π.Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος - ΙΑ΄ Κυριακή του Ματθαίου

ΚΥΡΙΑΚῌ ΕΝΔΕΚΑΤῌ 

Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον

ιη΄ 23 - 35 

 Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία

τοῦ π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακή 19 Αυγούστου του 2001  

Τὸ ἡχητικὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ὁμιλία - σε mp3 εδώ 

[Η σημερινή ευαγγελική περικοπή] αγγίζει, με μια λεπτεπίλεπτη  και πολύ βαθιά διάθεση, τα θέματα της ανθρώπινης δικαιοσύνης στην σχέση με τους άλλους ανθρώπους. Και κάνει μάλιστα μια συγκριτική  των μεγεθών της δικαιοσύνης που έχουν καθιερωθεί να λειτουργούν με τα πράγματα του κόσμου και των μεγεθών της δικαιοσύνης που έχει καθιερώσει ο Πατέρας μας ο Θεός, από τα ουράνια μεγέθη μέχρι την γη. Και λέω από το ουράνια μεγέθη, γιατί όταν ξεκίνησε το κείμενο που ακούγαμε, μίλησε για τη βασιλεία των ουρανών και άρχισε να ομιλεί και να λέει τι είναι για τον ουρανό η δικαιοσύνη. Και μην ξεχνάτε, ό, τι είναι φτιαγμένο για να βιώνεται στον ουρανό είναι φτιαγμένο αμέσως να βιώνεται πάνω στη γη. Να δούμε το κείμενο και να δούμε αυτή τη συγκριτική των μεγεθών και ταυτόχρονα να δούμε την αποτυχία και το «γιατί» των ανθρωπίνων μεγεθών της δικαιοσύνης, για να μπορούμε όχι απλώς να κάνουμε κριτική, αλλά για να μπορούμε να θεραπεύσουμε. Ο λόγος ο ευαγγελικός είναι μόνο προς θεραπευτική λειτουργία και πρόσβαση. 

Το κείμενο στην πρώτη του πλευρά – έχει δύο πλευρές – λέει για τη σχέση αυτού του βασιλέως που θέλει να βρει δικαιοσύνη με τους υπηκόους του· ο  βασιλιάς είναι ο  Θεός. Προσέξτε τη λέξη που χρησιμοποιεί: Θέλησε, λέει, «συνᾶραι λόγον». Δεν λέει ζήτησε δικαιοσύνη ή ότι ζήτησε αυτά τα οποία του χρειαζότανε. Ήθελε να βρει τον λόγο της σχέσεως τους, τι σχέση έχουνε. Και όταν ψάχνουμε να βρούμε τη σχέση με τους ανθρώπους δεν ψάχνουμε να βρούμε πόσο μας αδίκησαν ή πόσο μας ωφέλησαν. Ψάχνουμε να βρούμε Λόγο ανάμεσα μας, να βρούμε δηλαδή την αιτία γιατί έχουμε πρόσωπο ο ένας μπροστά στον άλλο. Ψάχνοντας να συναντηθούμε, και να πούμε «δώσε», «πάρε», «καλημέρα», «καλησπέρα», αυτό είναι ένα μέσο για να βρούμε το άμεσο, τον Λόγο, που είναι ο Χριστός.

Από ό,τι φαίνεται στο κείμενο, η ευκαιρία που δίνει αυτός ο βασιλιάς, ο Θεός, είναι όχι απλώς να ζητήσει τα αιτούμενα – που  φάνηκε που δεν τα έχει ανάγκη – είναι να βρει λόγο, να βρει ανθρώπινη παρουσία και ανθρώπινη στάση ζωής. Και ξεκινάει με αυτά τα οποία τους δένουνε: κάποια οφειλόμενα. Αλλά ζητάει λόγο. Αυτό μην το  ξεχάσετε ποτέ, στα θέματα ανθρώπινης δικαιοσύνης εκείνο που ζητάμε να βρούμε είναι λόγο και όχι να δικαιωθούμε. Και μετά θέλει να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. 

Δηλαδή υπάρχει μια σχέση και κάτι οφείλεις. Αυτό δεν το ξεχνάμε. Και να το θυμηθούμε αυτό γιατί στα ανθρώπινα πράγματα λέμε «δεν πειράζει, ο καθένας να κάνει ό,τι θέλει…» Τίποτα δεν είναι ανερμάτιστο! Πρέπει να έχεις κάτι για να αποδώσεις. Εξάλλου έτσι είμαστε φτιαγμένοι: για να αποδίδουμε στο Θεό ό,τι έχουμε μέσα μας. Και αυτό δεν μπορούμε το ξεχνάμε, «δεν πειράζει ο Θεός είναι καλός και θα τα συγχωρέσει όλα...» Πρέπει να ξέρουμε που έχουμε κάτι να αποδώσουμε, άσχετα πως Εκείνος θα το ζητήσει. Και ζητάει να αποδοθεί. Και αυτό το ότι «ζητάει να  αποδοθεί» σημαίνει ότι πρέπει να βάλεις κόπο και μόχθο. Πρέπει να ιδρώσεις. Πρέπει να ασκηθείς. Πρέπει να καλλιεργηθείς. Κατά τα μέτρα που μπορείς. Και από εκεί που δεν μπορείς, λειτουργεί η ευσπλαχνία του Θεού. Βλέπετε το σχήμα; Θέλει να βρει λόγο, να βρει παρουσία προς τον άλλον. Να κοπιάσεις, να καλλιεργηθείς. Ο κόπος και ο μόχθος είναι μεγάλη ευλογία. Είναι άσκηση και ουσιαστική καλλιέργεια της καρδιάς μας. Μέχρι εκεί που μπορείς. Και από εκεί που δεν μπορείς, και αν δεν μπορείς πολλά αλλά τα ελάχιστα, έρχεται η ευσπλαχνία του Θεού και λέει «δεν πειράζει, τα άλλα είναι δικά μου». 

Να λοιπόν η θεία  δικαιοσύνη! Απαιτεί, θα λέγαμε, για εμάς φυσικά, να καλλιεργήσουμε βαθιά τις καρδιές μας, και να αποδώσουμε τα οφειλόμενα. Εξάλλου η ύπαρξή μας, από την πιο μικρή μας τρίχα μέχρι τα βάθη της καρδιάς μας, είναι μια οφειλή στον Θεό. Άσχετα από το ότι η αγάπη του Θεού δεν θέλει να μας κουράζει και να μας το θυμίζει συνέχεια. Και για όλη μας η ζωή είναι μια προετοιμασία για να μπορούμε πιο βαθιά να αποδώσουμε το οφειλόμενα. Όχι γιατί Εκείνος θα γίνει πιο πλούσιος – ξέρετε, Εκείνος που έχει τα πάντα δεν μπορεί να γίνει πιο πλούσιος, δεν υπάρχει στο άπειρο  το «συν κάτι παραπάνω». Όσο πιο πολύ αποδίδουμε καλλιεργώντας τον εαυτό μας, τόσο πιο πολύ διευρυνόμεθα, γινόμαστε πλατύτεροι, γινόμαστε πιο ανοικτοί, αποκτούμε βαθείς ορίζοντες. Ο κόπος και ο μόχθος μάς αγιάζει. Και στο τέλος, αυτό μπορέσαμε. Και μετά έρχεται η ευσπλαχνία του Θεού. Αυτό είναι το σχήμα της θείας δικαιοσύνης. Και έχει μέσα της  μεγάλη ανάπαυση. Και μοχθείς και κουράζεσαι και καλλιεργείσαι και ξέρεις που θα δώσεις αυτό που μπορείς, και όλα τα άλλα δεν πειράζει... 

Το άλλο το σχήμα. Το σχήμα πια, το καθαρά κοσμικό σχήμα, της ανθρώπινης δικαιοσύνης. Βλέπετε, αυτός ο ίδιος που ευεργετήθηκε πάει και τι κάνει; Το κείμενο είναι πραγματικά γλαφυρό στις περιγραφές του. Λέει, τον κράτησε και τον έπνιγε. Ούτε καν προσπάθησε να βρει λόγο. Κίνησε βία επάνω του. Είναι η οποιαδήποτε βία ασκείται, έστω και με νόμιμους  τρόπους, για να αποδοθεί δικαιοσύνη. Όλη η δικαιοσύνη του κόσμου είναι μια βία πνιγμού. Όλα εκείνα που κάνει η ανθρώπινη δικαιοσύνη είναι μια βία πνιγμού, καμιά σχέση με την θεία δικαιοσύνη. Πνίγεσαι για να αποδώσεις. Και όχι μέχρι εκεί που μπορείς, πρέπει να τα αποδώσεις όλα τα οφειλόμενα, χωρίς να υπάρχει καν η ευσπλαχνία, η οποιαδήποτε ευσπλαχνία. Υπάρχει απλώς μια σκληρότητα: ότι «πρέπει να βρεθεί ανθρώπινη δικαιοσύνη, εδώ δεν θα κρατηθούν τα πράγματα σε ανισορροπία». Και τότε ακριβώς τα πράγματα γίνονται ανισόρροπα. Επειδή εφαρμόζεται η βία και δεν υπάρχει ευσπλαχνία και αυτό που ζητάμε δεν είναι για να καλλιεργηθεί  ο άνθρωπος – βλέπουμε πόσο καλλιεργείται ένας ο οποίος τιμωρείται από τον νόμο μπαίνοντας μέσα σε ένα κελί της φυλακής. Καθόλου!  Ποιο μόχθο και κόπο καταβάλλει; Τίποτα! Και έτσι λοιπόν έρχεται η βία και η εξαφάνιση του προσώπου. Και η προσπάθεια να πνίξεις τον άλλον. Και αυτό το λένε οι δικαιοσύνη. Και δεν υπάρχει καθόλου ευσπλαχνία και συγχωρητικότητα. Υπάρχει μια σκληροκαρδία.

Και στο τέλος του κείμενου, το κείμενο λέει κάτι και πάλι ακατάληπτο. Λέει ότι όσοι κάνουν αυτό το πράγμα, όσοι δεν καταλάβουν τα μέτρα της ανθρώπινης δικαιοσύνης, και δεν εφαρμόζουν την ίδια ευσπλαχνία, την ίδια αγάπη του Θεού, τότε θα παραδοθούν, λέει, στους «βασανιστές αυτών». Τι είναι αυτό δηλαδή; Ο Θεός μας παραδίδει σε κάποιους βασανιστές για να βασανιστούμε; -Είναι  οι πειρασμοί και οι λογισμοί στους οποίους παραδιδόμαστε. Μη έχοντες ευσπλαχνία και μη έχοντες καρδιά φιλεύσπλαχνη, τότε ομοιάζουμε όχι με το Θεό αλλά ομοιάζουμε με τον διάβολο. Και τότε παραδιδόμαστε στον οικείο δεσπότη. Και μας βασανίζει και βασανιζόμαστε. Και γινόμαστε τύποι διαβολικοί.

«Έως ότου αποδώσουμε το οφειλόμενο», έως ότου καταλάβουμε πως τα πράγματα είναι αλλιώτικα. Και στο τέλος το κείμενο λέει για την καρδία. Και τότε την ώρα που αρχίζουμε να χτυπιόμαστε από τους πειρασμούς και θα είμαστε κενοί και άδειοι, γιατί ζητήσαμε να εφαρμόσουμε την ανθρώπινη μόνο δικαιοσύνη και όχι την ευσπλαχνία του Θεού, και θα χτυπιόμαστε κάτω και τότε θα πούμε: «δεν αλλάζουμε; δεν γινόμαστε εύσπλαχνοι;» Και τότε βαθιά η καρδιά μας θα αναπαυθεί και θα καλλιεργηθεί και θα δούμε τα μέτρα της ανθρώπινης δικαιοσύνης. Θα φύγουμε από τα μέτρα της ανθρώπινης δικαιοσύνης και θα μπούμε στα μέτρα της θείας δικαιοσύνης. 

Αυτό λοιπόν το κείμενο το βαθύ, το λεπτεπίλεπτο, το ουσιαστικό, το αγλαοφανές, το φωτεινό, το ουράνιο, το οποίο έρχεται να καθορίσει – αλίμονο – τα ανύπαρκτα μέτρα της ζωής μας μέσα από αυτόν τον τρόπο ζωής. Κι εκεί πρέπει να κινηθούμε κι εκεί να σταθούμε! Ο κόπος, ο μόχθος, η απόδοση όσων έχουμε, όσων μπορούμε! Έχει κάλλος μέσα! Έχει φως μέσα! Και την ίδια ώρα να είμαστε τόσο βαθιά εύσπλαχνοι με τους άλλους, όσο βαθιά είναι Εκείνος, και πιο πολύ από Αυτόν, γιατί – τολμώ να το πω – και πιο βαθιά από Αυτόν, γιατί μας δίνει αυτό το δικαίωμα να κάνουμε ακόμη και πιο πολλά από Αυτόν.

Έτσι λοιπόν οι ανθρώπινες  σχέσεις θα βρούνε άλλη ισορροπία ανάμεσά τους και θα εκλείπει η  σκληράδα. Αλλά την ίδια ώρα, αυτή η «έκλειψη» της σκληράδας δεν σημαίνει που ο καθένας δεν κάνει τίποτε. Τότε εσύ θέλεις και καλλιεργείσαι, εσύ θέλεις και κοπιάζεις. Και τότε αποδίδεις τα πάντα στον Θεό και στους ανθρώπους. Και αυτή είναι η ζωή. Είναι η ολόκληρη ζωή. Αυτό το κείμενο το ευαγγελικό, πραγματικά, ορίζει ολόκληρη τη ζωή μα; Όποιος ζήσει ούτως θα βρει ανάπαυση στην καρδιά αυτού. Και όποιος δεν ζήσει ούτως κάθε μέρα θα βασανίζεται από τις ευθύνες που έβαλε στη ζωή του. Και θα ομοιάζει, όχι πια με τον Θεό, αλλά θα ομοιάζει με το βασιλέα του σκότους.

Φιλολογική επιμέλεια κειμένου

Ελένη Κονδύλη

※  

Περισσότερες ομιλίες του πατρός Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα :  www.floga.gr   

 

Λειτουργικές κινήσεις - 24η Αυγούστου

 

24η Αυγούστου Τῶν Ἁγίων Ἱερομαρτύρων Εὐτυχοῦς, μαθητοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καί Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Μνήμη τῆς μεταθέσεως εἰς Ζάκυνθον τοῦ σεπτοῦ Λειψάνου τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Διονυσίου, Ἐπισκόπου Αἰγίνης, τοῦ Θαυματουργοῦ. Σημείωσις: Ἀπό σήμερον καί μέχρι τῆς 21ης Σεπτεμβρίου, ἐάν ἑορτάζηται Ἅγιος, Καταβασίαι· «Σταυρόν χαράξας...» καί Κοντάκιον μέχρι τῆς 12ης Σεπτεμβρίου· «Ἰωακείμ καί Ἄννα...»(πλὴν τῆς 31ης Αὐγούστου, 1ης καὶ 7ης Σεπτεμβρίου). Ἀπὸ αὔριον ἄρχεται ἡ χρῆσις τῆς Παρακλητικῆς, μέχρι τῆς 5ης Σεπτεμβρίου.

π.Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος - Λόγος εις την απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου

 

Λόγος εις την απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου 

π.Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος 

 

Κυριακή 23 Αυγούστου του 1998

σε mp3 εδώ

Σήμερα αποδίδεται η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Και όπως συμβαίνει, αν έχουμε παρατηρήσει καλά τον λειτουργικό τρόπο των αναγνωσμάτων, σε κάθε Θεομητορική εορτή αναγιγνώσκονται τα αναγνώσματα, αποστολικό τε και ευαγγελικό, που πριν από λίγο ακούσατε. Θαρρείς και η γιορτή δεν εναλλάσσεται, θαρρείς και τα γεγονότα δεν είναι ποικίλα, αλλά τα αναγνώσματα είναι ολόιδια. 

Αποδίδοντας  λοιπόν τη γιορτή της Παναγίας, να προσεγγίσουμε λίγο την θεολογική υφή των αναγνωσμάτων, για να καταλάβουμε καλύτερα το προβαλλόμενο, που είναι το πρόσωπο της Παναγίας. Και μέσα από Αυτή – μιας και Εκείνη είναι η Παναγία, καλύπτει δηλαδή όλες τις δυνατότητες εκφράσεως όλων των αγίων – μέσα  μέσα εκεί θα βρεθούν όλοι οι άγιοι, όλοι οι ζώντες εν τη Εκκλησία, ζώντες και νεκροί, και όλοι εμείς που αγωνιζόμαστε για να πιάσουμε τα μέτρα της αγιότητας, κάτω από αυτή τη μεγάλη κάλυψη της Παν-αγίας, που αποκαλύπτει τη δυνατότητα της ποικιλίας όλων των χαρισμάτων.

Τα αναγνώσματα λοιπόν τα πολύ γνωστά των Θεομητορικών Εορτών, είναι, στην μεν περίπτωση του Αποστόλου, το ανάγνωσμα από την Επιστολή προς Φιλιππησίους το οποίο ομιλεί για την κένωση του Χριστού – το ακούσαμε πριν από λίγο, «ἑαυτὸν ἐκένωσεν μορφὴν δούλου λαβών». Το δε ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι το πολύ γνωστό, από τις παρακλήσεις μάλιστα, της Μάρθας και της Μαρίας, που η μία διακονεί και η άλλη, απ’ ό,τι φαίνεται, κάθεται «παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ». Τι θέλουν λοιπόν να φωνάξουν αυτά τα κείμενα σε εμάς και τι θέλουν να προσδιορίσουν στη ζωή μας μέσα από το πρόσωπο της Παναγίας; 

Πρώτον, όσον αφορά το κείμενο του αποστολικού αναγνώσματος του Αποστόλου Παύλου· ο Χριστός «ἑαυτὸν ἐκένωσεν μορφὴν δούλου λαβών». Και θέλει να φωνάξει το κείμενο και να πει: Κάποιος, η Παναγία δηλαδή, εμιμήθη απόλυτα αυτή την κένωση, κατά τα μέτρα φυσικά τα ανθρώπινα. Και εφόσον εκείνη εμιμήθη αυτή την κένωση, δηλαδή αυτό το άδειασμα, αυτή τη συγκατάβαση, κατά τα μέτρα πάλι τα ανθρώπινα, αυτό είναι δυνατό για εμάς. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι είναι αδύνατη στα μέτρα τα ανθρώπινα η συγκατάβαση. Αν η Παναγία δεν το βίωνε, θα λέγαμε είναι αδύνατη η συγκατάβαση, είμαστε άνθρωποι αδύναμοι και δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε τη ζωή μας. Τώρα κανείς δεν μπορεί να το πει, τώρα είναι εφικτό, τώρα είναι δυνατό  και ας είναι πραγματοποιημένο στο πρόσωπο της Παναγίας, και ας πει κάποιος που και Αυτή είναι απρόσιτη. Δηλαδή, ο Χριστός είναι απρόσιτος, η Παναγία είναι απρόσιτη οι άγιοι είναι απρόσιτοι… Τι είναι προσιτό σε εμάς; Αφού είμαστε φτιαγμένοι για να τα προσεγγίσουμε όλα αυτά! Αλλά η φιλανθρωπία Του επιτρέπει να υπάρχει η Παναγία, να καταλάβουμε που αυτό είναι στα ανθρώπινα μέτρα.

Να λοιπόν η συγκατάβαση, η δυνατή σε εμάς συγκατάβαση, το κομβικό σημείο συγκατάβασης, το σημείο που παίζεται όλη η ιστορία της προσωπικής μας πορείας της πνευματικής. Ή κερδίζεις εκεί τα πάντα ή τα χάνεις όλα. Είναι το κομβικό σημείο: που πραγματικά ο Θεός ήτανε μεγάλος, ήτανε σπουδαίος, αλλά αν δεν έκανε τη συγκατάβαση Του δεν θα μας έσωζε. Η Παναγία μπορεί να ήταν προσευχόμενη, μπορεί να ήταν από μικρή στα Άγια των Αγίων, αλλά αν δεν έκανε συγκατάβαση να δεχθεί το μήνυμα του Αγγέλου, δεν θα σωζόμασταν· άλλο τρόπο θα έβρισκε ο Χριστός μας. Αυτά για το αποστολικό ανάγνωσμα, που ανοίγουν τον δρόμο πια της Παναγίας.

Μέσα από τη συγκατάβαση, στο πρόσωπο των δύο γυναικών, Μάρθας και Μαρίας, παίζεται η ποικιλία των χαρισμάτων. Ουσιαστικά στο Ευαγγέλιο, αν δούμε βαθιά τα κείμενα που τα αναλύουμε, δεν δίνεται βαρύτατα στην μια ή στην άλλη ως υπερεχούσης. Γιατί η μια «ὑπεδέξατο» και διακονούσε κατά το κείμενο και η άλλη εκάθητο  και  «ἤκουε». Δεν λέει  το κείμενο ποιο είναι πιο σπουδαίο. Αλίμονο αν λέγαμε ποιο είναι πιο σπουδαίο. Δηλαδή αν το «κάθημαι και ακούω» είναι πιο σπουδαίο από το «υποδέχομαι και διακονώ», τότε ανετράπη η ισορροπία της Ορθοδοξίας, τότε χάσαμε τη δυνατότητα να διακονήσουμε και να δεχθούμε τον άλλον. Χωρίς να αναιρεθεί το «κάθημαι και ακούω», γιατί αν διακονείς και υποδέχεσαι, χωρίς να μάθεις πώς θα υποδεχθείς, και αυτό θα είναι μια ανατροπή των πραγμάτων. Και τα δύο λοιπόν είναι καίρια, πίσω από εκεί κρύβεται η συγκατάβαση. Και στο «κάθημαι» συγκατάβαση, γιατί για να κάτσω να ακούσω, για τι θα ακούσω; Θα ακούσω όχι απλώς για να ωφεληθώ εγώ, αλλά για να γίνω κάτι για τους άλλους· θα μάθω να συγκαταβαίνω! Και αν διακονώ και υποδέχομαι, γιατί διακονώ και υποδέχομαι; Γιατί έμαθα να συγκαταβαίνω! Αυτό το σημείο κλειδί, το «συγκαταβαίνω».

Στο πρόσωπο λοιπόν της Μάρθας και της Μαρίας παίζεται αυτός ο μυστικός κώδικας του «συγκαταβαίνω», και μια κινείται έτσι, μια κινείται αλλιώς. Καμία υπεροχή. Το μόνο σημείο στο οποίο μπορεί να κατακριθεί η Μάρθα, είναι το ακόλουθο σημείο: ότι γκρίνιαξε γιατί η αδελφή της δεν κάνει αυτό που κάνει [αυτή]. Δεν λέει το Ευαγγέλιο ποιο είναι καλύτερο. Μη στέκεστε στο κομμάτι «Μάρθα Μάρθα, μεριμνᾷς καὶ τυρβάζῃ περὶ πολλά»- οι ερμηνευτές Πατέρες λένε «μην κάνεις πολλά φαγητά»·  δεν κρίνει ο Χριστός τη διακονία και τη δυναμική κίνηση. Αλλά το κομβικό σημείο εδώ πέρα είναι το ότι δεν αντέχει την αδελφή της που δεν κάνει αυτό που κάνει αυτή. Μα η Εκκλησία είναι αυτό το γεγονός ακριβώς: το ότι ο καθένας λειτουργεί με αυτόν τον ειδικό χαρισματικό τρόπο, αρκεί να συγκαταβαίνει. Το κοινό [σημείο] είναι η συγκατάβαση. Όλα τα άλλα είναι η ποικιλία. Αν σήμερα ένας αγιορείτης έκρινε εμάς που κινούμαστε στους δρόμους Αθήνας, ανετράπη η Ορθοδοξία. Και αν εμείς τον κρίναμε, επειδή κάθεται και προσεύχεται για εμάς, άλλο τόσο ανετράπη. Αν όμως χαθεί η συγκατάβαση, και εκείνος και εμείς είμαστε χαμένοι. Πιστεύω να καταλαβαίνετε αυτό το σημείο-κλειδί που είπα και τότε δεν μπορείτε τίποτε πια να κρίνετε και για κανέναν να γκρινιάξετε. Γιατί δεν ξέρετε γιατί κάθεται ή γιατί κινείται. Δεν ξέρετε γιατί αύριο στους δρόμους του Συντάγματος οι άνθρωποι θα τρέχουν. Θα τρέχουν για αμαρτία ή για αγιότητα; Δεν το ξέρετε. Δεν ξέρετε γιατί ο άλλος κάθεται σε μία γωνιά και φαίνεται ακίνητος. Κάθεται από ακηδία, είναι ναρκωμένος; είναι ναρκομανής ή προσευχόμενος; αυτό  δεν το ξέρετε. Αυτό δεν είναι δουλειά σας. Θα μάθετε να συγκαταβαίνετε. 

Και αν συγκαταβείς πια, λέει ένας πατέρας νηπτικός, τότε θα έχεις διάκριση. Και τότε μπορεί να μην καταλαβαίνεις ο ένας γιατί κάθεται και ο άλλος κινείται, αλλά εσύ θα τους θεωρείς και τους δυο σπουδαίους, γιατί δεν ξέρεις. Αυτό είναι το πρώτο στοιχείο της διακρίσεως. Και αν η διάκριση βαθαίνει, μετά από λίγο θα ξέρεις κιόλας γιατί κάθεται ή γιατί κινείται. Και όταν θα ξέρεις πια, δεν θα τους κατακρίνεις, θα κάνεις προσευχή για να αλλάξουν αν δεις [ότι] η πορεία είναι λάθος πορεία.

Η Παναγία μας, η γιορτή Της που αποδίδεται και ο κρυμμένος κώδικας-συγκατάβαση είναι εκείνο το οποίο αποκαλύπτεται σήμερα, και μέσα από όλη τη ζωή της Παναγίας μας, μπροστά στα μάτια μας. Θα έλεγα, αν θέλατε να ακούσετε ένα λόγο «εισοδικό» για την πνευματική μας ζωή, τις αναζητήσεις σας από εκεί να τις αρχίσετε, για να πολλαπλασιαστείτε στις άλλες δυνατότητες που θα ανοιχτούν στη ζωή μας. Αν θέλετε να κινηθείτε αύριο δυναμικά, αν θέλετε να προσευχηθείτε, αν θέλετε να διακονήσετε, αν θέλετε να ακούσετε, αν θέλετε να κάνετε ό,τι θέλετε, ξεκινήστε από εκεί. Και συγκαταβαίνοντας, τότε θα ανοιχτούν οι πολυποίκιλοι δρόμοι, που θα οδηγήσουν όλοι στον Χριστό, έτσι ή αλλιώς. 

Να παρακαλέσουμε την Παναγία μας, μια που αποδίδουμε την γιορτή Της, να μας δώσει χάρη και δύναμη να μάθουμε αυτό το μυστικό κλειδί, που πολλοί Χριστιανοί το έχουμε χαμένο: την συγκατάβαση. Και τότε πραγματικά, όχι απλώς θα ανοίξουνε οι ορίζοντες των οφθαλμών μας, όχι απλώς θα ανοίξουνε οι ορίζοντες των προοπτικών της ζωής μας· θα ανοίξουνε στην καρδιά μας όλοι οι ουρανοί!

Φιλολογική επιμέλεια κειμένου

Ελένη Κονδύλη

※  

Περισσότερες ομιλίες του πατρός Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα :  www.floga.gr   

Άγιος Ειρηναίος Επίσκοπος Λουγδούνου (Λυόν).

Άγιος Ειρηναίος Επίσκοπος Λουγδούνου (Λυόν). 

23 Αυγούστου. 

Σπεύδει λιπεῖν γῆν ἐκ ξίφους Εἰρηναῖος.

Ἐρωτιᾷ γὰρ τῶ πρὸς οὐρανοὺς πόθῳ.

Ο άγιος και θεοφόρος πατήρ ημών Ειρηναίος, που έλαβε από θεία Πρόνοια το όνομα της ειρήνης για να γίνει αγγελιαφόρος του αγίου Πνεύ­ματος, γεννήθηκε στην Μικρά Ασία περί το 140. Από την πρώτη κιόλας νεότητά του στη Σμύρνη ετράφη με την διδασκαλία του γέροντα επι­σκόπου αγίου Πολυκάρπου [23 Φεβρουαρίου], ο οποίος του μετέδιδε την παράδοση που είχε παραλάβει από τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο. Με τον τρόπο αυτό έμαθε να παραμένει πιστός στην αποστολική παράδοση της Εκκλησίας. «Στην Εκκλησία», δίδασκε, ο Θεός τοποθέτησε τους Αποστόλους, τους προφήτες και τους διδασκάλους και όλη την υπόλοιπη ενέρ­γεια του αγίου Πνεύματος. 

Από το Πνεύμα αυτό, λοιπόν, αποκλείονται όλοι εκείνοι που αρνούμενοι να προστρέξουν στην Εκκλησία, στερούν τον εαυτό τους από την ζωή, με τα σφαλερά δόγματά τους και τις ανήθι­κες πράξεις τους. Διότι εκεί που είναι η Εκκλησία, εκεί είναι και το Πνεύμα του Θεού· και εκεί που είναι το Πνεύμα του Θεού, εκεί είναι η Εκκλησία και παν χάρισμα. Και το Πνεύμα είναι η Αλήθεια.

Μετά από διαμονή στην Ρώμη, έγινε πρεσβύτερος της Εκκλησίας του Λουγδούνου (Λυόν) της Γαλατίας, κατά τους χρόνους του διωγμού του Μάρκου Αυρηλίου (περί το 177). Με την ιδιότητα του πρεσβυτέρου της Εκκλησίας εκείνης επιφορτίσθηκε να μεταφέρει στον πάπα Ελευθέριο της Ρώμης την θαυμαστή επιστολή των αγίων μαρτύρων του Λουγδού­νου, που απευθύνεται στους χριστιανούς της Ασίας και της Φρυγίας και περιγράφει τους ένδοξους αγώνες τους, για να αναιρέσει το αιρετικό δόγμα του Μοντανού. Το μαρτύριο αποτελεί στην πραγματικότητα την εξέχουσα μαρτυρία της αλήθειας, το σημείο της νίκης του Πνεύματος πάνω στην ασθένεια της σαρκός και τον αρραβώνα της προσδοκίας μας για την Ανάσταση. Επιστρέφοντας στην Λυόν, ο Ειρηναίος διαδέχθηκε τον άγιο Ποθεινό που μόλις είχε μαρτυρήσει [2 Ιουνίου] στο πηδάλιο των Εκκλησιών Λουγδούνου και Βιέννης. 

Επίσκοπος έκτοτε, που είχε λάβει από την αποστολική παράδοση το «ασφαλές χάρισμα της αλήθειας» για να κηρύσσει και να ερμηνεύει το Ευαγγέλιο, αφιέρωσε την ζωή του στο να δίνει μαρτυρία για την αλήθεια αυτή μιμούμενος τους μάρτυρες. «Πρέ­πει να αγαπάμε με εξαιρετική σπουδή όσα προέρχονται από την Εκκλη­σία και να κρατάμε γερά την παράδοση της αλήθειας», δίδασκε. Με ακαταπόνητο ζήλο επιχείρησε την μεταστροφή στην Πίστη των βάρβα­ρων πληθυσμών, αλλά η έγνοια του αφορούσε επίσης και την Εκκλησία στο σύνολό της. Έτσι έγραψε στον πάπα Βίκτορα (189-198) εξ ονόμα­τος των επισκόπων της Γαλατίας, των οποίων ήταν πρώτος τη τάξει, για να τον αποτρέψει από το να διακόψει την κοινωνία με τις Εκκλησίες της Ασίας που εόρταζαν το Πάσχα την 14η ημέρα του μηνός Νισάν. Εφόσον το αρχαίο αυτό έθος μας παραδόθηκε από τους προγενέστερούς μας που παρά ταύτα ειρήνευαν μεταξύ τους, τίποτε δεν μας υποχρεώνει να επιβάλουμε την ομοιομορφία, υποστήριζε, διότι «η διαφωνία ως προς την νηστεία κατοχυρώνει την ομόνοια ως προς την πίστη».

Ο άγιος διέλαμψε κυρίως στον αγώνα κατά των αιρέσεων και συγ­κεκριμένα κατά της «ψευδωνύμου γνώσεως», η οποία από την Μικρά Ασία διαδόθηκε σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Αυτοκρατορίας και παραπλάνησε πολλούς ανθρώπους με τον αποκρυφιστικό χαρακτήρα των δο­γμάτων της. Ο αγώνας κατά των γνωστικών επέτρεψε στον άγιο επί­σκοπο να αναπτύξει με τρόπο μεγαλειώδη το χριστιανικό δόγμα. Έδειξε πρώτα ότι η «γνώση» αυτή που αναζητούσαν μάταια οι αιρετικοί στις μυθικές διηγήσεις και στις περίπλοκες κατασκευές της διεστραμμένης διά­νοιάς τους είναι το υπερεξέχον δώρο της αγάπης που το άγιο Πνεύμα χο­ρηγεί στον χριστιανό μέσα στον ζωντανό οργανισμό της Εκκλησίας. Μο­νάχα εντός της μπορεί κανείς να πιει από το καθαρό νερό που ρέει από την λογχισθείσα πλευρά του Χριστού για να λάβει την αιώνια ζωή. Όλα τα άλλα δόγματα δεν είναι παρά λάκκοι συντετριμμένοι (βλ. Ιερ. 2, 13).

Και οι πραγματικοί «γνωστικοί» δεν είναι εκείνοι που απορρίπτουν και περιφρονούν το σώμα για να λατρέψουν έναν «ακατάληπτο Θεό» και τον «δημιουργό» του, αλλά οι «πνευματικοί» άνθρωποι που έλαβαν από το άγιο Πνεύμα τον αρραβώνα της αναστάσεως της σαρκός και της αφθαρ­σίας. Απομακρυνόμενος από την ελληνική δυαρχία σώματος και ψυχής, ο άγιος Ειρηναίος αναπτύσσει το ιωάννειο δόγμα του Ενσαρκωμένου Λόγου για να ερμηνεύσει το νόημα του προορισμού του ανθρώπου. Ο πρώτος Αδάμ πλάστηκε από τον πηλό με τα δύο χέρια του Θεού: τον Λόγο και το Πνεύμα, κατ’ εικόνα Θεού, σύμφωνα με το πρότυπο της ενδόξου σαρκός του Χριστού και του δόθηκε πνοή ζωής για να προοδεύσει από την εικόνα προς την ομοίωσιν του Θεού. Αφού εξαπατήθηκε από τον ζηλόφθονο διάβολο χάνοντας τα προνόμιά του και πέφτοντας στον θάνατο, δεν εγκαταλείφθηκε από τον Θεό, το προαιώνιο σχέδιο του οποίου ήταν να τον κά­νει κοινωνό της δόξης του.

Οι αποκαλύψεις και οι προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης και κυρίως η Ενανθρώπηση του Λόγου, ο θάνατός του, η Ανάστασή του και η ένδοξος Ανάληψή του, συνιστούν τα αναγκαία στάδια αυτής της Οικονομίας της Σωτηρίας. Αποβλέποντας σε τούτο τον έσχατο σκοπό για τον οποίο πλάσθηκε ο άνθρωπος, ο Λόγος σαρξ εγένετο, «ανακεφαλαιώνοντας» εν αυτώ τον πρώτο Αδάμ. Όπως ο πρώτος άνθρωπος, γεννημένος από παρθένα γη, με την ανυπακοή της παρθένου Εύας έπεσε στην αμαρτία μέσω του ξύλου της ζωής, ο Χριστός ήλθε στον κόσμο με την υπακοή της Παρθένου Μαρίας και κρεμάστηκε στο ξύλο του Σταυρού. «Έδωσε την ψυχή του για την ψυχή μας και την σάρκα, του για την σάρκα μας και εξέχεε το Πνεύμα του Πατρός για την ένωση και κοι­νωνία του Θεού μετά των ανθρώπων, μέσω της κατάβασης του Θεού στους ανθρώπους διά του Πνεύματος και της υψώσεως του ανθρώπου προς τον Θεό διά της σαρκώσεώς του». 

Ο Λόγος του Θεού, που δημιούργησε τον κόσμο διευθετώντας τον με αόρατο τρόπο εν είδει σταυρού, έγινε ορατός τον ορισμένο χρόνο πάνω στον Σταυρό, με σκοπό να συναγάγει στο Σώμα του όλα τα όντα που ήσαν διεσπαρμένα και να τα οδηγήσει στην γνώση του Θεού. Εμφα­νιζόμενος όχι στην άφατη δόξα του, αλλά ως άνθρωπος, έδειξε εν αυτώ την αποκατεστημένη εικόνα του Θεού προσανατολισμένη εκ νέου προς την ομοίωσιν. Και μας εθήλασε «στον μαστό της σαρκός του», με σκοπό να μας συνηθίσει στην βρώση και πόση του Λόγου του Θεού, ώστε ενισχυμένοι από τον «άρτο της αθανασίας» να προσεγγίσουμε την θέα του Θεού που χορηγεί την αφθαρσία. «Είναι αδύνατο να ζήσουμε χωρίς ζωή, και δεν υπάρχει ζωή παρά μόνο μέσω της μετοχής στον Θεό και η μετοχή αυτή στον Θεό συνίσταται στο να ορώμεν τον Θεό και να απολαμβά­νουμε την χρηστότητά του… Διότι η δόξα του Θεού είναι ο ζωντανός άνθρωπος και η ζωή του ανθρώπου είναι η όρασις του Θεού». 

Για τον Ειρηναίο, μαθητή εκείνων που γνώρισαν τους αποστόλους, η πραγματική γνώση είναι έτσι η αγάπη και η θέωση του ανθρώπου στο Πρόσωπο του Σωτήρος Χριστού. Πολύ περισσότερο από μια απλή ανατροπή της «ψευδωνύμου γνώσεως», η θεολογία του, θαυμαστή στην απλό­τητα και στο βάθος της, περιέχει εν σπέρματι όλα όσα οι μεταγενέστε­ροι Πατέρες θα αναπτύξουν στα θεόπνευστα συγγράμματά τους. 

Μετά την ειρηνική παρέμβασή του στον πάπα Βίκτορα, ο άγιος Ειρη­ναίος συνέχισε να εργάζεται για την στερέωση της Εκκλησίας. Αναφέρεται πως μαρτύρησε κατά τον διωγμό του Σεπτίμιου Σεβήρου περί το 202, αλλά δε διασώζεται καμία λεπτομέρεια για τις συνθήκες του θα­νάτου του. Το σώμα του κατατέθηκε στην κρύπτη του ναού του Αγίου Ιωάννη που αργότερα πήρε το όνομά του, μεταξύ των τάφων των αγίων μαρτύρων Επιπόδου και Αλεξάνδρου [22 Απριλίου]. 

Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αύγουστος, εκδ. Ίνδικτος σ. 246-250.

Ο άγιος Αλέξιος Μεντβέντκοφ ο πρωτοπρεσβύτερος

Ο άγιος Αλέξιος Μεντβέντκοφ ο πρωτοπρεσβύτερος

22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ  

Η Παράκληση του Αγίου Εδώ  

Ο πατήρ Αλέξιος Μεντβέντκοφ γεννήθηκε το 1861 στην επαρχία Σμολένσκ και σπούδασε πρώτα στο ιεροδιδασκαλείο της περιοχής, κατόπιν δε στην Αγία Πετρούπολη. Μετά τις σπουδές του, όντας αναποφάσιστος ως προς την ιερατική του κλήση, πήγε να ζητήσει συμβουλή από τον άγιο Ιωάννη της Κρονστάνδης [20 Δεκ.], ο οποίος του έδωσε την ευλογία του. Η συζήτηση αυτή τον σημάδεψε σε τέτοιο βαθμό ώστε η προσωπικότητα του αγίου Ιωάννη παρέμεινε υπόδειγμα γι’ αυτόν σε όλη την μετέπειτα ζωή του και στο ποιμαντορικό του λειτούργημα. 

Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος το 1895 και του ανατέθηκε η μικρή ενορία του Βρούντυ, στην περιοχή της Αγίας Πετρούπολης. Για είκοσι τέσσερα χρόνια αφιερώθηκε με ζήλο στην πνευματική οικοδομή του ποιμνίου του, ιδιαίτερα δε των παιδιών. Διακρίθηκε για την ποιμαντική δραστηριότητά του και υπήρξε ένα από τα πρώτα θύματα του κομμουνισμού καθώς συνελήφθη από τους Μπολσεβίκους το 1918. 

 

Ομολογώντας τον Χριστό στα βασανιστήρια καταδικάσθηκε σε θάνατο, αλλά την τελευταία στιγμή γλύτωσε το απόσπασμα χάρις στην πρωτότοκη θυγατέρα του που προσφέρθηκε ως όμηρος για να τον σώσει. Κατάφερε να μεταναστεύσει μαζί με την θυγατέρα του στην Εσθονία, που μόλις είχε αποκτήσει την ανεξαρτησία της. Πάμπτωχος, αναγκάστηκε να εργαστεί στα μεταλλεία και ως νυχτοφύλακας. Εν συνεχεία ορίστηκε ιερέας στον καθεδρικό ναό των Θεοφανίων στο Ίχβι και ανάλωσε τις δυνάμεις του στην οργάνωση της μικρής ενορίας του Κόχτλα-Ιάρβε και στην μόρφωση των νέων. 

Μετά τον θάνατο της γυναίκας του, ο πατήρ Αλέξιος εγκαταστάθηκε στην Γαλλία μαζί με τις δύο κόρες του και τον εγγονό του (1930). Ο μητροπολίτης Ευλόγιος (Γκεργιέφσκυ) (1868-1946), που διοικούσε την εποχή εκείνη τις ρωσικές ενορίες της δυτικής Ευρώπης, τον δέχθηκε στον ρωσικό καθεδρικό ναό των Παρισίων και κατόπιν του εμπιστεύθηκε την μικρή ενορία του Αγίου Νικολάου του Ουζίν στην Άνω Σαβοΐα, κοντά στην Γκρενόμπλ, για να μεριμνά για τις πνευματικές ανάγκες των Ρώσων εργατών που εργάζονταν στο μεταλλουργικό εργοστάσιο. 

Εκτός από τις οικονομικές δυσχέρειές της, η ενορία αυτή αποδείχθηκε μία δύσκολη κοινότητα, διαιρεμένη σε πολλές τάσεις. Ορισμένοι ενορίτες δεν έπαυαν να ασκούν κριτική στον πατέρα Αλέξιο για τις Λειτουργίες του που έκριναν υπερβολικά μακρόσυρτες η για τον ταπεινό τρόπο ντυσίματός του. Τον κατηγόρησαν στον μητροπολίτη που τον κάλεσε στο Παρίσι, αλλά ο ιεράρχης κατάλαβε γρήγορα ότι ο γέροντας ιερέας, ταπεινός και γεμάτος καλοσύνη, είχε πέσει θύμα συκοφαντιών και αντικατέστησε το ενοριακό συμβούλιο. 

Συνθλιβόμενος από τα βάρη των δυσκολιών της ενορίας και της οικογένειάς του, αλλά ευχαριστώντας τον Θεό για όλα, δίχως να ζητά το παραμικρό, ο πατήρ Αλέξιος ήταν αφιερωμένος στην προσευχή και μοίραζε τα λιγοστά του χρήματα σε όσους είχαν μεγαλύτερη ανάγκη απ’ αυτόν. Τελούσε καθημερινά την θεία Λειτουργία και κατόπιν ήταν στην διάθεση των ενοριτών του, πηγαίνοντας ο ίδιος πρόθυμα για να τελέσει κατ’ οίκον Ακολουθίες. Πέρα από τις ομιλίες του, μεστές πατερικής ουσίας, αρεσκόταν να μαζεύει τα παιδιά και να τους μιλά για τα θαύματα του Θεού. 

Μετά από τέσσερα χρόνια προσβλήθηκε από καρκίνο των εντέρων και επειδή η κατάσταση της υγείας του επιδεινωνόταν ραγδαία μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του Αννεσύ. Τα πνευματικά τέκνα του έρχονταν να του παρασταθούν και τους ζήτησε να συγκεντρώσουν τους ενορίτες που ήσαν δυσαρεστημένοι μαζί του για να τους ζητήσει συγχώρεση και να συμφιλιωθεί μαζί τους πριν πεθάνει. 

Εκοιμήθη εν Κυρίω στις 22 Αυγούστου 1934. Με συμβουλή του γιατρού, που φοβόταν την γρήγορη αποσύνθεσή του, ενταφιάσθηκε χωρίς καθυστέρηση παρουσία όλου του ρωσικού πληθυσμού του Ουζίν. 

Είκοσι δύο χρόνια αργότερα, στις 22 Αυγούστου του 1956, επ’ ευκαιρία κάποιων έργων που γίνονταν στο κοιμητήριο, έγινε η εκταφή του και οι εργάτες έμειναν έκθαμβοι βρίσκοντας το σώμα του άφθορο, όπως και τα άμφια στα οποία ήταν τυλιγμένο, σαν να είχε αναπαυθεί λίγες ημέρες πριν, ενώ το φέρετρο είχε γίνει σκόνη. 

Η ανακομιδή του αγίου λειψάνου στο ρωσικό κοιμητήριο Sainte-Genevieve-des-Bois, κοντά στο Παρίσι, στις 4 Οκτωβρίου του 1957, παρουσία πιστών από όλες τις περιοχές μεταναστών, υπήρξε ένας αληθινός θρίαμβος της Ορθοδοξίας. Κατατέθηκε κατόπιν στην κρύπτη της εκκλησίας και έκτοτε επιτέλεσε πλήθος θαυμάτων στους πιστούς που προσέρχονταν να ζητήσουν την πρεσβεία του αγίου Αλεξίου. 

Τα λείψανά του τιμώνται σήμερα στην Μονή της Αγίας Σκέπης της Θεοτόκου του Bussy-en-Othe.

Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας,  Τόμος 11ος, Ιούλιος. Ίνδικτος, 

Η Παναγία εμφανίζεται σε φωτογραφία μοναχών στο Άγιον Όρος

 

 Η Παναγία εμφανίζεται σε φωτογραφία μοναχών στο Άγιον Όρος

Σαν σήμερα, 3 Σεπτεμβρίου 1903, το θαύμα της εμφάνισης της Παναγίας σε φωτογραφία που τράβηξαν μοναχοί στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος στο Άγιον Όρος. 

Η φωτογραφία βγήκε την 21.8/ 3 Σεπτεμβρίου 1903 και δόθηκε το 1997 στην δημοσιότητα, από το αρχείο της Αγιορείτικης Μονής του Αγίου Παντελεήμονος (Ρωσικό). 

Βγήκε σαν αναμνηστική φωτογραφία ενός παλιού εθίμου: Να δίνεται από το Ρωσικό Μοναστήρι στους φτωχούς κελλιώτες μοναχούς, ελεημοσύνη. 

Από την επόμενη χρονιά όμως αποφασίστηκε να μην ξαναδοθεί ελεημοσύνη, επειδή τα αποθεματικά του μοναστηριού είχαν ελαττωθεί. Σε αυτό ίσως να συνετέλεσε η άσχημη κατάσταση στην Ρωσία, η οποία μείωσε τις δωρεές στο μοναστήρι. 

Ο μοναχός Γαβριήλ επρόκειτο να φωτογραφίσει για τελευταία φορά το γεγονός, για ανάμνηση. Τότε όμως παρατήρησε μόνος αυτός, να κινείται κατά τρόπο θαυμαστό, ανάμεσα στους πατέρες, μια γυναίκα. 

Φωτογράφισε λοιπόν την σκηνή, και την γυναίκα που αυτός μόνο έβλεπε, η οποία αποτυπώθηκε και πάνω στο φωτογραφικό χαρτί, μέσα σε μια λάμψη. 

Οι πατέρες συμπέραναν ότι ήταν η Παναγία λυπημένη, και ανακάλεσαν την απόφαση τους να σταματήσουν την ελεημοσύνη.

Αμέσως μετά το θαυμαστό γεγονός, τα νέα μαθεύτηκαν σε ολόκληρο το Άγιον Όρος, ξεκίνησε η εκτίμηση της φωτογραφίας . Κατασκευάστηκαν αντίγραφα τα οποία κρατούσαν οι μοναχοί. 

Η φωτογραφία είχε φτάσει έως την Ρωσία. 

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, με την έναρξη της αναστήλωσης της ρωσικής Μονής Αγίου Όρους Παντελεήμονα, αναπαράχθηκε και πάλι μια θαυμάσια φωτογραφία με μια σύντομη περιγραφή της εκδήλωσης και διανεμήθηκε στους προσκυνητές. 

Για μια νέα γενιά των Ρώσων που υπέφεραν από αθεϊστική προπαγάνδα, η φωτογραφία χρησίμευσε ως παράγοντας για την εξασφάλιση της ύπαρξης του πνευματικού κόσμου, καθώς οι προσκυνητές επισκέπτονταν επανειλημμένα τη Μονή. 

Πηγή: agioritikesmnimes.blogspot.com

Όταν δια της προσευχής και της νηστείας μέσα στα δύσκολα του κόσμου, στραφείς προς τον Θεό, το θαύμα είναι αυτονόητο - π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος

 

ΚΥΡΙΑΚῌ ΔΕΚΑΤῌ

Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον
ιζ΄ 14 - 23

 Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία

τοῦ π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακή 12 Αυγούστου του 2001  

Τὸ ἡχητικὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ὁμιλία - σε mp3 εδώ

  «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη!», είπε ο Χριστός μέσα στο κείμενο το ευαγγελικό  που ακούσαμε πριν  από λίγο από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου. Kαι η φράση φαίνεται υπερβολικά σκληρή, για κάτι μάλιστα που δεν ήταν αμαρτία των μαθητών. Δεν έκαναν κάτι κακό, απλώς δεν μπόρεσαν να κάνουν κάτι που ήταν έξω από τα όρια τα φυσικά, τα ανθρώπινα. Και ο Χριστός σε άλλες περιπτώσεις που υπάρχουν βαρύτατες καταστάσεις δεν χρησιμοποίησε αυτή την φράση «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη!» Τι να συμβαίνει εδώ; Και γιατί ο Χριστός να έχει απαίτηση οι μαθητές να κάνουν αυτό το υπερβάλλον γεγονός, που δεν είναι και τόσο σύνηθες: να βγάλεις ένα δαιμόνιο από έναν σεληνιαζόμενο; Και ποιο δρόμο ανοίγει ο Χριστός σε αυτή την περίπτωση; Γιατί, παράλληλα, όταν θεωρεί αυτονόητο πως έπρεπε να το κάνουν και για την έλλειψη της απιστίας τους δεν το έκαναν, ανοίγει αυτονόητα έναν δρόμο μιας καταπληκτικής δυνατότητας και ιδιότητας που έχει ο κάθε άνθρωπος. Να κάνει αυτά τα θαυμαστά γεγονότα, τα εκπληκτικά γεγονότα, με την απλότητα που το λέει:  «Αν το πιστεύετε, θα πείτε σε ένα βουνό να μετακινηθεί και θα μετακινηθεί».

  Κάτι λοιπόν καταπληκτικά απίθανο, έξω από τα όρια της δυνατότητας, το λέει ο Χριστός με μια απλότητα. Και τι δυνατότητες δίνει στους μαθητές για να το κάνουν; Τι πρέπει να κάνουν οι μαθητές; Τι θα διδαχθούν για να το κάνουν αυτό το γεγονός; Που, το πολύ πολύ, δεν είναι αμαρτία! Μάθαμε να ζούμε συμβατικά, χωρίς να αμαρτάνουμε, με τρόπο ηθικό. Και πού ξέρουμε εμείς αν θα ακούσουμε και εμείς τη φράση «γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη», αν με την πίστη μας δεν μετακινήσαμε κάποια όρη και κάποιες δυσκολίες, και με αυτόν τον τρόπο δεν γίναμε ευεργέτες της ανθρωπότητας; Ποια είναι η ευθύνη μας πια μπρος σ’ αυτό το κείμενο; Γιατί το κείμενο πια παίρνει πολύ προσωπικό χαρακτήρα. Και η φωνή του Χριστού ακούγεται στην καρδιά του καθενός μας. Και πια δεν μπορούμε να κλειστούμε στον εαυτό μας.

  Και δεν μπορούμε παρά να κάνουμε το θαύμα, να κινήσουμε τα βουνά. Ε, πώς θα γίνει αυτό το στοιχείο, τώρα; και πώς καλλιεργείται το γεγονός της ελλειπούσης πίστεως; Γιατί και όταν λέμε «πίστη» φαίνεται που είναι πολύ θεωρητική μια πράξη. Φαίνεται που είναι ένα εγκεφαλικό γεγονός «πίστη». Εντάξει, θα πεις, πιστεύω με την καρδιά μου, και αυτά είναι πολύ ρευστά γεγονότα, είναι πολύ θεωρητικά και δεν μπορείς να τα προσεγγίσεις. Και ο Χριστός όμως έδειξε το δρόμο και έδωσε τον δρόμο για αυτή τη δυνατότητα!

  Προσέξτε την λεπτομερή, πολύ λιτή ανάλυση που έκανε ο Χριστός, και τη διδαχή, στη συνέχεια του Ευαγγελίου, μετά από την αδυναμία να γιατρέψουνε τον σεληνιαζόμενο. Τους είπε δύο πράγματα. Το πρώτο εκφράζεται με δύο λέξεις. Είπε: «δια προσευχής και νηστείας». Ακούστε τι σημαίνει αυτό όμως. Πρώτα πρώτα σημαίνει ότι, για να κάνεις αυτό το θαυμαστό γεγονός, που φαίνεται για τον Χριστό τόσο απλό και τόσο φυσικό, πρέπει να αφήσεις κάτι. Και η προσευχή και η νηστεία είναι «κάτι να αφήνω». Στη μεν νηστεία, εγκαταλείπω κάτι από τις αισθήσεις μου και τις περιορίζω στη χρήση τους. Στη δε προσευχή, στρέφομαι στον Θεό, όπου εγκαταλείπω κάτι από τα άλλα τα πράγματα του κόσμου που δεν είναι κακά. Βλέπετε, κακό πράγμα δεν έκαναν οι μαθητές. Αλλά δεν εγκατέλειψαν κάτι που δεν ήταν κακό για να πάνε εκεί που είναι η ουσία του πράγματος. Με την προσευχή λοιπόν, φαίνεται που εγκαταλείπεις κάτι που δεν είναι κακό και στρέφεσαι στον Θεό και βρίσκεις την ύπαρξή σου. Όπου γνωρίζεις ποιος είσαι και πού πας. Όπου καθορίζεσαι και αποκτά η ζωή σου νόημα. Κι αν δεν έχει νόημα η ζωή, τίποτα θαυμαστό δεν μπορείς να κάνεις.

  Με την προσευχή λοιπόν, καλλιεργείται πολύ βαθιά η ψυχή σου, γιατί ο Χριστός, ομιλώντας για την νηστεία και την  προσευχή ομιλεί για τα δυο συστατικά της ζωής μας. Με την προσευχή λοιπόν η ψυχή μας βρίσκει το στόχο της. Και επειδή εκεί στοχεύει και από  εκεί εξαρτάται, επειδή από εκεί νοηματοδοτείται, επειδή έχει μια καθημερινή, φιλική, ανθρώπινη, αδελφική σχέση πια με τον Χριστό, είναι αυτονόητο αυτό που θα ζητήσει να γίνει. Γιατί η σχέση είναι πια πολύ αδελφική, πολύ φιλική και πολύ αυτονόητη. Γιατί εστράφη προς τα εκεί, γιατί κάτι εγκατέλειψε και κάτι που δεν ήταν κακό εγκατέλειψε η ψυχή, την ώρα που στράφηκε στην προσευχή. Και ποια προσευχή; Δεν είναι απλώς ένα πλαίσιο μόνο προσευχής, όπως είναι δοσμένο μέσα από τα βιβλία της προσευχής της Εκκλησίας μας. Είναι μια δυνατότητα ζωής όπου ο νους είναι στραμμένος εκεί πάνω, όπου αποκτάς μια βαθιά φιλία και βαθιά σχέση. Όπου δεν είναι μια πίστη εγκεφαλική. Ότι η σχέση σου είναι από Εκείνον και για Εκείνον. Και έτσι λοιπόν καλλιεργείται η ψυχή να είναι στραμμένη εκεί. Και επειδή η ψυχή καλλιεργείται να είναι στραμμένη εκεί, την ίδια ώρα το σώμα, με την οποιαδήποτε έκφραση νηστείας, στρέφεται προς τα εκεί. 

  Δεν είναι κακό λοιπόν να εγκρατευθείς από κάτι, ή να μην εγκρατευθείς από κάτι. Αλλά το θέμα είναι το ότι δεν στρέφεσαι σε Εκείνον, που (ότι) δεν μαθαίνεις στην λιτότητα, ακόμη και των αισθήσεων. Όταν λοιπόν οι αισθήσεις γίνουν λιτές, γίνουν νηστευτικές, νηστεύουν οι αισθήσεις, όταν η ψυχή γίνει και αυτή νηστευτική και νηστεύει και στραφεί προς τα Εκείνον, ήδη εκπληρώθηκε το πρώτο μέρος της διδαχής: το πώς θα να γίνει αυτό το θαύμα που φαίνεται πραγματικά ακατόρθωτο και για όλους μας και θέλουμε να το πιστέψουμε.

  Και πέρα από αυτό, για να μην νομίσουμε ότι απλώς κάνοντας και αυτή την άσκηση της εγκρατείας, της πίστης, δια της προσευχής και της νηστείας, θα μπορέσουμε να καταφέρουμε αυτά τα πράγματα, βάζει ο Χριστός ένα επόμενο στάδιο. Στο τέλος, δεν ξέρω αν παρατηρήσατε τη φράση, ο Χριστός στο τέλος της περικοπής είπε ότι ο Υιός του ανθρώπου θα παραδοθεί και τα λοιπά και τα λοιπά. Ότι όλα αυτά τα γεγονότα θα λειτουργηθούν σε έναν κόσμο πάρα πολύ δύσκολο, πάρα πολύ στριφνό, πάρα πολύ διαστρεμμένο και ο Χριστιανός που στρέφεται στο Θεό πρέπει να αντέξει αυτή τη διαστροφή. Να μην επηρεαστεί από αυτή τη διαστροφή, από οποιονδήποτε διωγμό. Αν επηρεαστεί από τα γεγονότα αυτά και πει «εγώ θέλω συνθήκες για να προσευχηθώ ή να νηστέψω», τότε δεν μπορεί να γίνει τίποτα, και η απιστία κρίνεται ακριβώς και εκεί!

  Έτσι λοιπόν αυτή η πίστη και η δυνατότητα του θαύματος δεν είναι ένα γεγονός που  λειτουργιέται από τα χέρια κάποιων θαυματοποιών. Κανείς δεν μπορεί να κάνει θαύμα αν δεν λειτουργήσει αυτά τα στοιχεία προσευχής και νηστείας, ως εγκρατείας και περιορισμού, ψυχής και σώματος, φιλικής σχέσης, βαθιάς σχέσης με τον Θεό και ταυτόχρονα απαντοχής στον διαστρεμμένο κόσμο. Που σημαίνει όχι παραδέχομαι το διεστραμμένο κόσμο. Δεν επηρεάζει αυτή μου τη στάση, αυτή μου τη στροφή, αυτή μου τη ροπή, αυτή μου την κίνηση προς τον Θεό. Αν και τα δύο γεγονότα συμπληρωθούν και ολοκληρωθούν, τότε βρίσκουμε τι είναι πίστη. Και τότε πια, επειδή αυτό είναι η πίστη, τότε το θαύμα είναι αυτονόητο κατά τον Χριστό. Τότε το βουνό μπορεί να μετακινηθεί, και ας μην το φανταζόμασταν!

  Και εκεί κρίθηκε και η απιστία των μαθητών και η απιστία όλων μας. Και πια είναι η φράση «γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη» βρίσκει το νόημά της. Δεν είναι πάντα  διαστροφή η ηθική διαστροφή, η διαστροφή των αμαρτιών, υπάρχουνε πιο καίριες διαστροφές. Είναι πολύ πιο υψηλές διαστροφές. Βλέπετε ένας αμαρτωλός μπορεί να μετανιώσει.

  Ένας που δεν μπορεί να στραφεί στον Θεό, και αμαρτίες να μην κάνει, δεν κάνει τίποτε! Και υπάρχουν λοιπόν αυτές οι καίριες διαστροφές όπου δεν στρεφόμαστε στον Θεό. Να η διαστροφή! Η αδυναμία στροφής προς τον Θεό. Και εκεί κρίνεται πια το θαύμα, και εκεί χρειάζεται πολύ βαθιά δουλειά! Στην εγκράτεια του σώματος και της ψυχής, και ταυτόχρονα με το σφράγισμα αυτό που δίνεται από την απαντοχή στα πολύ δύσκολα πράγματα του κόσμου, που ο Απόστολος Παύλος, στην επιστολή που ακούσαμε πριν από λίγο, το είπε ότι γίναμε «περικαθάρματα τοῦ κόσμου» και δεν τον νοιάζει. Και το γλεντάει, φαίνεται, και χορεύει με αυτό το γεγονός. Και εκεί ακριβώς κρύβεται όλη η έννοια της πίστεως όσο μπορούμε να την προσεγγίσουμε μέσα από την περικοπή αυτή.

  Αυτά για το κείμενο, που είναι πραγματικά πολύ βαθύ, πολύ ουσιαστικό. Και τελειώνοντας, τονίζω, μας ανοίγει τις υπαρκτές δυνατότητες που έχουμε. Υπαρκτές δυνατότητες, που είναι ξεχασμένες, και απλώς εμείς παλινδρομούμε ή κολυμπάμε μέσα στα φτωχά νερά κάποιας ηθικιστικής χριστιανικής ζωής. Ξεχνώντας και παραμελώντας αυτό το γεγονός των υπαρκτών δυνατοτήτων μας, των καταπληκτικών δυνατοτήτων μας, γιατί λέμε «αυτά είναι για λίγους και δεν είναι για μας».

  

Φιλολογική επιμέλεια κειμένου

Ελένη Κονδύλη

※ 

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΕΞΙ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΜΕΓΑΡΟΙΣ ΑΘΛΗΣΑΝΤΩΝ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ ΕΠΙΤΕΛΕΙΤΕ

 

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΕΞΙ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΜΕΓΑΡΟΙΣ ΑΘΛΗΣΑΝΤΩΝ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ ΕΠΙΤΕΛΕΙΤΕ 

16 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ.

Α ΟΜΑΔΑ. 

ΔΩΡΟΘΕΟΥ- ΣΑΡΑΝΤΗ- ΣΕΡΑΦΕΙΜ- ΙΑΚΩΒΟΣ- ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ - ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 

Β ΟΜΑΔΑ. 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ - ΠΛΑΤΩΝΟΣ - ΑΔΡΙΑΝΟΥ - ΠΟΛΥΕΥΚΤΟΥ

Η εύρεση των ιερών λειψάνων των αγίων έξι Μαρτύρων Σεραφείμ, Δωροθέου, Ιακώβου, Δημητρίου, Βασιλείου και Σαράντη έγινε, με τον εξής θαυμαστό τρόπο. 

Το έτος 1798 εμφανίσθηκαν, σε όραμα σε ένα παιδί ηλικίας τότε εννέα χρονών, πού ονομαζόταν Παίσιος, τρεις άνδρες, σαν έφιπποι στρατιώτες, λέγοντας σ' αυτό, ότι πρέπει να βγάλουν από την γη τα λείψανα τους, χωρίς όμως να γνωστοποιήσουν τα ονόματά τους. 

Το παιδί αυτό μετά από λίγες μέρες ανέφερε το όραμα του στον παππού του, ονόματι Σιδέρη, ό οποίος ήταν άνθρωπος αγροίκος και άπιστος και ο οποίος έδειρε το παιδί, γιατί νόμισε ότι έπλασε μόνο του την ιστορία για την εύρεση των Αγίων. 

Οί Άγιοι όμως δεν έπαυσαν να παρουσιάζονται συνέχεια στο όνειρο του παιδιού, και να του δείχνουν τον τόπο της ταφής των, ζητώντας την εξαγωγή από την γη των ιερών τους λειψάνων. Κάθε φορά πού ό παππούς του παιδιού άκουγε κάτι τέτοιο, οργιζόταν όλο και περισσότερο, πολλαπλασιάζοντας τις τιμωρίες. Ό άνθρωπος αυτός αφού τιμωρήθηκε από τη Θεία Δικαιοσύνη με διάφορες τιμωρίες, τελικά πέθανε αμετανόητος.

Μετά ένα χρόνο αρχίζουν και πάλι να εμφανίζονται οι άγιοι Μάρτυρες στο παιδί, λέγοντας τα ίδια, δηλαδή ότι πρέπει να βγάλουν τα λείψανα τους από τη γη. Με αφορμή τις νέες αποκαλύψεις πήρε θάρρος το παιδί και ανακοίνωσε στον πατέρα του Ιωάννη τα καθέκαστα, ό οποίος με πολύ προθυμία δέχτηκε να αναλάβει το έργο. 

Επειδή όμως φοβόντουσαν τους Τούρκους κατακτητές, έσκαβαν μόνο τη νύχτα στον τόπο πού είχε υποδειχθεί, και σε βάθος περίπου τεσσάρων μέτρων βρήκαν την επομένη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου [16 Αυγούστου] τα ιερά λείψανα των Αγίων, τα όποια ευωδίαζαν υπερκόσμια ευωδιά. Με τα αγία λείψανα αυτά άρχισαν να γίνονται πάμπολλα θαύματα όχι μόνο σε ανθρώπους αλλά και σε κτήνη και σε αμπελώνες. 

Επειδή όμως αγνοούσαν οι Μεγαρείς τα ονόματα των Αγίων, άρχισαν να κάνουν νηστείες, αγρυπνίες και προσευχές και ό Θεός δεν άργησε να αποκάλυψη τα ονόματα τους. Ήσαν οί άγιοι Μάρτυρες Σεραφείμ, Δωρόθεος και Ιάκωβος. 

Μετά από ένα χρόνο περίπου εμφανίσθηκαν στο ίδιο παιδί, πού ήταν και ό φύλακας των ανευρεθέντων αγίων λειψάνων, και άλλοι δύο άγιοι Μάρτυρες Δημήτριος και Βασίλειος ονόματι, οί οποίοι έδειξαν τον τάφο τους, πού βρίσκεται σε μικρή απόσταση λίγων μέτρων προς βορά των πρώτων. Αφού βοήθησαν αρκετοί ευσεβείς χριστιανοί έβγαλαν με πολλή ευλάβεια και των δύο αυτών Αγίων τα ιερά λείψανα. Κατά την ώρα εκείνη βοή έβγαινε από τον τάφο, ενώ το πλήθος με πολλή ευλάβεια και φόβο παρακολουθούσε τα γεγονότα. Μετά τον ασπασμό των αγίων αυτών λειψάνων, τα ένωσαν μαζί με των άγ. Μαρτύρων Σεραφείμ, Δωροθέου και Ιακώβου. 

Μετά από είκοσι περίπου χρόνια υποδείχθηκε στον ίδιο νέο, από τον άγιο Μάρτυρα Σαράντη ή ανεύρεση και των δικών του λειψάνων, τα όποια βρίσκονταν μέσα σε χείμαρρο θαμμένα, σε αγροτική περιοχή βορείως της πόλεως των Μεγάρων. Ό Πάίσιος πήρε μαζί του τον ιερέα Ιωάννη Μουστάκα, οί οποίοι αφού ήρθαν στον ορισμένο τόπο, είδαν ότι υπήρχαν θάμνοι ανέπαφοι και μεγάλη πέτρα, κάτω από την οποία υπήρχαν δύο τεράστια φίδια, γι' αυτό και ήταν αδύνατο να σκάψουν. Αφού γονάτισαν και προσευχήθηκαν, με τη χάρι του Θεού εξαφανίσθηκαν τα φίδια, και φωτεινή λάμψη βγήκε από τους θάμνους, κάτω από τους οποίους υπήρχαν τα ιερά λείψανα. Αφού τα μάζεψαν με ευλάβεια και κατάνυξη, τα έφεραν στα Μέγαρα και τα τοποθέτησαν μαζί με τα λείψανα των άλλων πέντε Μαρτύρων. Στο μέρος αυτό πού βρέθηκαν τα ιερά λείψανα του αγίου Σαράντη, κτίσθηκε αργότερα μικρό ξωκλήσι, που αν και βρίσκεται στην κοίτη του χειμάρρου, διατηρείται χωρίς βλάβη, μέχρι σήμερα. 

Ό Παΐσιος όταν έφτασε σε ηλικία σαράντα περίπου χρονών αν και δεν είχε πάει σχολείο, με τον φωτισμό του Θεού έμαθε τα απαραίτητα γράμματα και χειροτονήθηκε ιερεύς το έτος 1828, προκόπτοντας πάντοτε με την ευλογία του Θεού και την βοήθεια των αγίων Μαρτύρων. 

Μετά το θάνατο του ιερέα Παϊσίου το έτος 1848, πολλοί ευσεβείς Μεγαρείς, οι οποίοι πολλές φορές είχαν ευεργετηθεί από τους Αγίους, θεωρούσαν απρεπές να βρίσκονται τα αγία λείψανα στο ερειπωμένο σπιτάκι, πού είχε κτισθεί από τον Παΐσιο στον τόπο πού βρέθηκαν οι Άγιοι. Άρχισαν λοιπόν ενέργειες να κτισθεί ιερός Ναός, στον τόπο πού υπήρχαν οι τάφοι των Άγιων, προς τιμήν και μνήμη τους. Ό θεμέλιος λίθος ετέθη το έτος 1889, και με κοινή δαπάνη και βοήθεια όλων των Μεγαρέων κτίσθηκε το ωραίο Παρεκκλήσιο των αγίων Μαρτύρων, ακριβώς στον τόπο πού βρίσκονται και οι τάφοι τους, οπού προστρέχουν με ευλάβεια οί ευσεβείς Μεγαρείς όλο το χρόνο, για να προσευχηθούν και να ζητήσουν τη βοήθεια των Αγίων, και ιδιαίτερα τη μέρα της μνήμης τους, όταν με κάθε μεγαλοπρέπεια λιτανεύονται τα ιερά λείψανα τους. 

Πλήθος θαυμάτων έχουν γίνει και συνεχίζουν να γίνονται σ' εκείνους που με καθαρή καρδιά και ακλόνητη πίστη ζητούν την προστασία τους. Από αυτά σημειώνουμε μερικά, προς δόξα του εν Τριάδι Θεού και τιμή των θαυματουργών Μαρτύρων Του. 

1)Μετά πέντε μήνες από την εμφάνιση των Αγίων, είχε ήδη διαδοθεί ή φήμη τους ως θαυματουργών. Όταν το έμαθε κάποιος ονόματι Αναστάσιος από το χωριό Κακόσι της Θίσβης ο οποίος έπασχε από ακάθαρτα πνεύματα, Αφού ήρθε με τη βοήθεια των γονέων του και προσευχόταν επί εννέα μέρες στον τάφο των Αγίων θεραπεύθηκε, και γύρισε υγιής στο σπίτι του δοξάζοντας το Θεό. Μετά απ' αυτά έγινε Μοναχός και αφιέρωσε τον εαυτό του στη Μονή της Μακαριωτίσσης κοντά στην Δόμβραινα. 

2)Από τις Σπέτσες κάποιος αόμματος ονόματι Ιωάννης Μανδρόζος, αφού ήρθε με μεγάλη προθυμία και ευλάβεια στον τάφο των Αγίων και Αφού προσευχήθηκε με πολλά δάκρυα ζητώντας να δή το φως της ημέρας, θεραπεύθηκε με τη χάρι των Αγίων, τελείως. Ευγνωμονώντας το Θεό για το θαύμα αυτό, έγινε μοναχός και αφιέρωσε τον εαυτό του στο Άγιο Όρος. 

3)Ή Παγώνα σύζυγος Αθανασίου Οικονομοπούλου, από το Μαζί των Μεγάρων, θεραπεύθηκε από το δαιμόνιο που έπασχε, Αφού με νηστεία και προσευχή παρακαλούσε τους αγίους Μάρτυρες. 

4) Όταν κατά το έτος 1828, καταδιωγμένοι οί Μεγαρίτες από την επιδρομή των Τούρκων, οχυρώθηκαν στον λεγόμενο «τοίχο» πού σώζεται μέχρι σήμερα, έπεσε μεγάλη επιδημική αρρώστια και είχαν αρρωστήσει περισσότερα από εκατόν ογδόντα άτομα. Όταν όμως γινόταν για τον καθένα αγιασμός με την παρουσία των αγίων λειψάνων ερχόταν θαυμαστή θεραπεία. 

Σημαντικό είναι και το εξής γεγονός πού συνέβαινε την ίδια εποχή. Οι αποκλεισμένοι Μεγαρίτες στον «τοίχο», που μάχοντο κατά των Τούρκων είχαν μόνο σαράντα δύο μαχητές. Την ώρα όμως του πολέμου γινόντουσαν σαράντα οκτώ, γιατί μεταξύ τους βρίσκονταν και έξι ακόμα πολεμιστές άγνωστοι, οι οποίοι ενίσχυαν τους συμπολεμιστές τους, λέγοντας τους να έχουν θάρρος και βεβαιώνοντας τους ότι δεν πρόκειται να νικηθούν. Και πράγματι ποτέ δεν νικήθηκαν οι Μεγαρίτες από τους χιλιάδες Οθωμανούς Τούρκους. Μετά το τέλος κάθε μάχης οι μαχητές ήσαν πάλι σαράντα δύο, και δεν μπορούσαν να καταλάβουν ποιοι ήσαν και από που είχαν έρθει οί άλλοι έξι συμπολεμιστές τους. 

Αυτό το παράξενο θαύμα γινόταν σ' όλες τις μάχες πού έκαναν οί Μεγαρίτες με τους Τούρκους. Ή απορία τους λύθηκε όταν μετά την τελευταία μάχη οι εχθροί υποχώρησαν νικημένοι και οι άγιοι Μάρτυρες φανέρωσαν τη δύναμη τους, μετατραπέντες από πεζούς σε εφίππους στρατιώτες, φανερώνοντας ταυτόχρονα στους συμπολεμιστές τους τον τόπο στον όποιο βρίσκονταν και στον όποιο μπορούσαν να ζητούν τη βοήθεια τους. Ό τόπος αυτός είναι ό τόπος στον οποίο βρέθηκαν τα άγια λείψανα τους. 

5)Διπλό θαύμα περιγράφεται ότι συνέβη στις μέρες του εκδότη της παλιάς ακολουθίας, Αθανασίου Ί. Παπασιδέρη: Στις 2 Ιουλίου 1881 έμεινε άφωνος από αρρώστια ό εργαζόμενος στους αγίους Θεοδώρους της Θήβας, Μεγαρίτης Αθανάσιος Δέσκος και τον έφεραν σε κακή κατάσταση στα Μέγαρα. Αρχικά τον πήγαν στον Άγιο Ιερόθεο προκειμένου να θεραπευθεί. Μη μπορώντας όμως να παραμείνει άλλο ή γριά σύζυγος του, μετά από πέντε μέρες επανήλθαν στα Μέγαρα και κατέφυγαν στη προστασία των αγίων Μαρτύρων, στο μικρό σπιτάκι πού φυλάσσονταν τα άγια λείψανα, διανυκτερεύοντας και προσευχόμενοι επί τέσσερις μέρες. Την τελευταία, πού ήταν ή 26η προς την 27η Ιουλίου, κατά τα μεσάνυχτα άκουσαν θόρυβο ιππέων, οι οποίοι αφού σε λίγο μπήκαν μέσα, άφησαν κατάπληκτο τον άρρωστο. Από τους ιππείς αυτός πού μπήκε πρώτος ακούστηκε να λέει «Δωρόθεε, άνθρωποι εδώ». Αμέσως κατεβαίνει ένας από τους ιππείς, και πιάνει, τον μέχρι της στιγμής άφωνο, από τη μασχάλη και αφού τον τίναξε του είπε: «Να μην πάψης να πιστεύεις στο Χριστό», ενώ ταυτόχρονα ακούσθηκε άλλη φωνή να λέει: «Δωρόθεε φόνος γίνεται». Και αμέσως ακούστηκε θόρυβος από την γρήγορη έξοδο των ιππέων από το σπιτάκι. Την στιγμή αυτή αρχίζει να μιλά ό άρρωστος στη σύζυγο του, ή οποία ήταν γεμάτη τρόμο, και από τον φοβερό θόρυβο της εξόδου των ιππέων, και από την απροσδόκητη ομιλία του συζύγου της. Όταν συνήλθε γονάτισαν και προσευχήθηκαν και δόξασαν το Θεό και τους Άγιους, για το θαύμα, και έφυγαν για το σπίτι τους. Όταν έφτασαν, πρώτος ό θεραπευμένος χαιρέτησε τα παιδιά του λέγοντας τους «Καλημέρα», τα όποια και δοκίμασαν πολλή μεγάλη χαρά, ακούγοντας τον πατέρα τους να μιλά. Τους είπε ακόμα ότι εκείνη τη νύχτα έγινε φόνος, άγνωστο όμως ποιος και πού. Σ αυτό το τελευταίο δίσταζαν να πιστέψουν ή σύζυγος του και τα παιδιά του, νομίζοντας ότι παραλογίζεται. Πράγματι όμως το πρωί της 27 ης Ιουλίου φονεύθηκε ό Γεώργιος Ί. Μαργέτης. 

Τα θαύματα πού αναφέρθηκαν πιο πάνω, όπως και μερικά άλλα, περιγράφονται στην ακολουθία του 1896. Τα θαύματα των Άγιων πού περιγράφονται στη συνέχεια, είναι λίγα από τα πολλά σύγχρονα, και μας τα διηγήθηκαν ό πανοσιολ. Άρχιμ. π. Δαμασκηνός Κατρακούλης και οι αδελφές της Ί. Μονής άγ. Ιωάννου Μακρινού. 

1.Το έτος 1977, την παραμονή της εορτής των αγίων Μαρτύρων [15 Αυγούστου], ασθενούσε πολύ βαριά ό ιδρυτής της ιεράς Μονής αγίου Ιωάννου Προδρόμου (Μακρινού) Άρχιμ. π. Δαμασκηνός Κατρακούλης, έτσι ώστε, για πρώτη φορά στη ζωή του, προς μεγάλη του λύπη, δεν μπόρεσε να παρευρέθη στο πανηγύρι των Αγίων και τη λιτάνευση των αγίων λειψάνων τους. 

Το βράδυ οι αδελφές της Μονής, για παρηγοριά τους έλεγαν μεταξύ τους: «Να αφήσομε την εξώπορτα ανοιχτή να περάσουν οι άγιοι Μάρτυρες». Και στην απελπισία τους παρακαλούσαν θερμά τους Αγίους, να θεραπεύσουν τον π. Δαμασκηνό. Άλλα και ό πιστός Μεγαρικός λαός όταν έμαθε τον λόγο για τον οποίο δεν παρευρισκόταν στο πανηγύρι ό πατήρ Δαμασκηνός, άρχισε να λέει με μεγάλη απλότητα και πεποίθηση: «Οι άγιοι Μάρτυρες θα πάνε με τα αλόγα τους και θα τον κάνουν καλά». 

Στο Μοναστήρι περίπου στις 11 τη νύκτα και ενώ οι μοναχές είχαν αποσυρθεί στα κελιά τους, ακούγεται θόρυβος πολύς, σαν καλπασμός αλόγων. Την ίδια στιγμή υπερκόσμιο φως έλαμψε στα κελιά μερικών αδελφών, ενώ ό άγιος Ιάκωβος ξύπνησε μία αδελφή ή οποία κοιμόταν. Γεμάτες έκσταση και χαρά οι μοναχές, μόλις συνειδητοποίησαν την επίσκεψη των αγίων Μαρτύρων, άρχισαν να μαζεύονται στο κελί της Ηγουμένης. Και το παράδοξο είναι, ότι κάθε μια απ' αυτές ισχυριζόταν ότι ό καλπασμός έγινε έξω από το δικό της κελί. 

Με δάκρυα, βαθιά κατάνυξη και θερμή ευγνωμοσύνη, άρχισαν δοξολογία προς τον Άγιο Θεό και ευχαριστία προς τους αγίους Μάρτυρες, οι οποίοι άκουσαν την ταπεινή τους δέηση. Πράγματι από την ώρα εκείνη θεραπεύθηκε ό π. Δαμασκηνός, με την επίσκεψη των αγίων Μαρτύρων, προς δόξα του Πανάγαθου Θεού, ό οποίος δόξασε για άλλη μια φορά τους αγίους Του Μάρτυρες. 

Λίγα χρόνια πριν απ' αυτό το θαύμα οι ίδιες μοναχές είχαν ακούσει, με τρόπο θαυμαστό, πολύ καθαρά στην αυλή της Μονής των, τις καμπάνες του πανηγυρικού εσπερινού των αγίων Μαρτύρων. Πρέπει να σημειωθεί, ότι το Μοναστήρι του αγίου Ιωάννου Μακρινού απέχει από τα Μέγαρα περίπου 22 χιλιόμετρα. 

2.Ή πρώην καθηγουμένη της ιεράς Μονής Όσιου Μελετίου, μοναχή Χριστονύμφη Χατζοπούλου, με πολύ συγκίνηση διηγείται την εμφάνιση των αγίων Μαρτύρων σ' αυτήν. Στη νεανική της ηλικία, είδε δέκα έφιππους και λαμπρότατους στρατιώτες να περνούν κάτω από το σπίτι της. Τα άλογα τους ήσαν ρωμαλέα, χρώματος λευκού και κόκκινου. Έκπληκτη φώναξε την ευσεβή γιαγιά της (το γένος Ζήσου) και τη ρώτησε ποιοι ήσαν. Εκείνη, με πολύ απλότητα και βεβαιότητα, αποκρίθηκε ότι ήσαν οι άγιοι δέκα Μάρτυρες. Από τη γλυκύτητα δε την οποία αισθάνθηκαν στην καρδιά τους με την εμφάνιση των Αγίων, βεβαιώθηκε , ή αλήθεια των λόγων της γιαγιάς της. 

3.Κατά τα χρόνια της γερμανικής κατοχής και κατά τη νύχτα, Όταν ή κυκλοφορία ήταν αυστηρά απαγορευμένη κάποια γυναίκα από τα Μέγαρα είδε να περνούν δέκα έφιπποι στρατιώτες έξω από το σπίτι της. Όταν γεμάτη φόβο τους συνέστησε, ότι υπάρχει κίνδυνος από τους φοβερούς κατακτητές, πήρε την εξής απάντηση: «Μη φοβάσαι, εμείς σας φυλάμε, οι δέκα Μάρτυρες». Και έγιναν άφαντοι. Αυτή δεν ήταν ή μόνη φορά πού οι Άγιοι έδειξαν την προστασία τους στο Μεγαρικό λαό, κατά τους δύσκολους εκείνους χρόνους. 

4.Το έτος 1958 ασθενούσε βαρεία από διφθερίτιδα ή μικρή θυγατέρα του Γεωργίου και της Ευγενίας Μαργέτη από τα Μέγαρα. Οι γιατροί τους είχαν απελπίσει για την εξελίξει της ασθενείας. Γύρω στα μεσάνυχτα ή μητέρα του ασθενούς κοριτσιού αγρυπνούσε κοντά στο κρεβάτι του και παρακαλούσε τους αγίους Μάρτυρες να σώσουν το παιδί της. Ξαφνικά άκουσε καλπασμό αλόγων, χλιμίντρισμα και ρουθούνισμα στο παράθυρο του δωματίου, πού βρισκόταν το άρρωστο παιδί. Αγανακτισμένη ή μητέρα, σηκώθηκε να μαλώσει τους ανθρώπους πού είχαν τα άλογα, έτοιμη, να τους πει: «Μα δε μαζεύετε τέτοια ώρα τα άλογα σας απ' τα ξένα σπίτια;» Οι ιππείς όμως είχαν εξαφανισθεί. Αμέσως κατάλαβε την επίσκεψη των αγίων Μαρτύρων και από το γεγονός ότι το παιδί της από την ώρα εκείνη έγινε τελείως καλά, προς δόξα του Αγίου θεού και των αγίων ενδόξων Μαρτύρων Του. 

Τα τρία θαύματα τα όποια αναφέρονται στη συνέχεια, τα διηγήθηκαν προσωπικώς σ' εμάς, τα πρόσωπα στα όποια συνέβησαν και τα οποία ευεργετήθηκαν από τους αγίους Μάρτυρας. 

1)Το έτος 1925, όταν ή κ. Μαρία Κοντομηνά (το γένος Παναγ. Κακαρίκου) ήταν 15-16 ετών, αρρώστησε πολύ βαριά από τύφο. Ό τότε γιατρός Πίνδαρος Ξεκούκης αγωνίσθηκε πολύ να την θεραπεύσει, άλλα χωρίς αποτέλεσμα. Ένα από τα βραδιά εκείνα, ή γιαγιά της (μητέρα της μητέρας της) είδε στο όνειρο της την άρρωστη εγγονή της, να έχη κρεμασμένη στο λαιμό της την εικόνα των αγίων Μαρτύρων και να ανεβαίνει στο βουνό, προς τον άγιο Γεώργιο της Πάχης. Άπ' αυτό παρακινήθηκαν και πήραν στο σπίτι της άρρωστης, την λειψανοθήκη με τα ιερά λείψανα των αγίων Μαρτύρων. Ξενυχτούσαν προσευχόμενοι, όταν άκουσαν ποδοβολητά αλόγων και είδαν το καπάκι της λειψανοθήκης να ανοίγει μόνο του, μερικά εκατοστά. Ήταν φανερή ή παρουσία των αγίων Μαρτύρων. Με χαρά και δέος γονάτισαν και ευχαρίστησαν, ενώ ή άρρωστη Μαρία, ή οποία μέχρις εκείνη τη στιγμή παρέμενε με κλειστά μάτια και χωρίς να μιλά, άνοιξε τα μάτια και ζήτησε νερό. Είχε θεραπευθεί από τους αγίους Μάρτυρας. 

2) Στις 15 Φεβρουαρίου 1984, στις 12 περίπου τα μεσάνυχτα ό Αθανάσιος Άνδρ. Παπαβασίλης, μόλις είχε παρκάρει το αυτοκίνητο του κι έμπαινε στην αυλή του σπιτιού του, άκουσε καλπασμό αλόγων τα όποια πλησίαζαν από το δυτικό μέρος του δρόμου (της οδού Δημοσθένους), ενώ έβλεπε μόνο φως να έρχεται προς το μέρος του. Του έκανε εντύπωση ό καλπασμός και, περίεργος, περίμενε να δή τα άλογα. Το φως και ό καλπασμός πέρασαν εμπρός του, και επέστρεψαν σε λίγο από το ανατολικό μέρος του δρόμου. Το ίδιο βράδυ βλέπει στον ύπνο του κάποιον να του παραγγέλλει: Αύριο πού θα ταξιδέψεις, να προσεχής αυτόν πού θα έρχεται πίσω σου. Πράγματι το πρωί ταξίδεψε με το Ι.Χ. αυτοκίνητο του προς την Θεσσαλονίκη, με πολλή προσοχή, λόγω της ανωτέρω προειδοποιήσεως. Κι όμως κάποιος πού ακολουθούσε με αυτοκίνητο, έπεσε με μεγάλη ταχύτητα επάνω στο δικό του Ι.Χ. και του προξένησε μεγάλη ζημιά, χωρίς όμως να πάθη ό κ. Παπαβασίλης τον παραμικρό τραυματισμό. Ήταν ή προστασία των αγίων Μαρτύρων. 

3)Το νεώτερο γνωστό θαύμα των άγιων Μαρτύρων, έγινε στις 15 Αυγούστου 1990, παραμονή της εορτής των. 

Ό μικρός Νίκος, ηλικίας 10 ετών, γιος του Ιεροθέου και της Σοφίας Καρώνη, είχε εκ γενετής μεγάλο πρόβλημα με την ακοή του. Οι γιατροί είχαν αποφανθεί ότι δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτε. Την παραμονή της εορτής των Αγίων, όπως αναφέρθηκε, επισκέφθηκαν οί γονείς μαζί με τον μικρό Νίκο το Ί. Παρεκκλήσιο των αγίων Μαρτύρων για να προσκυνήσουν. Ό Νίκος ρωτούσε με πολλή περιέργεια και ζήλο να μάθη τι είναι οί άγιοι Μάρτυρες. Ό ευσεβής πατέρας του, του εξηγούσε με υπομονή. Μεταξύ των άλλων του ανέφερε ότι οί άγιοι Μάρτυρες έχουν από τον Θεό το χάρισμα να θεραπεύουν αρρώστους. Ό Νίκος ρώτησε: Μπορούν να θεραπεύσουν κι εμένα; Βεβαίως μπορούν, του απάντησε ό πατέρας του. (Ήταν περίεργη ή όλη συζήτηση, λέει ό πατέρας του, λες και ό Νίκος προαισθανόταν ότι κάτι θα γίνει). Σε λίγο 6 μικρός ζήτησε να κατεβεί στον τόπο πού βρέθηκαν τα ιερά λείψανα. Πράγματι κατέβηκαν τα σκαλοπάτια, μέχρις ενός σημείου, ό Νίκος και οί γονείς του. Αυτό ήταν! Από τη στιγμή εκείνη το παιδί έπαψε να εχη ακουστικό πρόβλημα. Έγινε τελείως καλά, πράγμα πού ανακοίνωσε με χαρά στους γονείς του. 

Όντως, θαυμαστός ό θεός εν τοις Άγίοις αυτού. 

Άρχιμ. Δωρόθεος Μουρτζούκος. 

 

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ ΤΩΝ ΕΝ ΜΕΓΑΡΟΙΣ ΑΓΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ 

Ο χρόνος του μαρτυρίου των αγίων έξι Μαρτύρων (όπως και των άλλων τεσσάρων, συνολικώς δέκα) οι οποίοι μαρτύρησαν στα Μέγαρα, παραμένει άγνωστος, εφ' όσον ούτε στα Μαρτυρολόγια αναφέρεται, ούτε οι ίδιοι οι άγιοι Μάρτυρες απεκάλυψαν κάτι περί αυτού. 

Όμως, αν και δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις,, οι οποίες μας βοηθούν να τοποθετήσομε, κατά προσέγγιση τουλάχιστον, τον χρόνο του μαρτυρίου των εν Μεγαρείς αγίων Μαρτύρων. Οι ενδείξεις αυτές είναι: 

1) Οσάκις εμφανίζονται οί άγιοι Μάρτυρες, από της ανευρέσεως των ιερών λειψάνων τους το 1798, μέχρι σήμερα, εμφανίζονται σχεδόν πάντοτε ως έφιπποι ρωμαίοι στρατιώτες. 

2) Στις πρώτες εικόνες τους, οί όποιες έγιναν με την υπόδειξη του Παϊσίου, στον όποιο είχαν εμφανιστεί οί άγιοι Μάρτυρες επανειλημμένως, και υπέδειξαν την ύπαρξη των ιερών λειψάνων τους, απεικονίσθηκαν οί Άγιοι να φορούν στολές ρωμαίων στρατιωτών, διότι έτσι τους είδε στις εμφανίσεις τους ό Παΐσιος. 

3) Το όνομα ΣΑΡΑΝΤΗΣ το όποιο φέρει ό ένας από τους αγίους Μάρτυρας, έχω την γνώμη, ότι μας δίδει την δυνατότητα τοποθετήσεως των Αγίων, σε συγκεκριμένη πλέον ιστορική περίοδο. 

Το όνομα Σαράντης είναι άγνωστο στους τρεις πρώτους χριστιανικούς αιώνες, αρχίζει όμως να δίδεται ως βαπτιστικό όνομα στους Χριστιανούς, προς τιμήν των αγίων Τεσσαράκοντα (Σαράντα) Μαρτύρων, οί οποίοι μαρτύρησαν στην παγωμένη λίμνη της Σεβαστείας της Αρμενίας (Μ. Ασίας) το έτος 320, επί του Αυτοκράτορας της Ανατολής Λικινίου. (Ό αυτοκράτωρ της Ανατολής Λικινιος, 308-323, παρά την Απόφαση ή Διάταγμα των Μεδιολάνων του Φεβρουαρίου 313, περί ανεξιθρησκίας, το όποιο εξέδωσε από κοινού με τον Μ. Κωνσταντίνο, αργότερα για λόγους καθαρώς πολιτικούς άλλαξε γνώμη, και με διαταγή του υποχρεώθηκαν οί χριστιανοί να αρνηθούν την πίστη τους, κήρυξε δηλαδή διωγμό). 

Κατά τον διωγμό αυτόν μαρτύρησαν οί άγιοι Σαράντα μάρτυρες, των οποίων ή Εκκλησία μας τίμα την μνήμη Στις 9 Μαρτίου. Ό Σεβασμός των χριστιανών για τους άγ. Σαράντα Μάρτυρες υπήρξε πολύ μεγάλος, και ή τιμή της μνήμης τους διαδοθεί ταχύτατα σε όλη την Ανατολή. Εκτίσθησαν 1. Ναοί (και αργότερα Ί. Μονές) προς τιμήν τους, εξεφωνούντο εγκωμιαστικοί λόγοι, τελούντο αγρυπνίες (παννυχίδες) την ήμερα της μνήμης τους, και οί Χριστιανοί κατά το βάπτισμα τους έπαιρναν το όνομα Σαράντης, προς τιμήν των άγ. Σαράντα.

Ό αγ. Μάρτυς Σαράντης, επομένως, βαπτισθεί και έλαβε το όνομα αυτό, μετά τον Μάρτιο του έτους 320 μ.Χ. Αυτό σημαίνει ότι μαρτύρησε μετά την ημερομηνία αύτη.

Αλλά δεν ήταν δυνατόν να μαρτυρήσει στα Μέγαρα της Αττικής μετά την ημερομηνία αυτή, διότι γνωρίζομε ότι από το έτος 314 μ.Χ. ό Λικίνιος είχε παραχωρήσει την κυρίως Ελλάδα (μαζί με την Μακεδονία, την Ιλλυρία, την Δαρδανία και μέρος της Μοισίας) στον Μ. Κωνσταντίνο. Άρα ό άγιος Μάρτυς Σαράντης μαρτύρησε μετά το τέλος της βασιλείας του Μ. Κωνσταντίνου (21 Μαΐου 337 μ.Χ.), σε επόμενο διωγμό.

Κι ό επόμενος διωγμός είναι της εποχής του αυτοκράτορας Ιουλιανού του Παραβάτου (361-363). Βεβαίως ό Ιουλιανός δεν κήρυξε επισήμως διωγμό, με κάποιο Διάταγμα. Άλλα λόγω της αντιχριστιανικής πολιτικής του, του χλευασμού εκ μέρους του της πίστεως των Χριστιανών και της υποστηρίξεως με διαφόρους τρόπους και μέσα της ειδωλολατρικής θρησκείας, πολλοί Διοικητές επαρχιών, πολιτειακοί αξιωματούχοι και παράγοντες της ειδωλολατρικής κοινωνίας, ή οποία ήταν ακόμα εν δράσει αν και έπνεε τα λοίσθια, με την κάλυψη ή και προτροπή του Ιουλιανού κατεδίωξαν, κακοποίησαν, βασάνισαν και θανάτωσαν πολλούς χριστιανούς, κληρικούς και λαϊκούς, επισήμους και απλοϊκούς, οί οποίοι έδειχναν εμμονή και σταθερότητα στην αγία πίστη του Χριστού. Αναφέρομε μερικά παραδείγματα αγίων , οί οποίοι μαρτύρησαν κατά την περίοδο της βασιλείας του Ιουλιανού του Παραβάτου: Ό αγ. Ιερομάρτυς Βασίλειος πρεσβύτερος εν Άγκυρα [22 Μαρτίου], ό αγ. Ιερομάρτυς Μάρκος επίσκοπος Άρεθουσίων, Κύριλλος ό Διάκονος και οί συν αύτοίς [29 Μαρτίου], ό αγ. Ιερομάρτυς Δωρόθεος επίσκοπος Τύρου [5 Ιουνίου], ό αγ. Ιερομάρτυς Τιμόθεος επίσκοπος Προύσσης [10 Ιουνίου], οι αγ. Μάρτυρες Μανουήλ, Σαβέλ και Ισμαήλ [17 Ιουνίου], ό αγ. Μεγαλομάρτυς Αρτέμιος [20 Οκτωβρίου], ό αγ. Μάρτυς Θεόδωρος ό εν Αντιόχεια [24 Νοέμβρη]. οι άγιοι δεκαπέντε Ιερομάρτυρες εν Τιβεριουπόλει (Στρωμνίτση της Μακεδονίας) [28 Νοέμβρη], οι αγ. Μάρτυρες Πατερμούθιος, Κόπρις και Αλέξανδρος [17 Δεκεμβρίου], και άλλοι. 

Κατά την περίοδο λοιπόν της βασιλείας του Ιουλιανού του Παραβάτου, βάσει των όσων αναφέραμε, έχομε τη γνώμη, ότι μαρτύρησαν και οι εν Μεγαροις άγιοι Μάρτυρες.

Αρχιμ. Δωρόθεος Μουρτζούκος