Κυριακή Στ΄ Ματθαίου - π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος

Κυριακή Στ΄ Ματθαίου

Κεφ.θ΄,1-9 

Κήρυγμα του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου την Κυριακή 23ης Ιουλίου του 2000 σε mp3 -εδώ

Έτσι όπως έφτιαξε ο Θεός τον κόσμο, τον έφτιαξε όλο με μεγάλα πράγματα, [επιτρέποντας] αυτά τα μεγάλα [πράγματα] να τα διακρίνουμε μέσα από πολύ απλές γραμμές. Είναι σαν τον ορίζοντα που χωρίζει κάποια στιγμή το σκοτάδι με το φως, και πρέπει να μπορείς να πιάσεις αυτή τη γραμμή του ορίζοντα για να διακρίνεις το πολύ μεγάλο που είναι το φως από το πολύ βαραθρώδες που είναι το σκοτάδι. 

Το κείμενο που ακούσαμε πριν από λίγο, μέσα στην πάντοτε μόνιμη απλότητα του Ευαγγελικού Λόγου, περιγράφει μέσα από τέτοιες ευδιάκριτες μεν, αλλά για πολλούς δυσδιάκριτες, λεπτεπίλεπτες ισορροπίες τη βαθιά εσωτερική θεραπευτική που έχει ο κάθε άνθρωπος να λειτουργήσει, προσεγγίζοντας τον Χριστό. 

Όλο το κείμενο παίζεται, θα λέγαμε, πάνω σε τρεις τέτοιες πραγματικά λεπτεπίλεπτες ισορροπίες που ουσιαστικά κρίνουν όχι απλώς το κείμενο -το κείμενο το γράφει ο Απόστολος Ματθαίος- αλλά κρίνουν τη ζωή μας. Να σας δηλώσω τις ισορροπίες. 

Τι διαφέρει η λέξη «φέρω» από το «προσφέρω»; Τι διαφέρει η λέξη «έχω πίστη» από το «βλέπω την πίστη»; Πόσο διαφέρει η λέξη «θεραπεία» από το «συγχωρούνται οι αμαρτίες»; 

Να δούμε λίγο αυτές τις λεπτεπίλεπτες γραμμές του ορίζοντα, για να καταλάβουμε πώς ο Χριστός κάνει τη θεραπεία Του με έναν τρόπο ουσιαστικό, αλλά για εμάς δυσδιάκριτο, γιατί δεν έχουμε καθαρό νου.

Στο κείμενο λέγεται ότι τον παραλυτικό τον προσέφεραν. Προσέξτε! Όχι τον έφεραν, τον προσέφεραν. Άλλο φέρνω και άλλο προσφέρω. Νομίζω είναι κατανοητό. Φέρνω κάτι με μια ουδέτερη στάση πολλές φορές. Προσφέρω κάτι σημαίνει, το δίνω εκεί και λέω, τελειώσαμε. Ξέρω πως εμείς αποτύχαμε και το προσφέρω εδώ. Το πρόσφορο εξάλλου. Και το προσφέρω εδώ. Και εδώ η δική μας αποτυχία θα πληρωθεί μέσα από την προσφορά μας. Τον παραλυτικό, λοιπόν, τον προσέφεραν.

Είναι η πρώτη διάθεση και διάσταση της θεραπευτικής. Δεν φέρω τον εαυτό μου στον Χριστό, τον προσφέρω. Όπου σημαίνει ότι και να γίνει, και άσχημα να πάνε τα πράγματα, [και] καλά να πάνε τα πράγματα, και όμορφο να μου φαίνονται και άσχημα να μου φαίνονται, όταν κάνω αυτή την προσφορά, τα πράγματα είναι πέρα από το καλό και το άσχημο. Πέρα από το μεγάλο και το μικρό. Τα πράγματα οδεύουν στον Χριστό. Και αυτό είναι το μείζον. 

Γιατί όλη η ιστορία του κόσμου οδεύει στον Χριστό. Δεν μας νοιάζει αν θα γίνουν μεγάλα τα πράγματα ή μικρά τα πράγματα, αν θα πάνε καλά για εμάς ή δεν θα πάνε καλά. Πόσες φορές ταλαιπωρούμαστε σε αυτή την ισορροπία και πολλές φορές τα βάζουμε και με τον Χριστό.

Είναι πολύ ανόητες ανισορροπίες που έχουμε στο μυαλό μας. Το θέμα είναι να προσφέρουμε, που λέμε: «εγώ δεν ξέρω τίποτε, από σένα θα ζήσουμε». Πόσες φορές η ακολουθία – και θα τα ακούσουμε και μετά από λίγο – λέει: «και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα». Γι' αυτό ακριβώς το λέει. Ότι ξεπερνάμε το «μας πάνε καλά» και «δεν μας πάνε καλά [τα πράγματα]», το καλό και το κακό, το όμορφο και το άσχημο. Όλα προσφέρονται στον Χριστό.

Και εδώ η τομή της θεραπευτικής, η πρώτη, είναι αυτή η λεπτή διάκριση. Του «φέρω» και «προσφέρω». Γι' αυτό ακριβώς αρχίζει η θεραπεία αυτού του παραλυτικού.

Και ρώτησα ένα δεύτερο ερώτημα: Πόσο διαφέρει η λέξη «έχω πίστη» από το «βλέπω πίστη»; Η λέξη «έχω πίστη», αναφερόμενη στο πρώτο πρόσωπο, κρίνω εγώ αν έχω πίστη ή δεν έχω. Και πώς μπορώ να το κρίνω; Ποιο είναι το μέτρο για να το κρίνω; Ποιες δυνατότητες έχω να το κρίνω;

Μπορεί να νομίζω πως αυτό που έχω είναι πίστη και να μην είναι τίποτε. Να είναι ένα παιχνίδισμα του νου μου. Ένα παιχνίδισμα ρομαντικό της καρδιάς μου. Πολλές φορές το αναλύω και δεν βγαίνει τίποτε. Ήδη καταλαβαίνοντας τη λέξη «προσφέρω», αρχίζει να γίνεται κατανοητό τι σημαίνει η λέξη «πίστη». 

Προσφέρω, πια, σημαίνει: Λειτουργείται πάνω μου η πίστη. Και δεν μπορώ να αξιολογήσω αν έχω πίστη. 

«Καὶ ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπεν». Βλέπετε. Δεν είναι δική μας [η] αξιολόγηση. Είναι το κοίταγμα που κάνει ο Χριστός. Και το κοίταγμά Του είναι μοναδικό. Και Εκείνος ξέρει πού είναι η πίστη και πού δεν είναι. 

Και σίγουρα η ρίζα της και το θεμέλιό της κρίνεται σε αυτή την πρώτη λέξη της προσφοράς. Άρα σταματάμε να κάνουμε αναλύσεις. Πόσο πιστεύω, πόσο δεν πιστεύω. Και εγώ δεν ξέρω τίποτε. Εγώ προσφέρομαι στον Χριστό. Και αν πιστεύω δεν με νοιάζει και αν δεν πιστεύω δεν με νοιάζει! 

Ε, φυσικά, αν προσφέρεσαι στον Χριστό είσαι πέρα από την πίστη και είσαι πάνω από την πίστη. Είναι εκείνο που λέει ο Μάξιμος ο Ομολογητής: «Μα η πίστη είναι κάτι πολύ μικρό. Και αλίμονο αν αξιολογείς τα πράγματα με την πίστη». Για να γίνεις του Χριστού πρέπει να ξεπεράσεις την πίστη. Λεπτεπίλεπτες γραμμές, έτσι; 

Όπου πια προσφέρεσαι στον Χριστό και βλέπει ο Χριστός πού έχεις πίστη. Και βλέπετε στην έσχατη κρίση  -ουσιαστικά αυτή η αξιολόγηση γίνεται-  Εκείνος βλέπει πια τι έφτιαξες και τι είναι μέσα σου πέρα από τα δικά σου μέτρα και τις δικές σου αξιολογήσεις. Μετά από αυτό το ίδιο το σημείο ο Χριστός λέει τη γνωστή φράση «ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι» και ο παραλυτικός γίνεται καλά. Δεν τον θεραπεύει.

Προσέξτε. Συγχωρεί τις αμαρτίες του. Μετά έρχεται η θεραπεία. Αλλά δεν είναι εκείνη το κέντρο. Εκεί πια η συγχώρηση των αμαρτημάτων παίρνει ένα άλλο ήθος πάνω μας. Πολλές φορές γι' αυτή την έννοια της συγχώρησης των αμαρτημάτων έχουμε πολύ λανθασμένες και πολλές φορές αντιχριστιανικές σκέψεις.

Η συγχώρηση των αμαρτημάτων είναι αυτό το άλλο κοίταγμα πια. Το δικό μας για τη ζωή και του Χριστού για μας. Αν αρχίσει αυτό το άλλο κοίταγμα που σημαίνει πια μετανοώ, αλλάζει ο νους μου, τότε πια πορεύομαι σε άλλον δρόμο.

Δεν είναι πια μια ανάλυση που κάνουμε ότι κάτι γίνεται πάνω μας, κάτι καθαρίστηκε και τώρα μπορούμε να συνεχίσουμε και μπορούμε να ξαναπέσουμε. Αν αλλάξει το κοίταγμα, αν πάω τώρα και βλέπω τη Γλυφάδα από την Αίγινα, άλλαξε το κοίταγμα! Δεν μπορώ να πηγαινοέρχομαι κάθε λεπτό ανάμεσα Γλυφάδας και Αίγινας, είναι αυτή η αλλαγή του κοιτάγματος και αυτό δεν το καταλάβαμε ποτέ. Γι' αυτό θεωρούμε ότι το «πέσε-σήκω» είναι αυτονόητο ότι μπορούμε μια να αμαρτάνουμε και μια να μην αμαρτάνουμε.

Να συγχωρούμεθα. Είναι το άλλο κοίταγμα γιατί προσφέρουμε πια, γιατί εκείνος βλέπει τι έχω μέσα μου και τότε «ἀφέωνταί αἱ ἁμαρτίαι» και τότε γίνεται καλά πια. Είναι η βαθιά θεραπευτική της Εκκλησίας μας, το «γίνεται καλά» πολύ βαθιά. Μπορεί να έρθει η σωματική ίαση και μπορεί να μην έρθει η σωματική ίαση. Πόσοι ευλογημένοι άνθρωποι, πόσοι πατέρες της Εκκλησίας μας, όπως ο Απόστολος Παύλος, ζήτησαν την ίαση και δεν ήρθε, αλλά είχαν κάτι μεγαλύτερο από την ίαση, κάτι πιο βαθύ, είχαν το άλλο κοίταγμα, είχαν το κοίταγμα της μετανοίας που ήταν απρόσβλητοι και αναλλοίωτοι σε όλη τους τη ζωή. Και εδώ είναι η μεγάλη ιστορία της δικής μας θεραπείας: να αποκτήσουμε μέσα από τις δύο πρώτες τομές αυτό το άλλο κοίταγμα. Εδώ στην περίπτωση του παραλύτου εκείνος περπάτησε, σε άλλες περιπτώσεις κανείς δεν περπάτησε και όμως έγινε η βαθιά αλλαγή. Στο τέλος τέλος, τα πάντα είναι του Χριστού και εκείνος ξέρει αν πρέπει να περπατήσουμε ή δεν πρέπει να περπατήσουμε. Εμείς το ορίζουμε ακόμη και το πλαίσιο μέσα από το οποίο θα μας λειτουργήσει και εκεί λειτουργείται ο δικός μας εγωισμός.

Λεπτεπίλεπτο το κοίταγμα και πρέπει να μπορεί το μάτι να ισορροπεί πάνω στη γραμμή του ορίζοντος. Πόσες φορές χάνουμε τον ορίζοντα γιατί δεν καταλαβαίνουμε τι είναι η γραμμή του ορίζοντος. Πόσες φορές χάνουμε τα μεγάλα γιατί δεν καταλαβαίνουμε πού κρύβονται. Το κείμενο αυτό πραγματικά δίνει πορεία και σύνθεση ζωής. Μελετήστε το μετά στο σπίτι σας, διαβάστε το, σκεφτείτε λίγο αυτά τα απλά λόγια που σας είπα και μπορεί να καθορίσετε πραγματικά τη γραμμή του ορίζοντος της ζωής σας. Είναι τόσο απλό, μια γραμμή. Είπε ο Χριστός: «Το πιο εύκολο πράγμα είναι να συγχωρεθείτε» και λέτε: «εύκολο πράγμα». Ναι, το πιο εύκολο πράγμα αρκεί το μάτι να διακρίνει αυτή τη γραμμή του ορίζοντος.