εδώ χρειάζεται μια ζωντάνια η οποία δεν εκπλήσσει, η οποία δεν συγκλονίζει, η οποία δεν φοβίζει, αλλά υπάρχει μια ζωντάνια. Μια ζωντάνια μυστική, λένε οι Πατέρες. Είναι αυτό το οποίο κρύβεται πίσω από αυτή την ταραχή του ύδατος. Μια ζωντάνια που μπορεί να την καταλάβει μόνο εκείνος ο οποίος θέλει να την καταλάβει.
Μόνο εκείνος ο οποίος μπορεί να πει ότι (είναι) «ο πρώτος εμβάς» μετά την ταραχή του ύδατος. Εκείνος που μπορεί πια να καταλάβει αυτή την μυστική ζωντάνια που λειτουργεί εδώ πέρα μέσα, εκείνος είναι «ο πρώτος», αυτός έχει μια μοναδικότητα. «Ο πρώτος» για τους ερευνητές Πατέρες είναι αυτός που έχει τη μοναδικότητα. Η λέξη «πρώτος» δηλώνει μοναδικότητα. Θυμηθείτε που ο Θεός λέει ο ίδιος για τον εαυτό του στην Αγία Γραφή πως «εγώ ειμί Θεός πρώτος», που σημαίνει έχει μία μοναδικότητα, δεν υπάρχει Θεός έτερος. Εκείνος λοιπόν που μπορεί να δει αυτή τη μοναδικότητα αυτού του χώρου – που μοναδικότητα του χώρου είναι ότι έχει πράγματα τα οποία έχουν ζωντάνια μέσα τους. Και αυτή τη ζωντάνια θα τη δεις πέρα από τα ανθρώπινα στοιχεία όσων μετέχουν σε αυτή τη κολυμβήθρα. Βλέπετε, δεν απογοητεύεται χρόνια τόσα ο παράλυτος, πλάι σε άλλους τόσους ασθενείς οι οποίοι θέλουν και αυτοί να γίνουνε καλά, και πιθανώς θα γκρίνιαζαν, θα διαμαρτυρόντουσαν. Αυτός συλλαμβάνει, και στέκεται εκεί, συλλαμβάνει τη μοναδικότητα αυτής της κινήσεως. Εδώ υπάρχει μία ζωή, η όντως ζωή. Και η όντως ζωή μες στη ζωή μας υπάρχει έτσι μυστικά.
Και όποιος είναι κοντά σε αυτή την κολυμβήθρα που λέγεται Εκκλησία θα συλλάβει αυτή την όντως ζωή με ένα μυστικό τρόπο, που δεν γίνεται τίποτε εκκωφαντικό, τίποτε με πάταγο, όλα λειτουργούνται με ένα μυστήριο άδηλο, το οποίο σε κάνει να αποκτήσεις, στη ζωή μέσα, μια μοναδικότητα, μια «πρωτιά». Δηλαδή δεν σε πιάνουν οι ταραχές του κόσμου, ούτε γίνεσαι μάζα, και να ακολουθείς τα δυνατά του κόσμου και τις δίνες του κόσμου. Και επειδή ακριβώς πιάνεις ότι εδώ υπάρχει μία ζωντάνια, μία πολύ μυστική ζωντάνια, εσύ γίνεσαι «πρώτος» πάνω στη γη, γιατί ακριβώς έχεις μάτια να πιάσεις αυτή τη ζωντάνια. Και μπαίνεις σε αυτή τη κολυμβήθρα, και αυτή του τη ζωντάνια θέλεις να αγκαλιάσεις, και πίσω από αυτήν κρύβεται ο Χριστός. Ο οποίος, για να κρυφτεί και ακόμη περισσότερο, βάζει έναν Άγγελο να ταράττει το ύδωρ. Είναι ο Χριστός που κρύβεται συνεχώς, και την ώρα που κρύβεται, προβάλλει τους αγίους Αγγέλους, τη ζωντάνια που υπάρχει εδώ πέρα μέσα.
Και τότε η θεραπεία σου πια πάνω στη γη γίνεται θεραπεία, γιατί συλλαμβάνεις όλον τον χώρο τον κοινωνικό. Δε λες «εγώ και ο Χριστός μόνο, να Τον είχα εγώ και να μην τελειώναμε ποτέ τη σχέση μας». Να γιατί έγινε ο Χριστός άφαντος, όταν τον είδαν οι μαθητές – στο πρωινό Ευαγγέλιο το ακούσαμε, το δρόμο προς Εμμαούς – και Τον είδαν και έγινε άφαντος. Γιατί θέλει να βάλει και άλλα στοιχεία στη ζωή μας. Γιατί πρέπει να γίνουμε κοινωνικοί με όλα, με τα πρόσωπα και με τα πράγματα. Και δια των στοιχείων και δια των ανθρώπων και δι' όλων των στοιχείων της γης, ο Χριστός δοξάζεται!
Έτσι λοιπόν μας βάζει να ανοιχτούμε, να ανοίξουμε τον νου, την καρδιά μας, τις αισθήσεις μας – η μεγάλη θεραπεία των αισθήσεων. Ο Άγγελος, ο Χριστός, το νερό, η ταραχή του ύδατος, όλα αυτά μας ζωογονούν, μας ζωντανεύουν! Δεν είμαστε αρρωστημένοι τύποι, οι οποίοι, ακόμη και αν τον Χριστό αγαπούμε, λέμε «και να έβλεπα τον Χριστό και να γινόμουνα καλά». Στρέφουμε τη ματιά μας παντού και πίσω από όλα βλέπουμε τον Χριστό, γιατί Εκείνος τα έφτιαξε όλα εκείνα.
Και εδώ πέρα πια καταργείται οποιαδήποτε μορφή αυτό-θεραπείας ή μεμονωμένης θεραπείας. Πίσω από όλα βλέπεις τον Χριστό: πίσω από το νερό, πίσω από την ταραχή του ύδατος, πίσω από τη κολυμβήθρα, πίσω από τον Άγγελο που κατεβαίνει, είναι Εκείνος, ο οποίος γίνεται άνθρωπος για σένα –έλεγε «άνθρωπον ουκ έχω»… Και οποιοσδήποτε άνθρωπος πια δηλώνει για σένα τον Χριστό! Και αν δεν έχεις άνθρωπο, είναι ο κάθε άνθρωπος που φέρει μέσα του την εικόνα του Χριστού. Και τότε μόνο μπορεί να θεραπευτείς, αν δεις σε κάθε άνθρωπο την εικόνα του Χριστού! Αν δεις πίσω από τις μικρές κινήσεις ζωής τη ζωντάνια του ύδατος, αν δεις πίσω από όλα το Χριστό! Αυτό δηλώνει αυτή η περικοπή. Ανοίγει τις καρδιές αυτή η περικοπή! Και σπάζει την παραλυσία του νου μας και την παραλυσία της καρδιάς μας. Γιατί η καρδιά μας και ο νους μας είναι παράλυτοι. Γιατί κάνουμε προσπάθεια μεμονωμένης, κρυμμένης, κλειστής θεραπείας ή αυτό-θεραπείας, θέλουμε έτσι ή αλλιώς να θεραπευτούμε.
Ο Χριστός λέει: τίποτα άλλο, αφεθείτε στην κολυμβήθρα! Και κοιτάξτε πίσω από όλα, πίσω από το νερό, πίσω από τον αέρα, πίσω από τους ανθρώπους, να δείτε Εμένα! Και Εγώ θα τους θεραπεύσω όπως Εγώ θέλω. Απλώς κοιτάξτε! Κοιτάξτε τον κόσμο, κοιτάξτε τα γύρω σας. Αυτό το «κοιτάξτε» φωνάζει η θεραπεία του σημερινού παραλύτου και γι’ αυτό είναι και πρώτος και γι’ αυτό έχει αυτή την πρωτιά, γι’ αυτό έχει τη μοναδικότητα! Γι’ αυτό οι Χριστιανοί γίνονται έτσι μοναδικοί πάνω στη γη! Έχουν αυτή την πρωτιά γιατί βλέπουνε μέσα από όλα και πίσω από όλα το Χριστό, και δεν τους πιάνει πια καμιά ταραχή άσχημη του κόσμου. Και εκεί πέρα γίνονται άνθρωποι οι οποίοι πανηγυρίζουνε τη ζωή! Εκείνος που δεν πανηγυρίζει τη ζωή όπως την έκανε ο Χριστός είναι παράλυτος! Είναι εκείνος που σέρνεται. Και εμείς προσπαθούμε, όντας κοντά στο Χριστό, να αγγίξουμε Εκείνον και χάνουμε όλα τα άλλα τα πράγματά του κόσμου. Κι έτσι ακριβώς γινόμαστε κι εμείς παράλυτοι. Έχοντας κοντά μας τον Χριστό! Και είναι μεγάλη τραγωδία!
Αυτός ήταν ο τρίτος βηματισμός μετά την Κυριακή της Αναστάσεως, που η Εκκλησία μάς βάζει να συμπορευτούμε μαζί της, να γίνουμε όντως άνθρωποι αναστημένοι. Ευχή πραγματική είναι να τον ακολουθήσουμε αυτό το βηματισμό και να πιάσουμε, πίσω από τα ανθρώπινα και μέσα από τα ανθρώπινα, όλη αυτή την ευλογημένη ταραχή, την κίνηση, τη ζωντάνια, την σωτηρία του κόσμου, που λειτουργείται. Όποιος πιάσει αυτή τη ζωντάνια πια, αυτή τη σωτηρία του κόσμου που λειτουργείται προς Ανάσταση, δεν μπορεί να χάσει με τίποτα και δεν χάνει τίποτε στη ζωή! Είναι ο άνθρωπος που δεν τον «πιάνει» τίποτε! Πιάστε αυτή τη ζωντάνια, τη λειτουργική ζωντάνια της Εκκλησίας μας! Και εκεί πάνω να σταθείτε! Και τότε η ζωή σας θα γίνει μία απέραντη ευλογία! Ε, και τότε φυσικά, πού να σας πιάσει οποιαδήποτε παραλυσία, νου, καρδιάς, σώματος κι άλλων αισθήσεων. Ευχή λοιπόν, ο τρίτος βηματισμός να γίνει έντονος πάνω μας για να πάμε και στα παραπέρα!
Φιλολογική επιμέλεια κειμένου
Ελένη Κονδύλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου