Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ  

15 Δεκεμβρίου

Η ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΔΩ  

Ο ένδοξος μάρτυς του Χριστού Ελευθέριος γεννήθηκε στη Ρώμη κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα. Σε πολύ νεαρά ηλικία έμεινε ορφανός από πατέρα και ανατράφηκε με φόβο Θεού και την αγάπη της ενάρετης μητέρας του Ανθίας (ή κατ’ άλλους Ευανθία), που είχε κατηχηθεί στην Πίστη του Χριστού από τους μαθητές του Αποστόλου Παύλου.

 

Τον εμπιστεύθηκαν στον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο (155-166) για να ολοκληρώσει τη μόρφωσή του και ο νεαρός Ελευθέριος επέδειξε τέτοια ικανότητα, ώστε πολύ γοργά ανήλθε σε όλους τους βαθμούς της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Αυτό συνέβη, γιατί οι κανόνες που επέβαλλαν τη συμπλήρωση του 25ου έτους της ηλικίας για τη χειροτονία σε διάκονο, του 30ού για τη χειροτονία σε πρεσβύτερο και ηλικία μεγαλύτερη για τους επισκόπους, δεν είχαν ακόμη καθορισθεί την εποχή εκείνη. Καθιερώθηκαν στη Σύνοδο της Νεοκαισαρείας (324) και στην ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδο (681). Έτσι λοιπόν σε ηλικία δεκαπέντε ετών χειροτονήθηκε διάκονος, στα δεκαεπτά του πρεσβύτερος και ήταν μόλις μόνο είκοσι ετών όταν ο πάπας Ρώμης τον διόρισε επίσκοπο Ιλλυρικού, περιοχής που αντιστοιχούσε στη σημερινή Δαλματία και ηπειρωτική Ελλάδα. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, χάρη στον ζήλο της Πίστεως, είχε καταστεί ώριμος στην επίγνωση του Θεού «κατά το μέτρο της πνευματικής ηλικίας της πληρότητας του Χριστού» (Εφ. 4, 13), και κατόρθωσε να φέρει στην Πίστη μεγάλο αριθμό εθνικών με τους λόγους του που επιβεβαιώνονταν με πολυάριθμα θαύματα. 

Η φήμη του που όλο μεγάλωνε και τα θαύματα που ακολουθούσαν τη διδασκαλία του έφθασαν στ’ αυτιά του αυτοκράτορα, ο οποίος, ανήσυχος εξαιτίας της αυξανόμενης δύναμης της Εκκλησίας, έστειλε έναν από τους στρατηγούς του, τον Φήλικα, στην Αυλώνα (σημ. στην Αλβανία) να συλλάβει τον άγιο. Βλέποντας όμως το απαστράπτον πρόσωπο του νεαρού ιεράρχη εν μέσω του λογικού ποιμνίου του και γοητευμένος από τη γλυκύτητα της διδαχής του, ο τραχύς στρατιωτικός εγκατέλειψε με τη σειρά του τη ματαιότητα των εγκοσμίων, πίστευσε στον Χριστό και στην επαγγελία της αιωνίου ζωής, βαπτίσθηκε και παρουσιάσθηκε μαζί με τον άγιο ενώπιον του τυράννου αποζητώντας με ανυπομονησία την τελείωση διά του μαρτυρίου του αίματος. 

Ο ηγεμόνας τον ανέκρινε και ο γενναίος Ελευθέριος παρέμεινε απαθής τόσο στις κολακείες όσο και στις απειλές του· ομολόγησε τον Χριστό Θεό αληθινό και διαβεβαίωσε τον τύραννο ότι τα βασανιστήρια δεν είναι παρά παιγνίδι για όσους έχουν ενδυθεί τον Σταυρό, το πολίτευμα του Σταυρού, και ότι το να πεθάνουν για τον Χριστό είναι γι’ αυτούς τέρψη, αγαλλίαση και επαγγελία δόξης αιωνίου. Τον έβαλαν σε πυρακτωμένη κλίνη και κατόπιν τον τέντωσαν σε μιαν εσχάρα και έχυσαν πάνω του καυτό λάδι και άλλα ζέοντα υγρά· ο Ελευθέριος έμεινε ανέπαφος ωσάν να τον δρόσιζε η θεία Χάρη. Δίχως διόλου να χάσει την παρρησία του, έλεγξε τον τύραννο που καταδίωκε τα ήμερα και άκακα πρόβατα του Χριστού ως λύκος της Αραβίας (Αββακ. 1, 8). Ο ύπατος της πόλεως Κορέμων (ή Κορέμβων), άνθρωπος σκληρόκαρδος και ευφάνταστος σε θέματα βασανισμών, υπέδειξε να κατασκευάσουν μια κάμινο με αιχμηρά σουβλιά για να ρίξουν μέσα τον γενναίο αθλητή της Πίστεως. Την ώρα όμως που ο Ελευθέριος προσευχόταν με διάπυρο ζήλο για τη μεταστροφή των διωκτών του, ο θηριώδης Κορέμων φωτίσθηκε ξαφνικά από το Άγιο Πνεύμα, έτρεξε να υπερασπισθεί τον άγιο, ομολόγησε τον Σωτήρα Χριστό και εισήλθε άφοβα στην κάμινο που είχε διατάξει να ανάψουν για τον σεπτό ιεράρχη. Η Χάρη του Θεού τον κράτησε ανέπαφο· κατόπιν ετελειώθη με αποκεφαλισμό. 

Καθώς ο άγιος Ελευθέριος παρέμεινε απαθής στο πυρ του μαρτυρίου, τον έκλεισαν σε σκοτεινή φυλακή, όπου ερχόταν τακτικά ένα περιστέρι και του έφερνε τροφή. Έδεσαν κατόπιν τον άγιο πίσω από άγρια άλογα που κάλπαζαν. Διεσώθη από άγγελο Κυρίου και κατέφυγε στις ψηλές κορφές ενός γειτονικού βουνού. Εγκαταβίωσε εκεί για κάποιο διάστημα, «μόνος μόνῳ τῷ Θεῷ», με συντροφιά τα αγρίμια, τα οποία, την ώρα που αυτός έψαλλε την ακολουθία του, έμεναν ασάλευτα, γεμάτα σεβασμό γι’ αυτόν, και ανέπεμπαν κι εκείνα μαζί του τον σιωπηλό τους αίνο προς τον Δημιουργό του Σύμπαντος. 

Τον ανακάλυψαν κυνηγοί και ο άγιος συνελήφθη πάλι και εστάλη στη Ρώμη. Κατά τη διάρκεια της πορείας, μετέστρεψε στην Πίστη του Χριστού τους φύλακές του και πολλούς άλλους εθνικούς που έλαβαν την παλιγγενεσία του Βαπτίσματος. Τον έφεραν ενώπιον του τυράννου, ο οποίος διέταξε να τον ρίξουν στα θηρία στην αρένα, επειδή γινόταν τότε κάποιος ειδωλολατρικός εορτασμός. Και τα πιο άγρια θηρία, όμως, έπαιζαν στα πόδια του σαν άκακα γατάκια. Τέλος, ο άγιος Ελευθέριος λυτρώθηκε από τον εφήμερο αυτόν βίο και έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου με αποκεφαλισμό. Μόλις κατέπεσε η μάχαιρα του δημίου στον αυχένα του αγίου, η μητέρα του Ανθία πλησίασε τρέχοντας το ιερομαρτυρικό σκήνωμα, το αγκάλιασε και δόξασε τον μονάκριβο γιο της που με τόση ανδρεία αθλήθηκε για τον Χριστό. Οι σκληροί και απάνθρωποι δήμιοι τότε ρίχθηκαν κατά πάνω της και το αίμα της έσμιξε με εκείνο του αγίου Ελευθερίου. 

Σύμφωνα με τη διαχρονικά ισχυρή λαϊκή παράδοση της Ορθόδοξης ευσέβειας, τον άγιο ιεραμάρτυρα του Χριστού Ελευθέριο επικαλούνται με πίστη οι κυοφορούσες γυναίκες για να έχουν, με τη Χάρη του, εύκολο και γρήγορο τοκετό. Αλλά και κάθε πιστός στο χριστόλαμπρο πρόσωπο και στη μεγάλη πρεσβεία του αγίου Ελευθερίου ποθεί να βρει την ελευθερία του από τους πειρασμούς, την απολύτρωση από τα δεινά και τις όποιες δυσχέρειες συναντά στην παρούσα ζωή και στον καθημερινό του αγώνα.

※

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας».

Τόμ. 4ος (Δεκέμβριος)

Εκδόσεις «Ίνδικτος»·

※