Άγιος Μάρτυς Έντουιν (Εδουΐνος) βασιλεύς της Νορθουμβρίας.

Άγιος Μάρτυς Έντουιν (Εδουΐνος) βασιλεύς της Νορθουμβρίας. 

4 Οκτωβρίου.

Ο Άγιος Έντουιν της Νορθουμβρίας ήταν βασιλιάς της Ντέιρα και της Βερνικίας (616 - 633), δύο βασιλείων τα οποία έμειναν αργότερα γνωστά ως Νορθουμβρία, ήταν γιος του Αέλα της Ντέιρα. Προσηλυτίστηκε στον χριστιανισμό και βαπτίστηκε χριστιανός (527), ενώ μετά την πτώση του στην μάχη του Χάτφιλντ Τσέιζ και τον μαρτυρικό του θάνατο τιμήθηκε ως Άγιος.

Ο Άγιος Έντουιν είχε τουλάχιστον άλλα δυο αδέλφια. Η αδελφή του Άχα παντρεύτηκε τον Έθελφριθ της Βερνικίας και ένας άλλος ανιψιός του, ο Ερετίκ, ήταν πατέρας της Αγίας Χίλντα του Γουίτμπι [17 Νοεμβρίου] και της Έρεσγουιθ. Η τελευταία υπήρξε σύζυγος του Έθελρικ, αδελφού του Άννα της Ανατολικής Αγγλίας.

Το Αγγλοσαξωνικό χρονικό αναφέρει ότι μετά τον θάνατο του Αέλα ένας άντρας ο Έθελρικ της Ντέιρα απέκτησε σημαντική δύναμη. Η ταυτότητα του άντρα είναι άγνωστη, ίσως ήταν αδελφός του Αέλα ή μεγαλύτερος αδελφός του Αγίου Έντουιν ή κάποιος άλλος ευγενής της Ντέιρα ή ο πατέρας του Έθελφριθ. Ο Έθελφριθ της Βερνικίας εμφανίζεται σαν βασιλιάς της Βερνικίας και της Ντέιρα δύο βασιλείων τα οποία πριν το 604 ονομάστηκαν ενωμένα Νορθουμβρία.

Την περίοδο της βασιλείας του Έθελφριθ ο Άγιος Έντουιν βρισκόταν στην εξορία, δεν είναι γνωστή η τοποθεσία που εξορίστηκε στην παιδική του ηλικία σύμφωνα με τον Ρέτζιναλντ του Νταρχάμ και τον Γοδεφρείδο του Μονμάουθ εξορίστηκε στην αυλή του Καντφάν-απ-Ίαγκο βασιλιά της Γκουινέντ. Την δεκαετία του 610 ο Άγιος Έντουιν βρισκόταν στην αυλή της Μερκίας υπό την προστασία του Κερλ της Μερκίας, παντρεύτηκε στον πρώτο του γάμο την κόρη του Κουένμπουρ.

To 616 ο Άγιος Έντουιν κατέφυγε στην αυλή του Ράεντβαλντ της Ανατολικής Αγγλίας, ο Άγιος Βέδας ο Σεβάσμιος [27 Μαΐου] αναφέρει ότι ο Έθελφριθ ζητούσε επίμμονα από τον Ράεντβαλντ να σκοτώσει τον Άγιο Έντουιν για να απαλλαγεί οριστικά από τις διεκδικήσεις του στον θρόνο. Την ώρα που αποφάσισε τελικά ο Ράεντβαλντ να τον σκοτώσει άλλαξε γνώμη με την έντονη επίδραση της θεοσεβούμενης συζύγου του με αποτέλεσμα ο Έθελφριθ να του κηρύξει τον πόλεμο. Στην μάχη του ποταμού Ίντλ που ακολούθησε (616) ο Έθελφριθ ηττήθηκε και έπεσε από τον στρατό του Ράεντβαλντ, στην ίδια μάχη έπεσε και ο γιος του Ράεντβαλντ, ο Ράεντβαλντ τοποθέτησε στην συνέχεια τον Άγιο Έντουιν βασιλιά της Νορθουμβρίας. Η ημερομηνία που πέθανε ο Ράεντβαλντ είναι άγνωστη οι πηγές την τοποθετούν το διάστημα 616 - 627, το βέβαιο είναι ότι ο Άγιος Έντουιν στήριξε την εξουσία του στις σχέσεις εμπιστοσύνης με τον Ράεντβαλντ. Οι γιοι του Έθελφριθ εξορίστηκαν στα Ιρλανδικά βασίλεια του Νταλ Ριάτα και του Πίκτλαντ, ο Άγιος Έντουιν ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Ντέιρα που κυβέρνησε και στην Βερνικία δηλαδή σε ολόκληρη την Νορθουμβρία κάτι που δεν είχε ξαναγίνει χάρη στην βοήθεια του Ράεντβαλντ.

Μετά τον θάνατο του Έθελφριθ και του ισχυρότατου Έθελμπερχτ του Κεντ την ίδια χρονιά ο Ράεντβαλντ και ο συνεργάτης του Άγιος Έντουιν απέκτησαν την εξουσία σε ολόκληρη την Αγγλία, η κυριαρχία ολοκληρώθηκε με τον θάνατο του Ράεντβαλντ περίπου μια δεκαετία αργότερα. Ο Άγιος Έντουιν εξόρυξε τον Κερετίκ από το Βρετανικό βασίλειο του Ελμέτ την περίοδο 616 - 626, το Ελμέτ υποτάχθηκε αρχικά στην Μερκία και στην συνέχεια στον Άγιο Έντουιν. Το μεγαλύτερο βασίλειο του Λίντσεϊ υποτάχθηκε στον Άγιο Έντουιν περί το 625, μετά τον θάνατο του Ράεντβαλντ.

Ο Άγιος Έντουιν, σύμμαχος με τον Έαντβαλντ του Κεντ, ζήτησε σε γάμο την Αγία Έθελμπουργκ [5 Απριλίου], αδελφή του Έαντβαλντ. Ο Άγιος Βέδας τονίζει ότι ο Έαντβαλντ συμφωνησε να του δώσει σύζυγο την αδελφή του με τον όρο να μεταστραφεί στον χριστιανισμό. Με τον γάμο του πατέρα της Αγίας Έθελμπουργκ, Έθελμπερτ με την Αγία Μπέρθα [1η Μαΐου], το βασίλειο του Κεντ είχε μεταστραφεί στον χριστιανισμό, τακτική που ο Έαντβαλντ ακολούθησε με τον γάμο της αδελφής του για τη Νορθουμβρία. Η επεκτατική πολιτική του Αγίου Έντουιν φαίνεται ότι είχε ξεκινήσει από τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του, ενώ υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι ξέσπασε πόλεμος στις αρχές της δεκαετίας του 620 ανάμεσα στον Άγιο Έντουιν και στον Φιακνάε-μακ-Μπαταίν, βασιλιά του Ουλάιντ της Ιρλανδίας. Ένα επικό ποίημα που παρουσιάζει τις εκστρατείες του Φιακνάε εναντίον των Σαξόνων καθώς και τα Ιρλανδικά Χρονικά αναφέρουν την πολιορκία του Μπάμπουργκ, στη Βερνικία, την περίοδο 623 - 624. Αιτία στάθηκε η φιλοδοξία του Αγίου Έντουιν να κατακτήσει τη Νήσο του Μαν στην οποία στόχευε ο Ουλάιντ. O θάνατος του Φιανκάε στα χέρια του ομώνυμού του, Φιανκάε-μακ-Ντεμμάν (626), αλλά και ο θάνατος του δεύτερου Φιανκάε έναν χρόνο αργότερα, διευκόλυνε τον Άγιο Έντουιν να κατακτήσει τις θαλάσσιες Ιρλανδικές επαρχίες. Οι ασταμάτητοι πόλεμοι που πραγματοποιούσε ετησίως ο Άγιος Έντουιν βοήθησαν να επεκταθεί σημαντικά το βασίλειο της Νορθουμβρίας, ώστε αυτό να εκτείνεται κατά την εποχή του θανάτου του από τον Χάμπερ και τον Μέρσει, στα βόρεια, μέχρι τα νότια Άπλαντς και τα όρη του Σέβιοτ.

H βασιλική κατοικία μετακινήθηκε τακτικά από τη μια πόλη στην άλλη, καταναλώνοντας τα προϊόντα παραγωγής των βασιλικών κτημάτων και εξασφαλίζοντας την κυριαρχία της βασιλικής εξουσίας σε όλα τα εδάφη. Η κυριότερη θέση της βασιλικής κατοικίας ήταν το Γιάβερικ, στη Βερνικία, στο οποίο βρέθηκαν ίχνη ενός ξύλινου αμφιθεάτρου. Σε αυτό το Ρωμαϊκό χαρακτηριστικό βασίζεται ο ισχυρισμός του Αγίου Βέδα ότι ο Άγιος Έντουιν ήταν ένας άντρας που έφερε ένα σύμβολο μιας σφαιρωτής, αν και τέτοιας μορφής συμβολισμοί ήταν άγνωστοι τόσο στους Ρωμαίους όσο και στους Φράγκους. Διάφορες άλλες γνωστές βασιλικές τοποθεσίες ήταν το Μπάργουικ στο Ελμέτ, το Σάνκτον στη Ντέιρα και το Γκούντμανχαμ, στο οποίο σύμφωνα με τον Άγιο Βέδα ο ιερέας Κόιφι κατέστρεψε τα παγανιστικά είδωλα. Το βασίλειο του Αγίου Έντουιν περιείχε τις πρώην Ρωμαϊκές πόλεις Γιορκ και Καρλάιλ, οι οποίες είχαν αποκτήσει μεγάλη δημοφιλία κατά την διάρκεια του 7ου αιώνα, αν και δεν είναι γνωστή η θέση στην οποία ξεκίνησε η αστική ζωή εκείνη την περίοδο.

Η μεταστροφή του Αγίου Έντουϊν στον χριστιανισμό οφείλεται σε δυο γεγονότα. Ως πρώτο γεγονός θεωρείται ότι ο Άγιος Παυλίνος της Γιορκ [10 Οκτωβρίου] του έσωσε την ζωή την εποχή που ήταν εξόριστος, ενώ το δεύτερο απετέλεσε η απόπειρα δολοφονίας του στην Γιορκ, αμέσως μετά τον γάμο του με την Αγία Έθελμπουργκ, από έναν πράκτορα του Κουίκχελμ του Ουέσσεξ. Ο Άγιος Έντουιν αποφάσισε να βαπτίσει την κόρη του Έανφλεντ χριστιανή και να ασπαστεί και ο ίδιος τον χριστιανισμό, αν η εκστρατεία του εναντίον του Κουίκχελμ απέβαινε νικηφόρα. Τις αποφάσεις του Αγίου Έντουιν επηρέασαν έντονα και οι επιθυμίες της πρώτης συζύγου του, η οποία ήταν κατά το ήμισυ Μεροβίγγεια, όπως και τα γράμματα προτροπής του Πάπα Βονιφάτιου Ε'. Επιπλεόν, ο Άγιος Έντουιν βρισκόταν υπό Φραγκική επιρροή, οι Φράγκοι είχαν ασπαστεί τον χριστιανισμό και ήθελαν έντονα να διαδώσουν τον χριστιανισμό στους ομόφυλους Σάξονες, ώστε να μπορούν να ασκήσουν εύκολα επάνω τους εξουσία και επιρροή. Ο Άγιος Βέδας αναφέρει ότι η βάπτιση του Αγίου Έντουιν πραγματοποιήθηκε στις 12 Απριλίου 627, ενώ ο ζήλος που επέδειξε ήταν τόσο ισχυρός που οδήγησε τον Έορπβαλντ, γιο του Ράεντβαλντ, να βαπτιστεί και εκείνος χριστιανός.

Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τον Άγιο Βέδα, ο Άγιος Παυλίνος εξήγησε στον βασιλιά τους λόγους για τους οποίους έπρεπε να ασπαστεί τον χριστιανισμό και εν συνεχεία ο Άγιος Έντουιν ρώτησε τους συμβούλους του τη γνώμη τους επί του ζητήματος. Ο ιερέας του Αγίου Έντουιν Κόιφι έλαβε πρώτος τον λόγο, εξηγώντας στον βασιλιά ότι θα γίνει διάσημος, θα αποκτήσει τον σεβασμό όλων και θα έχει την βοήθεια του Θεού. Στη συνέχεια, ένας ενώνυμος σύμβουλος που έλαβε τον λόγο εξήγησε στον βασιλιά ότι θα πρέπει να γίνει χριστιανός για τους ίδιους λόγους. Ο Κόιφι πήρε για δεύτερη φορά τον λόγο, εξηγώντας στον βασιλιά ότι θα έπρεπε να καταστρέψει όλους τους αρχαίους ναούς και τα αρχαία είδωλα. Ο βασιλιάς συμφώνησε και ο ίδιος ο Κόιφι ανέλαβε προσωπικά να κάψει όλα τα παγανιστικά είδωλα. Ο Κόιφι δήλωσε "θα κάνω αυτό που νομίζω καλύτερο επειδή έχω την φώτιση του πραγματικού θεού και θα καταστρέψω όλα τα αρχαία είδωλα τα οποία ο λαός λατρεύει εν άγνοια του". Ο Άγιος Βέδας περιγράφει την σκηνή στην οποία το πλήθος είχε συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσει τη βάπτιση του Αγίου Έντουιν, με τον Κόιφι έφιππο και οπλισμένο με δόρυ να πραγματοποιεί την διαδρομή στο ναό, στον οποίο φτάνοντας "ρίχνει το δόρυ και τον βεβηλώνει".

Σε άρθρο με τίτλο "Πώς ο Κόφι διαπέρασε τα πλευρά του Χριστού", η συγγραφέας Τζούλια Μπάρροου (γεν. 1956) αναλύει προσεκτικά την επίθεση του Κόιφι στον παγανιστικό ναό. Η συγγραφέας ισχυρίζεται ότι η λόγχη συμβολίζει, κατά τον Βέδα, το μαρτύριο της σταύρωσης του Ιησού και "το τρύπημα στο πλευρό του σώματος του". Η συγκεκριμένη λεπτομέρεια αποδεικνύει τον "τεράστιο θαυμασμό και θέρμη" που χρησιμοποιούσε ο Άγιος Βέδας στις περιγραφές του για τον Άγιο βασιλιά Έντουιν. Η σύντομη ομιλία του ανώνυμου συμβούλου υποδηλώνει τη "σοφία και την ελπίδα ενός χριστιανικού μηνύματος", ενώ έχει εμπνεύσει σύγχρονους ποιητές όπως ο Γουίλιαμ Γουόρντσγουορθ να δηλώσουν ότι πρόκειται για "την πιο διάσημη ποιητική ομολογία του Βέδα".

Στο ποίημα του χαρακτηριστικά αναφέρει: 

"Ο άνθρωπος αυτός, ο βασιλιάς, εκείνη την εποχή που είναι άγνωστη σε μας συμβολίζεται με ένα σπουργίτι μέσα σε ένα βραδινό χειμωνιάτικο δωμάτιο που πετάει ανάμεσα στους συμβούλους και τους αξιωματούχους του με μια θερμή φωτιά στην μέσο, ενώ έξω από το δωμάτιο θερίζουν οι καταιγίδες και η χιονοθύελλα. Το σπουργίτι σε λίγο βγαίνει έξω από το παράθυρο και εξαφανίζεται στον σκοτεινό χειμώνα, δεν το ξαναβλέπει κανένας η τύχη του είναι άγνωστη. Η ζωή του ανθρώπου με παρόμοιο τρόπο είναι πολύ σύντομη, όπως το πέταγμα του σπουργιτιού, και στη συνέχεια η τύχη του παραμένει άγνωστη. Γι΄ αυτό αξίζει να γνωρίσουμε μια νέα διδασκαλία η οποία θα μας δώσει ελπίδες ότι θα εξακολουθήσουμε να υπάρχουμε στην συνέχεια". 

Ο Άγιος Βέδας συνοψίζοντας την κατάσταση την οποία επικρατούσε την εποχή του Αγίου Έντουιν, αναφέρει: 

"Ακούγεται ότι την εποχή του Έντουιν επικρατούσε απόλυτη ειρήνη σε ολόκληρη την Βρετανία σε τόσο μεγάλο βαθμό που μια γυναίκα με νεογέννητο παιδί θα μπορούσε να κάνει τον γύρο των ακτών σε ολόκληρο το νησί".

Οι προσπάθειες εκχριστιανισμού τόσο του Αγίου Έντουιν όσο και του Έορπβαλντ διεκόπη από τους διαδόχους τους. Ειδικά στη Νορθουμβρία, ο Άγιος Παυλίνος είχε ελάχιστη δημοφιλία, ελάχιστοι Ρωμαίοι κληρικοί ήταν παρόντες στη Νορθουμβρία την εποχή του Αγίογ Παυλίνου και ο μοναδικός γνωστός ήταν ο Άγιος Ιωάννης ο Διάκονος [17 Αυγούστου και 11 Οκτωβρίου]. Ο χριστιανισμός είχε διεισδύσει μονάχα στον στενό κύκλο του βασιλιά και της αυλής του. Ο Άγιος Παυλίνος αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Νορθουμβρία μετά τον θάνατο του Αγίου Έντουιν, ενώ ο Άγιος Ιωάννης ο Διάκονος έμεινε μέχρι τον θάνατο του.

Η πρώτη πρόκληση για τον Άγιο Έντουιν προήλθε μετά από τον γάμο με την πριγκίπισσα του Κεντ, πραγματοποιήθηκε στο Καντέρμπερι το καλοκαίρι του 625, με την προστασία που πρόσφερε σε μικρότερους βασιλείς ο Κουίκχελμ του Ουέσσεξ είδε τις εξουσίες του εξασθενημένες στη Βρετανία. Ο Κουίκχελμ έστειλε έναν πληρωμένο δολοφόνο που τελικά απέτυχε να σκοτώσει τον Άγιο Έντουιν, ύστερα από την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας ο Άγιος Έντουιν υποσχέθηκε να βαπτιστεί χριστιανός μόνο μετά από νίκη του σε μάχη εναντίον του Κουίκχελμ. Από το 627 ο Άγιος Έντουιν έγινε ο ισχυρότερος βασιλιάς των Αγγλοσαξόνων, είχε υπό τη εξουσία του την Βερνικία, την Ντέιρα, την ανατολική Μερκία, την Νήσο του Μαν και την Άνγκλεσι. Η συμμαχία του με το Κεντ, η υποταγή του Ουέσσεξ και οι μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες του έδωσαν δύναμη και εξουσία, ο Άγιος Βέδας τον κατατάσσει στους αυτοκρατορικούς βασιλείς οι οποίοι θα καταγραφούν τον 9ο αιώνα με τον όρο "Βρετβάλντα". Ο υποτιθέμενος αδελφός του Έντουιν Καντβαλλόν-απ-Καντφάν εξεγέρθηκε εναντίον του (629) αλλά ο Άγιος Έντουιν τον νίκησε και τον οδήγησε στην εξορία, από τότε η εξουσία του Αγίου Έντουιν ήταν αναμφισβήτητη, ήταν κυρίαρχος μέχρι την εποχή που ο Καντβαλλόν με την βοήθεια του Πέντα της Μερκίας εξεγέρθηκε ξανά εναντίον του (632/633). Ο Άγιος Έντουιν αντιμετώπισε τον Πέντα και τον Καντβαλλόν στην μάχη του Χάτφιλντ το φθινόπωρο του 632 ή του 633, εκεί ηττήθηκε και σκοτώθηκε. Το σώμα του το έκρυψαν για κάποιο χρονικό διάστημα στα δάση του Σέργουντ σε ένα χωριό που έγινε αργότερα γνωστό ως Έντουινστοου, το κεφάλι του τάφηκε στην Γιορκ και το υπόλοιπο σώμα του στο Γουίτμπι. Από τους δυο γιους του με την Κουένμπουρ της Μερκίας ο Όσφριθ έπεσε μαζί του στο Χάτφιλντ, ο άλλος του γιος Έαντφριθ συνελήφθη από τον Πέντα και δολοφονήθηκε λίγο καιρό αργότερα.

Μετά τον θάνατο του η Αγία βασίλισσα Έθελμπουργκ επέστρεψε στο Κεντ μαζί με τον Άγιο Παυλίνο, τον γιο της Ούσκφρεα, την κόρη της Έανφλεντ και τον γιο του Όσφριθ Ίφφι. Ο Ούσκφρεα και ο Ίφφι στάλθηκαν στην αυλή του βασιλιά των Φράγκων Δαγοβέρτου Α' αλλά πέθαναν πολύ γρήγορα, η Έανφλεντ επέζησε και παντρεύτηκε τον πρώτο της ξάδελφο Οσουί της Νορθουμβρίας γιο του Έθελφριθ της Βερνικίας και της Άχα της Ντέιρα. Το βασίλειο της Νορθουμβρίας διασπάστηκε ξανά μετά τον θάνατο του Αγίου Έντουιν στα βασίλεια της Βερνικίας και της Ντέιρα, ο ξάδελφος του Όσρικ τον διαδέχθηκε στην Ντέιρα και ο γιος του Έθελφριθ της Βερνικίας και της αδελφής του Άχα Έανφριθ της Βερνικίας στην Βερνικία. Οι διάδοχοι του επέστρεψαν στον παγανισμό αλλά σκοτώθηκαν και οι δυο από τον Καντβαλλόν, ο μικρότερος αδελφός του Έανφριθ, Άγιος Όσβαλντ [5 Αυγούστου] νίκησε, σκότωσε το Καντβαλλόν ενώνοντας οριστικά την Νορθουμβρία σε ένα ενιαίο βασίλειο. Μετά το γεγονός αυτό οι απόγονοι του Ίδα της Βερνικίας βασίλευσαν στην Νορθουμβρία μέχρι τα τέλη του 8ου αιώνα με μοναδική εξαίρεση την βασιλεία του Οσουί γιου του Οσρίκ.