«Ήψατό μου τις»: Από την Αφάνεια στο Πρόσωπο – Η Κλήση του Χριστού σε Προσωπική Κοινωνία.

ΚΥΡΙΑΚῌ ΕΒΔΟΜῌ
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
η΄ 41 - 56

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία

του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, στα πλαίσια της ερμηνείας που έγινε στο κήρυγμα της Κυριακής  31 Οκτωβρίου του 1993

Τὸ ηχητικό απόσπασμα από την ομιλία - σε mp3 εδώ

Ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός αποκαλύπτεται στη ζωή μας είναι και παραμένει ένα μυστήριο. Αλλά Εκείνος, επειδή αποκαλύπτεται, μας αποκαλύπτει κάποιες πτυχές αυτού του μυστηρίου. Και αυτό το κάνει, όχι απλώς για να μας δείξει τι είναι, το κάνει γιατί ανοίγει σε εμάς δρόμους και δυνατότητες ζωής. Μέσα από την πολύπτυχη σημερινή περικοπή, που είχε μέσα της δύο πυρήνες, τόσο το θαύμα της θεραπείας της κόρης του Ιαΐρου όσο και το θαύμα της θεραπείας της αιμορροούσης, αποκαλύπτεται αυτό το οποίο σας είπα πριν από λίγο, η φανέρωσή του Θεού, του κρυπτομένου και φανερούμενου. 

Σε τρία σημεία να σταθώ μέσα από αυτήν την περικοπή, για να σας περιγράψω τι ακριβώς θέλει να μας δώσει όλη η περικοπή. Πρώτα πρώτα είναι ένα στοιχείο που είναι εξωτερικό και δεν φαίνεται να αξίζει τον κόπο κάποιος να το ερμηνεύεσει. Όπως οι Πατέρες της Εκκλησίας επέτρεψαν να αναγιγνώσκεται η περικοπή, έχουν κάποια προοπτική. Θα μπορούσαν να πάρουνε μόνο το θαύμα της αιμορροούσης και να το βάλουν να το ακούσουμε σήμερα ή μόνο το θαύμα της αναστάσεως της κόρης του Ιαΐρου. Βάζουνε τις δύο περικοπές μαζί σε μία ενότητα, θέλοντας να μας πουν πως ο Θεός, μέσα από την απερίγραπτη αγάπη Του κινούμενος προς ημάς, δεν κάνει πράγματα περιστασιακά, παρόλο που κατά τα μέτρα τα ανθρώπινα φαίνονται περιστασιακά. 

Ενώ δίνει περισσότερο χρόνο στη θεραπεία τις κόρης του Ιαΐρου, το θαύμα της αιμορροούσης φαίνεται να γίνεται σε μία στιγμή. Και λένε οι Πατέρες ερμηνευτές ότι ο Χριστός, που είναι ο καρδιογνώστης και ξέρει πολύ βαθιά τις καρδιές των ανθρώπων, εκείνο που κάνει δεν το κάνει με κάποιο ζύγι, όπως το μετράμε εμείς, κάνει εκείνο που πρέπει να κάνει στην κατάλληλη στιγμή, όπως πρέπει να το κάνει. Εκείνος δεν κάνει περιστασιακές κινήσεις. Τόσο κάνει για την αιμορροούσα - και είναι το πιο μεγάλο που έχει να κάνει - έτσι φανερώνεται σε αυτήν, έτσι πρέπει σε αυτήν, και έτσι φανερώνεται στην κόρη του Ιαΐρου. Πρώτα-πρώτα αυτό σημαίνει, και πάλι λέει ο Χρυσόστομος, ότι δεν πρέπει να αξιολογήσουμε τη σχέση μας κι εμείς με τους ανθρώπους με τις ίδιες ποσότητες. Χρειάζεται μια διάκριση και κατά τα μέτρα αυτής διακρίσεως θα κάνουμε αυτό που θα κάνουμε, αρκεί να κάνουμε το πιο ουσιαστικό και το πιο μεγάλο που πρέπει σε αυτήν τη στιγμή. 

Τα δυο σημεία τα υπόλοιπα, που πρέπει να προβάλουμε στην περικοπή, συμπυκνώνονται μέσα από τη φράση που είπε ο Χριστός στην αιμορροούσα: «ήψατό μου τις, εγώ γαρ έγνων δύναμιν εξελθούσαν εξ εμού». Ακουμπάει η αιμορροούσα μέσα από τα κρυπτά, χωρίς κανένας να καταλαβαίνει, και ο Χριστός έκανε αποκαλύψεις και λέει: «ήψατό μου τις» και «έγνων δύναμιν εξελθούσαν εξ εμού». Να κρατήσετε την προοπτική την προηγούμενη στην καρδιά σας, που ο Χριστός ό,τι κάνει το κάνει ουσιαστικά. Είναι λοιπόν ο Θεός ο κρυπτόμενος και φανερούμενος μέσα από την αγάπη Αυτού και φανερώνεται για να κάνει κάτι για τη ζωή του κόσμου. Στη δική μας τη ζωή υπάρχουνε δύο άκρα. Ή φανερωνόμαστε απόλυτα και διαφημιζόμαστε με αυτά που κάνουμε ή άλλοτε, φοβούμενοι πολλές φορές την κοινωνική επαφή, κρυπτόμαστε πάρα πολύ, γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε μήπως και γελοιοποιηθούμε. Ο Χριστός ό,τι κάνει το κάνει εν κρυπτώ αλλά αποκαλύπτεται. Και την ώρα που η αιμορροούσα πλησιάζει κι εκείνη στα κρυφά να Τον ακουμπήσει - γιατί δεν θέλει να παρουσιάσει το πρόσωπό της, προσπαθεί να έχει μία απρόσωπη σχέση με τον Χριστό και μία θεραπεία - ο Χριστός την προκαλεί και λέει «ήψατό μου τις» και θέλει να την βγάλει από την αφάνεια και θέλει να την βγάλει από τη μάζα, θέλει να την κάνει πρόσωπο, θέλει να φανερωθεί μπροστά της αυτός ο Θεός ο κρυπτόμενος. Αλλά φανερώνεται και θέλει να της πει ότι θέλω να βρεθείς μπροστά μου και θέλω να κοινωνήσουμε προσωπικά, η σχέση μου μαζί σου είναι προσωπική, μη μου κρύπτεσαι αφού εγώ δεν σου κρύπτομαι, αφού εγώ σου φανερώνομαι και σου φανερώνομαι μέσα από την αγάπη μου. 

Και η μεγαλύτερη φανέρωση του προσώπου του Θεού και η φανέρωση του προσώπου του ανθρώπου προς τον άνθρωπο είναι μέσα από την φανέρωση της αγάπης Του. Και αυτό μπορεί να γίνεται εν τω κρυπτώ αλλά φανερώνεται η αγάπη, που έχει ενεργήματα πολλά και δυνάμεις πολλές. Και αυτές οι δυνάμεις φανερώνονται μέσα από τον τρόπο που ο Χριστός φανερώνει την αγάπη Του στη ζωή μας. Και βγάζει εκείνην από την αφάνεια και Εκείνος, ενώ μπορεί να είναι αφανής, και παραμένει αφανής και κρυπτόμενος, φανερώνεται μέσα από την αγάπη Του σ’ εκείνην, και αποκτούν μια προσωπική σχέση. Και πάλι οι ερμηνευτές Πατέρες μας ομιλούν για τη σχέση των ανθρώπων που πρέπει να είναι προσωπική εν τω κρυπτώ. Και μέσα από την αγάπη του Θεού καταλαβαίνω ποια ισορροπία θα έχουν αυτές οι σχέσεις, πέρα από το πολύ και πέρα από το λίγο. Είναι η φανέρωση της κρυφής αγάπης μέσα από την πράξη της ζωής και αυτή φανέρωση γίνεται μια πράξη προσωπική. 

«Έγνων γαρ εγώ δύναμιν εξελθούσαν εξ εμού». Τι είναι αυτή η δύναμη που βγαίνει από τον Χριστό; Τι; χάνει ο Χριστός κάτι; Μπορεί ο Θεός να χάσει κάτι, Αυτός που είναι απέραντος, Αυτός που είναι αιώνιος; Την ώρα που κάνει κάτι, κάνει κάτι και κουράζεται; Βγαίνει κάτι από τον Εαυτό Του; Φυσικά. Εκείνος ιεραρχεί τα πράγματα με έναν δικό Του τρόπο. Εκείνος τα δίνει όλα χωρίς να χάνει τίποτε. Αλλά τα δίνει όλα! Η θεραπεία που κάνει δεν είναι μια κίνηση μαγική, δεν κάνει κάτι απρόσωπα, δεν ακουμπάει την αιμορροούσα (άντε, μπορώ να το κάνω και το κάνω, να πάμε στον επόμενο). Αυτός δίνει τα πάντα για τον άνθρωπο, γνωρίζει ότι μια δύναμη βγαίνει από Αυτόν γιατί το θέλει η αιμορροούσα. Τα κάνει όλα, χωρίς να εξαντλείται, γιατί είναι ο Θεός. 

Και πάλι ο Χρυσόστομος: Και εμείς μετέχοντες στη ζωή του κόσμου, τα δίνουμε όλα εν Χριστώ για τη ζωή του κόσμου και καταλαβαίνουμε που κάτι βγαίνει από εμάς και εκεί που πάμε να εξαντληθούμε - γιατί το κάνουμε εν Χριστώ όμως - δεν εξαντλούμαστε και είμαστε αυτοί που είμαστε. Ο Χριστός ποτέ δεν χάνει κάτι από Αυτό που είναι. Και εμείς όταν είμαστε μέσα στην Εκκλησία και κάνοντας αυτό που έχουμε να κάνουμε για τη ζωή του κόσμου, ούτε περιστασιακά ούτε μη βιομηχανικά, όπως το είπαμε στο πρώτο σημείο, ούτε απρόσωπα, όπως το είπαμε στο δεύτερο σημείο, κάνουμε ό,τι πρέπει να κάνουμε εκείνη τη στιγμή και δεν φοβόμαστε μήπως εξαντληθούμε, γιατί εκείνη την ώρα βρισκόμαστε μέσα στη χάρη του Θεού και το κάνουμε κατά τα μέτρα που το έκανε Εκείνος. Μέσα από τη δική Του ζωή μετέχουμε και εμείς και δεν αδειάζουμε ποτέ. Όποιος φοβηθεί μες στην Εκκλησία ότι θα αδειάσει θα ζήσει μια Κόλαση απέραντη. Γι' αυτό πολλές φορές φοβόμαστε και περιορίζουμε να κάνουμε αυτό που έχουμε να κάνουμε. Φοβόμαστε ότι το σώμα μας ή η ύπαρξή μας θα εξαντληθεί - και αυτό γίνεται για μια στιγμή, «γνωρίζει μια δύναμη να βγαίνει από Αυτόν» - και όμως την ίδια ώρα εμείς, ζώντας κοντά Του, είμαστε γεμάτοι από τη χάρη Του. Και εκεί είναι ένας άξονας ζωής και εκεί είμαστε πάνω στο μεταίχμιο, πάνω στο ξυράφι περπατάμε. Και την ώρα που κάνουμε πράγματα, φοβόμαστε και πάμε πίσω. Και αν φοβηθούμε θα ζήσουμε Κόλαση. Και αν ανοιχτούμε θα γεμίσουμε από τη χάρη του Θεού και θα ζήσουμε από τώρα τον Παράδεισο. Και αυτή είναι αποκάλυψη του προσώπου του Χριστού. 

Και αυτά τα τρία σημεία αποκαλύπτουν αυτή τη δυνατότητα της κοινωνίας με τον κόσμο και με τους ανθρώπους, ούτε περιστασιακά ούτε βιομηχανικά, ούτε «ποσοτική αξιολόγηση» ούτε περιστασιακό πέρασμα, ούτε κρυφό και αφανές, απρόσωπο, όλα [είναι] μέσα από τη φανέρωση της αγάπης. Και τέλος, χωρίς την αξιολόγηση του κόπου και του μόχθου και χωρίς την αξιολόγηση του τι χάνω και τι κερδίζω. Και εκεί ακριβώς η περικοπή βρίσκει την αποκορύφωσή της και τη βαθιά της ερμηνεία. Επειδή αυτή η περικοπή είναι λοιπόν πραγματικά ένας άξονας του τρόπου ζωής και ένας άξονας λειτουργίας, γιατί όχι, των κοινωνικών μας σχέσεων αξίζει τον κόπο να αξιολογηθεί όπως όλες οι πράξεις και οι ενέργειες του Χριστού, αλλά αξίζει τον κόπο να αξιολογηθεί και μέσα από την πράξη της καθημερινότητάς μας, για να μπορούμε πραγματικά να σταθούμε στο μεταίχμιο. Ούτε να διαφημιστούμε ούτε να γίνουμε απρόσωποι. Ούτε να προκαλούμε με την παρουσία μας ούτε να κρυπτόμαστε μέσα στην αφάνειά μας και να μην κάνουμε τίποτε για τη ζωή του κόσμου. Η αξιολόγηση πραγματικά είναι δύσκολη και είναι δύσκολο να σταθείς πάνω στην κόψη του ξυραφιού. Και αυτό μπορεί να γίνει μονάχα μέσα από την βίωση του μυστήριου της χάρης του Αγίου Πνεύματος, που κάθε μέρα είναι κοντά μας.

Φιλολογική επιμέλεια κειμένου

Ελένη Κονδύλη

※ 

Περισσότερες ομιλίες του πατρός Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα :  www.floga.gr