Μνήμη του αγίου ιερομάρτυρος ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ηγουμένου της μονής του οσίου Συμεών του Στυλίτου εν ΜΠΡΕΣΤ – ΑΙΤΟΒΣΚ .
5η Σεπτεμβρίου.
Ο άγιος Αθανάσιος γεννήθηκε στην Βίλνα (σημερ. πρωτεύουσα της Λιθουανίας) της Μικρορωσίας το 1596, τον ίδιο χρόνο πού έγινε στο Μπρέστ-Λιτόβσκ η ψευδοένωση μεταξύ της Ρώμης και ορισμένων Ρώσων επισκόπων. Γιος ευγενούς στην καταγωγή Λιθουανού, αρκετά πτωχού παρά ταύτα, έλαβε ευρεία και σπάνια μόρφωση για την εποχή του. Ήταν κάτοχος πολλών ξένων και αρχαίων γλωσσών και βαθύς γνώστης τόσο των Πατέρων της Εκκλησίας, όσο και των φιλοσόφων και θεολόγων της Δύσεως.
Για λίγα χρόνια ό άγιος εργαζόταν ως οικοδιδάσκαλος, ώσπου το 1627 εκάρει μοναχός στην μονή του Χουτίν, κοντά στην Όρσα της Μικρορωσίας (σημερ. Λευκορωσία). Ίο προπύργιο αυτό της Ορθοδοξίας, πού έμεινε απείρακτο από τις πολωνικές δυνάμεις κατοχής, διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στο να αντισταθεί ό ορθόδοξος λαός κατά της ρωμαιοκαθολικής προπαγάνδας. Εν συνεχεία ο Αθανάσιος συμπλήρωσε την μοναχική του κατάρτιση και σε άλλα ονομαστά μοναστήρια. Όταν χειροτονήθηκε ιερεύς, ό μητροπολίτης Κιέβου Πέτρος Μογίλας (1596-1647) του ανέθεσε την ανακαίνιση της μονής του Κουπυάτιτσκ. Μετά από θεία αποκάλυψη, έκανε ένα επικίνδυνο ταξίδι στην Μόσχα, διασχίζοντας εδάφη κατεχόμενα από Πολωνούς, με σκοπό να έκθεση στον τσάρο την κακή στάση των τοπικών άρχων έναντι των ορθοδόξων στις βορειοδυτικές περιοχές της Ρωσίας και να ζητήσει συνδρομή για την ανακαίνιση της μονής του. Με την βοήθεια της Παναγίας επέτυχε στην αποστολή του και άρχισε τις εργασίες. Δύο χρόνια όμως αργότερα αναγκάσθηκε να τις εγκατάλειψη, διότι εξελέγη ηγούμενος της μονής του όσιου Συμεών του Στυλίτου στο Μπρέστ-Λιτόβσκ.
Από τότε αποδύθηκε σε νέο και ακαταπόνητο αγώνα εναντίον της Ουνίας, του προσηλυτιστικού αυτού τρόπου των Λατίνων πού είναι συγκεκαλυμμένος με ορθόδοξα λειτουργικά τυπικά και συνήθειες. Επί οκτώ χρόνια ό άγιος με την προσευχή, το κήρυγμα και τα συγγράμματα του στηλίτευε και απέρριπτε την ψευδοένωση της Μπρέστ, επανέφερε δε τους πλανηθέντας στην ποίμνη του Χριστού.
Οι Πολωνοί στρατιώτες και έποικοι βασάνιζαν τους ορθοδόξους πληθυσμούς των κατεχομένων περιοχών με βαρβαρική ωμότητα, αλλά και οι Ιησουίτες ιεραπόστολοι δεν εδίσταζαν να χρησιμοποιήσουν τις πιο απάνθρωπες μεθόδους, προκειμένου να στερεώσουν την δική τους πίστη στην Μικρορωσια. Ό άγιος αποφάσισε να μεταβεί στον βασιλέα της Πολωνίας Βλαδίσλαο Δ (1632-1648), για να μεσολάβηση, ώστε οι ορθόδοξοι να έχουν πιο ανθρώπινη μεταχείριση. Ό βασιλεύς κάμφθηκε από την παράκληση του και με διάταγμα έθετε τέρμα σε αυτές τις καταχρήσεις της εξουσίας, άλλα οι δημόσιοι λειτουργοί του δεν το εφήρμοσαν. Στην Βαρσοβία ή κατάσταση των ορθοδόξων ήταν ακόμα χειρότερη. Σε εορτάσιμες ήμερες οι Πολωνοί και οι ουνίτες έβαζαν φωτιά σε ορθόδοξες εκκλησίες γεμάτες πιστούς, όπως και άλλοτε κατά την εποχή των μεγάλων διωγμών.
Μόνος στον αγώνα, με μόνη παρηγοριά την Παναγία, ό Αθανάσιος συνέχισε τις προσπάθειες του. Ίο 1643, ύστερα από μία νέα θεία αποκάλυψη, κατέφυγε για δεύτερη φορά στο Συμβούλιο Επικρατείας της Πολωνίας. Ενώ κέρδισε την προστασία του κράτους υπέρ του ορθοδόξου ποιμνίου του, ορισμένοι ορθόδοξοι γαιοκτήμονες, φοβούμενοι μήπως ζημιωθούν τα συμφέροντα τους, διέδωσαν ότι ήταν τρελός και κατόρθωσαν να του αφαιρεθεί το αξίωμα, να καθαιρεθεί από την ιεροσύνη και να σταλεί στο Κίεβο για εξέταση.
Παρά τις κακόβουλες προσπάθειες τους ό άγιος δικαιώθηκε και επέστρεψε ως ηγούμενος στο μοναστήρι του, άλλα δεν έμεινε ήσυχος για πολύ* σύντομα ξανάρχισαν οι διωγμοί κατά των ορθοδόξων. Ενώ ετοίμαζε μία αναφορά προς τον βασιλέα της Πολωνίας, συνελήφθη και φυλακίσθηκε προτού την ολοκλήρωση. Αφέθηκε ελεύθερος ύστερα από τρία χρόνια, άλλα το 1648 ό διωγμός συνεχίσθηκε σφοδρότερος. Ήταν τόσο αιματηρός, ώστε ό λαός της Μικρορωσίας εξεγέρθηκε και απαίτησε την αποχώρηση των πολωνολιθουανικών δυνάμεων και την απόδοση των ρωσικών εδαφών στον τσάρο. Οι πολωνικές αρχές συνέλαβαν αμέσως τους αρχηγούς του κινήματος και τους επιφανέστερους εκκλησιαστικούς ηγέτες. Ό Αθανάσιος φυλακίσθηκε και, παρά τις παντός είδους σωματικές και ηθικές κακώσεις πού υπέστη, τόσο εκ μέρους των δεσμοφυλάκων, όσο και των καθολικών εκκλησιαστικών άρχων, συνέχισε να ελέγχει τους ενωτικούς και να αναθεματίζει την ένωση. Τον βασάνισαν βάζοντας στο σώμα του αναμμένα κάρβουνα, τον έγδαραν και τον έκαψαν ζωντανό. Επειδή ακόμη ανέπνεε, τον τουφέκισαν, νεκρό τον αποκεφάλισαν και έριξαν το σώμα του σε ένα λάκκο. Το τίμιο λείψανο του βρέθηκε αργότερα άφθαρτο και μέχρι σήμερα επιτελεί θαύματα.
Ταις των σων αγίων πρεσβείες,
Χρίστε ο Θεός, ελέησον ημάς.Αμήν.
Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τόμος Α΄ Σεπτέμβριος εκδόσεις, ΙΝΔΙΚΤΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου