ΗΧΟΣ ΒΑΡΥΣ ΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ. ΚΑΝΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ.

 ΘΕΟΤΟΚΑΡΙΟΝ 

 ΗΧΟΣ ΒΑΡΥΣ

   

ΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ.

ΚΑΝΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ.

ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΚΡΗΤΗΣ. 

ᾨδὴ ἀ’. Ἦχος βαρύς. Νεύσει σου.
Πρώτον παθών νοσήσας, ἐν τοῖς ὑψίστους ὁ δαίμων, τήν κακίστην οἴησιν, ὑπερηφάνως πέπτωκε˙ σύ οὑν Πανύμνητε Κόρη, ταύτης ἡμᾶς ῥῦσαι ταπεινώσει φρουρήσασα.

Λόγοι τῆς βλασφημίας, καί ἐννοιῶν ἀκαθάρτων, πηγάζουσι Πάναγνε ἐκ μόνης τῆς οἰήσεως, σύ οὑν δρόσῳ τοῦ ἐλέους, ψῦξον τῶν κακῶν μου, ἀγαθῇ τά ῥεύματα.

Μέγας τῆς ἀκτησίας ὁ ἀναφαίρετος πλούτος˙ Χριστοῦ γάρ πτωχεύσαντος, οὕτω τόν βίον, ἰθύνειν Κόρη, καί ἡμεῖς παρ’ αὑτοῦ διδασκόμεθα.

Ρείθροις τοῦ Ἰορδάνου, ἀνακαινίσας τήν φύσιν, Χριστός Θεονύμφευτε, ἡμῖν δέδωκε βάπτισμα, ὅπερ μολύνοντες οἷμοι! δία τοῦ δακρύων βαπτισμοῦ καθαιρόμεθα.

ᾨδὴ γ’. Ὁ κατ’ ἀρχάς τούς οὐρανούς.
Τἡ μετανοίᾳ πάν κακόν, καί πάν ἁμάρτημα εἵκει, Θεοτόκε πάντων ἡ ἐλπίς, αὑτῆς ταῖς ὀδοῖς ἡμᾶς κατεύθυνον, ὅπως τούς σχόντας δι’ αὑτῆς ἁμαρτημάτων τήν λύσιν, τύχωμεν μετρίως μεμησάμενοι.

Ἕν μετανοίᾳ ὁ λῃστής, ἐν στεναγμοῖς ὁ τελώνης, ἐν δακρύοις πόρνη τόν Θεόν, καλῶς Θεοτόκε εξιλάσαντο˙ ἐγώ δε μόνην τήν εἰς σε, ἐπικαλοῦμαι ἐλπίδα, δι’ ἦς τῆς βασάνου λυτρωθήσομαι.

Κλίμαξ ἤν εἶδεν Ιακώβ, αὑτῇ ὑπάρχεις Παρθένε˙ προετύπου δε τῶν ἀρετῶν, τήν τάξιν, τήν πρᾶξιν καί επίβασιν˙ ἦς ἐπιβαίνειν καί ἡμᾶς, δία τῆς πέμπτης βαθμίδος, δίδου τάς αἰσθήσεις ἐκκαθαίροντας.

Προϊστορών ὁ Γεδεών, τό σόν μυστήριον Κόρη, ἐπί πόκον εἵλκυσε ποτέ, οὐράνιον δρόσον˙ ἀλλά σύ κάμοι, δρόσον δακρύων ἐκ Θεοῦ, καταπεμφθῆναι δυσώπει˙ ὅπως πλήσω πόκον τόν τοῦ Πνεύματος.

ᾨδὴ δ’’. Ὁ πατρικούς κόλπους.
Ἡ παμφαής καί χαροποιός, καί ῥιπτικῇ τῶν μολυσμάτων ἄχραντε, ἡ τοῦ πένθους κλῆσιν ἔχουσα ἐργάτις εὐφρόσυνος, γένοιτο ἐμοί φυλακτήριον.

Νεανικώς πᾶσαν τοῦ θυμοῦ, ὀργῆς πικρίαν ἐκδιώκει Πάναγνε, κατανύξεως τό δάκρυον˙ ὅπερ ὡς ἱμάτιον, κάμε ἐνδυθῆναι δυσώπησον.

Λόγοι σοφῶν λέγουσι τρανώς, ὡς οὐδενί τῶν πάντων ἄλλῳ χαίρει Θεός, ὡς ἀνθρώπου ἀμαρτήσαντος, διορθώσει Πάναγνε˙ δία τοῦτο σύ με διόρθωσον.

Ὗποπεσών πταίσμασι πολλοῖς, ἐξαπορῶ ποῖον θρηνήσω πρότερον˙ ἀλλά πάντων ἐκλαθόμενος, πρός σε Θεονύμφευτε, τήν θερμήν προσφεύγω ἀντίληψιν.

ᾨδὴ ἕ’. Κύριε ὁ Θεός μου.
Ἕφή τό θεῖον στόμα, ἡ αὐτοαλήθεια ὅτι ψεύστης, μόνος ὁ διάβολος˙ τό ψεῦδος οὑν φύγωμεν, ἶνα ταῖς λιταῖς τῆς Πανάγνου, ἀληθείας τέκνα γενώμεθα.

Ἕφή Χριστός τῷ Πέτρῳ, ἑβδομηκοντάκις ἑπτά διδόναι, συγχώρησιν πταίσασιν˙ ἐμοί Θεονύμφευτε, πρέσβευε λοιπόν συγχωρήσαι, ὅταν ὡς Κριτῇ παραστήσωμαι.

Ίδίον τοῦ Δεσπότου, ἀγαθότης ἔλεος εὐσπλαγχνίας, οἰκτείρει ὡς εὔσπλαγχνος, συγχωρεῖ τά πταίσματα˙ καί ὡς ἀγαθός προνοεῖται, τοῦ σωθῆναι πάντας Θεονύμφευτε.

Δέσποινα Θεοτόκε, ἡ σεσαρκωμένον τόν Ποιητήν μου, καί πλάστην γεννήσασα, μή ἐγκαταλίπῃς με˙ καί τῆς σής μή με ἀπομέμψης, πόρρω ἀντιλήψεως δέομαι.

ᾨδὴ στ’. Ναυτιῶν τῷ σάλω.
Ἡ πληθύς Ἀγγέλων, καί τῶν Χερουβείμ καί τῶν Θρόνων, καί πᾶς νοερός σε διάκοσμος Θεομῆτορ, ὡς ὑπερτέραν αὑτῶν μεγαλύνουσιν˙ ἡμεῖς δε οἱ γήινοι καί κάτω, ἄφεσιν πταισμάτων, παρά σου αἰτούμεθα.

Ὁυρανών ὑπάρχεις, καί πάσης τῆς γῆς πλατυτέρα, καί πάντων κτισμάτων αγιωτέρα˙ καί τίς ἰσχύσῃ ἀξίως ὑμνῆσαι σου ὅμως τήν προαίρεσιν μου δέχου, καί πταισμάτων δίδου μοι ἁγνῇ συγχώρησιν.

Ὅμμα κεχυμένον, καί τοῖς ὁρατοῖς λελυμένον, τόν νοῦν οὑκ ἀφίησι τοῦ προβαίνειν, εἰς ὑψηλά θεωρίας κινήματα˙ μᾶλλον κατασπᾷ Θεοκυήτορ, πρός τά τῆς σαρκός πολυσχιδῆ παθήματα.

Σολομών προγράφει, ἐν τῆ τῶν ἀσμάτων πυκτίδι, νυμφίου καί νύμφης δραματουργίαν, τήν τοῦ Θεοῦ καί ψυχῆς δηλῶν ένωσιν˙ οὕτω συναφθῆναι με δυσώπει, τῷ ἐκ σου ασπόρως προελθόντι Πάναγνε.

Κάθισμα. 

Ὁ καρπός τῆς κοιλίας.
Οὐδαμῶς ἀλλαχόθεν ἐλπίζομεν, τήν ἡμῶν σωτηρίαν εὑρίσκειν Παναμώμητε, εἰ μή ἐκ σου τῆς βοηθείας τάχος επιτύχομεν˙ διό σε μεγαλύνομεν.

ᾨδὴ ζ’. Κάμινον παῖδες.
Στόμα πρός ὕμνον, κινῶν ὁ Προφήτης, εἵλκυσε Πνεῦμα ὡς γέγραπται˙ ἐγώ δε τοῦτο ἀνοίγων ἐρεύγομαι, φλυαρίας Πάναγνε˙ ἀλλά σύ με σωφρόνισον τῷ πόθῳ σου.

Νῦξ με βαθείᾳ, συνέχει πταισμάτων, καί ἀτενίσαι οὐ δύναμαι, πρός μετανοίας τό φέγγος Θεόνυμφε˙ ἀλλά σύ διέγειρον, τῆ θερμῇ σου πρεσβεία πρός κατάνυξιν.

Ἆκαρπός ὤφθην, συκῆ Θεομῆτορ, καί δειλιῶ τήν ἀπόφασιν τῆς εκκοπής˙ ἀλλά σύ μοι μεσίτευσον, καί τήν νῦν περίοδον˙ ὅπως βάλω κοπρίας χάριν δάκρυα.

Ὦ πως ὑποίσω τό πῦρ τῆς γεέννης! Ὦ πως ἐνέγκω τόν σκώληκα! Καί τόν βρυγμόν τῶν ὀδόντων Πανύμνητε! Ἀλλά σύ με λύτρωσαι τῆ θερμή σου πρεσβεία πρός τόν Ὕψιστον.

ᾨδὴ ἡ’. Ἄφλεκτος πυρί.
Στέναξον ψυχή, καί ἐκ μέσης τῆς καρδίας, οἰκτράν φωνήν ἀνάπεμψον, καί γοεράν τῆ τοῦ Θεοῦ σου Μητρί˙ ἐλέησόν με ἁγνῇ, τόν ὑπέρ πάντας τούς βροτούς εξαμαρτήσαντα˙ ῥῦσαι γεέννης καί σκότους αἰωνίου, καί τῆς δεξιάς με ποίησον παραστάτην.

Νήφουσάν μοι δός τήν καρδίαν καί τό ὄμμα, τῆς διανοίας γρήγορον, ἐπαγρυπνοῦν καί ἐκδεχόμενον, ἐν ὤρα ἡ οὐ δοκώ, ἐν ἀωρία τε νυκτός, τόν Θεόν ἥκοντα, θείας παστάδος ἁγνή, ἀξιώσαι καιομένην, τούς τῶν ἀρετῶν τήν λαμπάδα κεκτημένους.

Γἴνου βοηθός Παρθένε Παναγία, τῷ ἐπί σοι προστρέχοντι, καί ἐκβοῶντι μετά πίστεως˙ ἐλέησον ἀγαθή, καί πρό τοῦ τέλους ἱλασμόν πταισμάτων δίδου μοι, καί ἐν τῆ ὤρα τοῦ τέλους παράσχου σωτηρίαν, καί μετά τό τέλος ἀνάπαυσιν τελείαν.

Κράτος τῆς μίας Θεαρχίας ἐν ὑπάρχει, ἀδιαιρέτως διαιρούμενον, καί ασυγχύτως συνενούμενον˙ Πατήρ αἰτία πηγή, τῶν προελθόντων ἐξ αὑτοῦ Υἱοῦ καί Πνεύματος˙ ταύτην συμφώνως, πιστοί ὑμνολογοῦμεν, καί δοξολογούμεν, εἰς πάντας τούς αἰῶνας.

Ὁ Εἱρμός.
Ἄφλεκτος πυρί ἐν Σινᾶ προσομιλοῦσα, βάτος Θεόν ἐγνώρισε, τῷ βραδυγλώσσῳ καί δυσήχῳ Μωϋσεί˙ καί παῖδας ζῆλος Θεοῦ, τρεῖς ἀναλώτους τῷ πυρί ὑμνῳδούς έδειξε˙ πάντα τά ἔργα Κυρίου, τόν Κύριον ὑμνεῖτε, καί ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τούς αἰῶνας.

ᾨδὴ θ’. Μή τῆς φθοράς.
Ῥἤματα θείων Πατέρων ἁγνή διδάσκουσι, τήν ἀποχήν τῆς κακίας εἷναι μετάνοιαν˙ εἶτα καί κάκωσιν, νηστείαν ἀγρυπνίαν, καί συντριμμόν καρδίας, πένθος τε ηγνισμένον˙ ἀ μοι δώρησαι Μητροπάρθενε.

Ἡ φοβερά τοῦ Δεσπότου ἡμέρα ἤγγικε, καί σύ καθεύδεις ψυχή μου˙ ὦ τῆς ἀνοίας σου! Σπεῦσον ἐγέρθητι, καί δάκρυσον ἐμπόνως καί κρᾶξον τῆ Παρθένω˙ ἡ τόν Χριστόν τεκοῦσα, Θεοτόκε μου σύ με οἴκτειρον.

Τοὐ βίου ἄρτι ψυχή μου ἡ νύξ προέκοψεν, ἡ δε φρικώδης ἡμέρα τῆς ἐξετάσεως, τῶν πεπραγμένων σοι, ἐγγίζει πλησιάζει˙ φοβήθητι τό βῆμα ὦ μέλλεις παραστήναι˙ διό κρᾶξον σῶσον με Δέσποινα.

Σὗ μου προστάτις ὑπάρχεις καί καταφύγιον, σύ ἀγαλλίαμα Κόρη καί θεῖον καύχημα˙ σύ τοίνυν ρύσαί με ἐκ πάσης ἁμαρτίας, ὀργῆς θανατηφόρου, καί βλάβης καί κινδύνων, καί μελλούσης φρικτῆς κολάσεως.

Προσόμοια. 

Σἥμερον γρηγορεῖ.
Χαῖρε ῥοδωνιά ἡ ἡδύπνους, ἡ ἐκ καλύκων βλαστήσασα, Παρθενίας ῥόδον, ἐρυθρόν ευώδες˙ χαῖρε κρίνον θεῖον, ἐξ οὐ ὁ τά κρίνα, τοῦ ἀγροῦ ποικίλας, στολήν τήν ανήθευτον, σαρκός περιεβάλετο, πορφύραν ἀποκρύπτουσαν Σολομονικήν, χαῖρε ἄνθος, πάσης χροιάς ποικιλώτερον.

Χαἶρε βασιλίς τῶν βασιλίδων, ἡ βασιλέα γεννήσασα, τῶν βασιλευόντων˙ οὐ ἡ βασιλεία, βασιλεία πέλει, πάντων τῶν αιώνων˙ χαῖρε τοῦ θανάτου, βασίλειον νικήσασα, καί ζωῆς ἀνοίξασα, βασιλείας πρόξενον˙ βασιλεῖς ἤν σέβονται, χαῖρε Μαριάμ παντοβασίλισσα.

Χαἶρε κουφοτάτῃ νεφέλῃ, ἡ τό γεῶδες τοῦ σκήνου σου, καί βρῖθον ἐξ ἄκρας ἁγνείας πλουτοῦσα, ἀερῶδες κοῦφον λεπτότατον Κόρη, ἐν ἡ Χριστός καθίσας, Ἠσαΐας ὡς ἔφησε, κατέβη εἰς Αἴγυπτον, καί ταύτης χειροποίητα εἴδωλα συνέτριψε, καί εἰς θείαν γνῶσιν μετερρύθμισε.

Πλήρωσον τήν καρδίαν μου Κόρη, κατανύξεως δέομαι, δός καί τῆ ψυχή μου σωτήριον πένθος˙ τόν θυμόν μου τρέψον κατά τῶν δαιμόνων, πᾶσαν μου τήν ἔφεσιν μετάθες πρός τόν Κύριον, προσευχαῖς σχολάζειν με ἐνίσχυσον πάντοτε, ὅπως δία σου ζωῆς τύχω, καί τῆς θείας λαμπρότητος.