Αρχιμ. Βασίλειος Γοντικάκης, Προηγούμενος Ι. Μ. Ιβήρων Αγίου Όρους
Πατέρα Βασίλειε, θὰ ἤθελα νὰ σᾶς ρωτήσω μιὰ προσωπική μου ἀπορία. Μιλήσατε γιὰ τὴν ταπείνωσι σ' ὅλες τὶς πτυχὲς τῆς ζωῆς ἑνὸς ἀνθρώπου, εἴτε εἶναι μοναχὸς εἴτε ὄχι, καὶ θὰ ἤθελα νὰ ρωτήσω καὶ γιὰ τὸν ἐγωϊσμό, γιὰ τὴ λεπτὴ διάκρισι ἀνάμεσα στὴν ταπείνωσι καὶ τὴν ἀξιοπρέπεια. Γιατὶ πολλὲς φορὲς τὰ συγχέουμε αὐτὰ τὰ πράγματα. Προσπαθοῦμε νὰ φανοῦμε ταπεινοί, καὶ κάπου ἐγὼ προσωπικὰ μπερδεύομαι σ' αὐτό.
π. Βασίλειος: Νομίζω ὅτι ἕνας ταπεινὸς εἶναι φύσει ἀξιοπρεπής. Καὶ πάλι τὸ λέει ὁ ᾽Αββᾶς ᾽Ισαάκ: Οἱ δὲ «ταπεινόφρονες καὶ νοήμονες» ἐνεργοῦν ἔτσι. ῾Ο ταπεινόφρων εἶναι νοήμων. ῾Ο ὑπερήφανος εἶναι κουφιοκεφαλάκης. ∆ὲν τὸ καταλαβαίνουμε; Μά, νομίζω ὅτι αὐτὰ τὰ πράγματα τὰ ψηλαφοῦμε. Πολλοὶ μιλοῦν γιὰ τὴν ταπείνωσι, ἀλλὰ νομίζω ὅτι ὁ μέγας μυσταγωγὸς στὸ μυστήριο τῆς ταπεινώσεως εἶναι ὁ ἀββᾶς ᾽Ισαάκ. Καὶ λέει: «Ὅταν πάω νὰ μιλήσω γιὰ ταπείνωσι, φοβᾶμαι μιὰ καὶ πάω νὰ μιλήσω γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Θεό, γιατὶ ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, γενόμενος ἄνθρωπος, τὴν ταπείνωσι ἐνεδύθη ὡς ἱμάτιον». Καὶ ἡ ταπείνωσι μᾶς κάνει κατὰ χάριν υἱοὺς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ ταπείνωσι φέρνει τὴν πρώτη χάρι τῆς υἱοθεσίας, καὶ νοιώθει μετὰ ὁ καθένας ἄνθρωπος, ἀλλὰ καὶ τὰ ἄγρια θηρία, ὅτι ἐδῶ πέρα ἔχουν διὰ τοῦ ἀνθρώπου τοῦ ταπεινοῦ τὴ φανέρωσι τῆς εὐσπλαχνίας τοῦ Θεοῦ. Καὶ παίρνει ὁ καθένας ἄνθρωπος πονεμένος καὶ πληγωμένος (ὁ καθένας μας ἔχει τὸ πλήγωμά του μέσα του) μιὰ παρηγοριὰ καὶ μιὰ δύναμι.
Νομίζω ὅτι αὐτὸ ποὺ χρειάζεται εἶναι νὰ ζοῦμε μέσα στὴν ᾽Εκκλησία. Τὸ νὰ ζοῦμε μέσα στὴν ᾽Εκκλησία, ὅπως εἴπαμε, μὲ τὴ γνῶσι στὶς τρεῖς βαθμίδες της, ποὺ ἀρχίζει ἡ μὲ σωματικὸ καὶ ψυχικὸ τρόπο ἄσκησι τῆς ἀρετῆς, καὶ μετὰ φτάνει στὴν ἀνάπαυσι, ποὺ εἶναι ἡ πρόγευσι τῆς μελλούσης ζωῆς καὶ βασιλείας. Τὸ νὰ μποῦμε λοιπὸν μέσα στὴ ζωὴ τῆς ᾽Εκκλησίας εἶναι ἕνα πράγμα σωματικὸ καὶ ψυχικό. ῾Ο Χριστός, ὡς τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος, εἶναι ὁ ἁγιασμὸς τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων.
Γι᾽ αὐτό, νομίζω, ἔχει σημασία νὰ ζῶ στὸν φυσιολογικὸ χῶρο. ∆ηλαδή, ἂν τυχὸν θέλω νὰ γίνω μοναχός, δὲν μπορῶ νὰ μὴν πάω στὸ ῞Αγιο ῎Ορος. ∆ηλαδὴ πρέπει νὰ πάω στὸ μοναστήρι. ∆ὲν μπορῶ νὰ μένω σ' ἕνα διαμέρισμα τῆς ὁδοῦ Πατησίων. Τὸ ῞Αγιον ῎Ορος, μὲ τὶς ἀκολουθίες, μὲ τὶς εἰκόνες, μὲ βοηθάει. Καὶ ἔτσι νοιώθω ὅτι, ὅταν εἶμαι στὸ κελλί μου, στὸν κῆπο, βρίσκομαι μέσα στὴ χάρι τῆς Παναγίας, μέσα στὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας, ὅπως ἐδῶ πέρα εἶναι μεγάλη εὐλογία, καὶ τὄχω πῆ ἔτσι τόσες φορές, ὅτι δὲν ὑπῆρχε καλύτερος τόπος γιὰ νὰ γίνη αὐτὴ ἡ συνάντησι τὸν 'Ιούλιο τοῦ 1989, παρά, ὅπως εἰπώθηκε στὴν ἀρχή, ὑπὸ τὴν σκέπην τῆς Παναγίας. ῾Υπάρχει αὐτὸ τὸ περιβάλλον ποὺ μᾶς βοηθάει νὰ πετύχουμε τὴ συνάντησι καὶ τὴν ἐπικοινωνία ποὺ ἐπιδιώκει τὸ συνέδριο. Τὸ ῎Ορος λοιπὸν βοηθάει.
'Αλλὰ λές: Γιατὶ νὰ εἶμαι ἐγὼ ἐδῶ πέρα, καὶ νὰ βασανίζωνται οἱ ἄλλοι; Νὰ σᾶς πῶ ποιὸ λυπήθηκα; Λυπήθηκα τὸ παιδὶ τῆς Λίνδου. Εἶχα πάει ἕνα χειμώνα στὴ Ρόδο, καὶ μὲ πῆγαν στὴ Λίνδο. Τὸ χωριὸ στὴν πλαγιὰ τοῦ λόφου. Στὴν κορυφὴ ὁ ἀρχαῖος ναὸς καὶ τὰ ἐρείπια. Κάτω τὸ στρογγυλὸ λιμανάκι. ῞Ενα πράμα σὰν ζωγραφιά. Τὰ σπίτια ὄμορφα, λιθόστρωτοι οἱ δρόμοι, ἡ δὲ ἐκκλησία πανάγια. Μιὰ βασιλικὴ κατάγραφη, μὲ ἕνα δάπεδο ἀπὸ βότσαλα τὰ ὁποῖα ἔχουν μὲ τὸν χρόνο πάρει ἕνα κυματισμό. Τὸ τέμπλο ξύλινο, καλοδουλεμένο, μὲ εἰκόνες ἀνάλογες.῾Οπότε, λές: Νὰ γεννηθοῦν παιδιὰ ἐδῶ πέρα, νὰ παίξουν, νὰ γυρίσουν (σὰν τὸν Παναγιώτη, τὸν Λευτέρη καὶ τὴ Μαρίνα). Νὰ τρέξουνε στὴν πλατεία, νὰ πᾶνε στὸ λιμανάκι, νὰ βγοῦνε στὴν κορυφή, νὰ παρακολουθήσουν τὴ Μεγάλη ῾Εβδομάδα στὸν ναὸ αὐτό. Τέλεια. ∆ὲν χρειάζονται καὶ πολλὲς διδασκαλίες. ῎Ηδη αὐτὸ τὸ περιβάλλον εἶναι μιὰ μήτρα θεουργικὴ ποὺ πλάθει σωστὰ τὸν ἄνθρωπο.
῾Η παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου Υἱοῦ λέει ὅτι ὁ νεώτερος υἱὸς ἔκανε ἐπανάστασι, ζήτησε καὶ πῆρε ἀπὸ τὸν πατέρα «τὸ ἐπιβάλλον μέρος» τῆς περιουσίας του καὶ ἀπεδήμησε σὲ χώρα μακρινή.
Μὲ τὸ παιδὶ τῆς Λίνδου, τώρα, τί ἔγινε; ∆ὲν ἔφυγε ἀπὸ τὸ σπίτι του, ἀλλὰ ἡ χώρα ἡ μακρινὴ ἦρθε στὸ σπίτι καὶ κατέκτησε τὸ σπίτι. Καὶ οἱ δρόμοι γέμισαν ἀπὸ γυμνοὺς καὶ γυμνές, ἀπὸ ἀνοήτους. Καὶ ἔχουμε ἕνα συνωστισμό, σὰν τὴν ὥρα αἰχμῆς στὸ λεωφορεῖο, ποὺ δὲν μπορεῖ ἄνθρωπος νὰ μπῆ μέσα.῾Οπότε, λέει τὸ παιδί: Τί θὰ κάνω ἐγὼ ἐδῶ πέρα; Ποῦ εἶναι ἡ Λειτουργία, ποῦ εἶναι ἡ ᾽Εκκλησία, ποῦ εἶναι τὸ παιχνίδι, ποῦ εἶναι ἡ θάλασσα; Χάθηκαν ὅλα. ῾Οπότε, γιὰ νὰ μείνης στὸ σπίτι σου, πρέπει νὰ βγῆς ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι σου. Αὐτὴ εἶναι ἡ κατάστασι ἡ σημερινή.
᾽Αλλὰ ἐγὼ δὲν θέλω νὰ μιλήσω γι' αὐτά, πρὶν μιλήσω γιὰ τὴ δύναμι ποὺ ὑπάρχει μέσα στὴν ᾽Ορθοδοξία καὶ δίδει τὴ λύσι. ῾Ο ἄνθρωπος εἶναι ἔτσι ποὺ τὸν ἔπλασε ὁ Θεὸς καὶ θέλει, ὄχι ἁπλῶς τὴν καλοσύνη, ἀλλὰ νὰ φθάση στὴ θέωσι. Καὶ μεῖς εἴμαστε ἀνίκανοι καὶ γιὰ τὴν καλοσύνη. ∆ὲν τὸ ξέρετε ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ εἴμαστε οὔτε καλοί; Καὶ τότε, γιατὶ μιλᾶμε γιὰ τὴ θέωσι; ∆ιότι τὸ ἐπιθυμοῦμε, τὸ ζητᾶμε αὐτό, καὶ μᾶς τὸ δίδει ὁ Θεὸς χάρισμα, ὅταν κάνουμε ὑπομονή. Καὶ οἱ Ἅγιοι ποὺ τὸ πέτυχαν, τὸ πέτυχαν καὶ γιὰ χάρι μας. Αὐτοὶ εἶναι μιὰ εὐλογία γιὰ μᾶς, καὶ ἐλπίζουμε στὶς πρεσβεῖες τους.
῾Οπότε, δὲν πρέπει νὰ ἀπογοητευώμαστε, καὶ ὅλα τὰ προβλήματα θὰ λυθοῦν μὲ τὴν ᾽Ορθοδοξία. Καὶ θὰ σωθοῦμε μὲ τὴν ᾽Ορθοδοξία. Πῶς; Μὲ τὸ νὰ κάνη ὁ καθένας τὸ διακόνημά του σωστά. Καὶ νομίζω ὅτι αὐτὸ τὸ λίγο ποὺ γίνεται τώρα, μὲ τὴ συνάντησι αὐτή, εἶναι ἕνα βῆμα. Τὰ περισσότερα θὰ γίνουν μόνα τους, ἂν τυχὸν ἔχουμε αὐτιὰ καὶ ἀκούσουμε τὴν κλῆσι τοῦ Θεοῦ. Πάντως ἐγὼ πάλι θέλω νὰ ἐπαναλάβω τὴν εὐχαριστία ἐκ μέρους ὅλων μας γιὰ τὴν ὁμάδα τῆς Σύρου ποὺ ἔκανε αὐτὴ τὴ μικρὴ συνάντησι, αὐτὲς τὶς μικρὲς συναντήσεις· καί, ἐπειδὴ εἶναι μικρές, εἶναι σημαντικὲς καὶ μεγάλες.
Ο ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΝΕΑ ∆Ε∆ΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου