ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

 ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Τετάρτῃ, τῆς ἀλειψάσης τὸν Κύριον μύρῳ Πόρνης γυναικός, μνείαν ποιεῖσθαι οἱ θειότατοι Πατέρες ἐθέσπισαν, ὅτι πρὸ τοῦ σωτηρίου Πάθους μικρὸν τοῦτο γέγονε. 

Στίχοι

Γυνή, βαλοῦσα σώματι Χριστοῦ μύρον,

Τὴν Νικοδήμου προὔλαβε σμυρναλόην. 

Την αγία και μεγάλη Τετάρτη οι θειότατοι πατέρες θέσπισαν να θυμόμαστε την πόρνη γυναίκα που άλειψε τον Κύριο με μύρο, διότι αυτό έγινε λίγο πριν από το σωτήριο πάθος.

Όταν ο Κύριος ανέβαινε στα Ιεροσόλυμα και πήγε στο σπίτι του Σίμωνα του λεπρού, τον πλησίασε μια γυναίκα πόρνη και έχυσε στο κεφάλι του το πολύτιμο εκείνο μύρο. Γι’ αυτό λοιπόν ορίστηκε αυτό σήμερα, ώστε σύμφωνα με τον λόγο του Σωτήρα να διαλαλείται παντού και σε όλους το θερμότατο έργο εκείνης της γυναίκας. 

Από που όμως παρακινήθηκε αυτή και ήρθε; Διότι έβλεπε τον Χριστό να είναι σπλαχνικός και κοινωνικός προς όλους, και μάλιστα τώρα που μπήκε στο σπίτι ενός λεπρού, τον οποίο ο νόμος έλεγε ακάθαρτο και απόβλητο από την κοινωνία. 

Σκέφτηκε λοιπόν η γυναίκα ότι ο Χριστός, όπως ανέχθηκε εκείνου τη λέπρα, έτσι θα ανεχθεί και τη νόσο της δικής της ψυχής. Και όπως ήταν ξαπλωμένος στο δείπνο, έχυσε στο κεφάλι του το μύρο, αξίας περίπου τριακοσίων δηναρίων. 

Οι μαθητές τη μάλωσαν, και περισσότερο ο Ιούδας, ο Χριστός όμως πήρε το μέρος της, για να μη την εμποδίσουν από τον καλό σκοπό της. Στη συνέχεια ανέφερε τον ενταφιασμό του, για να αποτρέψει τον Ιούδα από την προδοσία, και τίμησε τη γυναίκα με το να ανακηρύττεται σε όλη την οικουμένη το καλό της έργο. 

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι μερικοί έχουν τη γνώμη ότι αυτή η γυναίκα είναι μία και στους τέσσερις ευαγγελιστές, αλλά δεν είναι. Στους τρεις, όπως λέει ο θείος Χρυσόστομος, είναι μία και η ίδια, η οποία και ονομάζεται πόρνη. Στον ευαγγελιστή όμως Ιωάννη είναι κάποια άλλη, θαυμαστή και σεμνή, η Μαρία η αδελφή του Λαζάρου, που αν ήταν πόρνη δεν θα την αγαπούσε ο Χριστός. 

Αυτή, έξι μέρες πριν από το Πάσχα, στη διάρκεια του δείπνου στο σπίτι της στη Βηθανία, έχυσε το μύρο στα πόδια του Χριστοῦ και τα σκούπισε με τα μαλλιά της ως τιμή και προσφορά σε αυτόν ως Θεό, για την ανάσταση του αδελφού της. Γι’ αυτό και δεν της δόθηκε υπόσχεση ανταμοιβής, και μόνο ο Ιούδας γόγγυσε ως φιλοχρήματος (Ιω. 12:1-8). 

Η άλλη όμως, δηλαδή η πόρνη, δυο μέρες πριν από το Πάσχα και ενώ ο Χριστός ήταν ακόμη στη Βηθανία, στη διάρκεια του δείπνου στο σπίτι του λεπρού Σίμωνα, έχυσε στο κεφάλι του το πολύτιμο εκείνο μύρο, όπως διηγούνται ο ιερός Ματθαίος και ο Μάρκος (Ματθ. 26:1-13, Μάρκ. 14:1-9). 

Με αυτή την πόρνη αγανάκτησαν οι μαθητές που γνώριζαν τη φροντίδα του Χριστού για την ελεημοσύνη, και σ’ αυτή δόθηκε ως ανταμοιβή το να ακούγεται παντού στην οικουμένη το καλό της έργο. 

Άλλοι λοιπόν λένε μία και ο Χρυσόστομος δύο· υπάρχουν όμως και αυτοί που λένε ότι είναι τρεις οι γυναίκες αυτές: δυο αυτές που είπαμε, καθώς πλησίαζε το πάθος του Κυρίου, και τρίτη, ή μάλλον πρώτη, μια άλλη, πόρνη και αμαρτωλή, που το έκανε αυτό στα μέσα περίπου του ευαγγελικού κηρύγματος στο σπίτι του Σίμωνα, όχι του λεπρού αλλά του φαρισαίου. Αυτή έχυσε το μύρο μόνο στα πόδια του Χριστού, και μόνο ο φαρισαίος σκανδαλίστηκε, και ως ανταμοιβή ο Σωτήρας τής δώρισε την άφεση των αμαρτιών. Γι’ αυτήν αναφέρει στο Ευαγγέλιό του ο θείος Λουκάς (7:36-50). 

Και από τον καιρό, λοιπόν, και από τον τόπο και από τα πρόσωπα και τις κατοικίες, αλλά και από τον τρόπο άλειψης του μύρου, νομίζουν ότι οι γυναίκες αυτές είναι τρεις, δυο πόρνες και μια η αδελφή του Λαζάρου, η σεμνή Μαρία. 

Αντίθετα, αυτοί που ισχυρίζονται ότι και στους τέσσερις ευαγγελιστές μία είναι η γυναίκα που άλειψε με μύρο τον Κύριο, έχουν τη γνώμη ότι ένας είναι ο Σίμων: και φαρισαίος και λεπρός και πατέρας του Λαζάρου, της Μαρίας και της Μάρθας· και εσφαλμένα νομίζουν ότι ένα δείπνο έγινε σε ένα σπίτι, όπου έγινε έπειτα και ο μυστικός Δείπνος. 

Διότι τα δυο εκείνα δείπνα έγιναν στη Βηθανία έξι και δυο μέρες πριν από το Πάσχα, όπως είπαμε, ενώ ο μυστικός Δείπνος έγινε στην Ιερουσαλήμ μια μέρα πριν από το Πάσχα και το πάθος του Χριστού, στην κατοικία, όπως λένε, του επιστήθιου μαθητή Ιωάννη, στην αγία Σιών, όπου κρύβονταν έπειτα οι μαθητές για τον φόβο των Ιουδαίων και όπου έγινε η ψηλάφηση του Θωμά μετά την ανάσταση και η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος κατά την Πεντηκοστή. 

Για όλα αυτά νομίζω ότι στ’ αλήθεια πιο σωστή είναι η γνώμη του Χρυσοστόμου. Επομένως δυο είναι αυτές οι γυναίκες: η μια, όπως είπαμε, είναι αυτή που αναφέρεται από τους τρεις ευαγγελιστές, και είναι πόρνη και αμαρτωλή και έχυσε το μύρο στο κεφάλι του Χριστού· η άλλη, που αναφέρεται από τον ευαγγελιστή Ιωάννη, είναι η Μαρία η αδελφή του Λαζάρου και έχυσε το μύρο μόνο στα άγια πόδια του Χριστού. Και άλλα είναι τα δυο δείπνα και άλλος ο μυστικός Δείπνος. 

Αυτά λοιπόν έτσι είναι. Οι δε θείοι ευαγγελιστές Ιωάννης και Μάρκος πρόσθεσαν και το είδος τού μύρου ονομάζοντάς το “πιστικό” και πολύτιμο. Πιστικό φαίνεται λένε το γνήσιο και ανόθευτο και με πιστοποιημένη καθαρότητα. 

Ίσως πάλι να ονομαζόταν έτσι το μύρο που ήταν άριστο και πρώτης ποιότητας. 

Και ο Μάρκος προσθέτει ότι από τη βιασύνη της η γυναίκα έσπασε το αγγείο, γιατί είχε στενό στόμιο, και το ονομάζει αλάβαστρο. Αυτό, όπως λέει ο άγιος Επιφάνιος, είναι αγγείο γυάλινο χωρίς λαβή. 

Το δε μύρο εκείνο ήταν μείγμα από πολλά είδη, και κυρίως τα εξής: άνθος σμύρνας, ευωδιαστό κινάμωμο (κανέλα), ίριδα, αρωματικό καλάμι και έλαιο. 

Αλλά, Χριστέ, ο Θεός, που χρίστηκες με το νοητό μύρο, ελευθέρωσέ μας από τα ακάθαρτα πάθη και ελέησέ μας ως μόνος άγιος και φιλάνθρωπος. Αμήν. 

Διασκευή για την Κ.Ο. του κειμένου του Τριωδίου.